ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ
2017
Λέξεις, φράσεις κλειδιά γιά τήν καθημερινή ζωή
Ἀντί προλόγου
«Μέσα στά κείμενα τῶν ἁγίων πατέρων συναντοῦμε συχνά τήν προτροπή ἤ τή συμβουλή: “Νά βάλεις ἀρχή· νά βάζεις κάθε μέρα ἀρχή”. Ἀλλά καί οἱ σύγχρονοι χριστιανοί καί γενικότερα οἱ ἄνθρωποι πότε-πότε τή λένε αὐτή τή φράση. Μπορεῖ κανείς νά αἰσθάνεται ἀνά πᾶσαν στιγμήν τήν ἀνάγκη νά βάζει ἀρχή. Ὄχι ἁπλῶς ὅταν βρίσκεται στήν ἀρχή τῆς χρονιᾶς, τῆς ἑβδομάδας ἤ σέ κάποιον σταθμό τῆς ζωῆς του, ἀλλά καί καθεμιά στιγμή. Ὅσο πιό συχνά μάλιστα τό κάνει κανείς αὐτό, τόσο καλύτερα εἶναι. Οἱ πατέρες αἰσθάνονταν τήν ἀνάγκη νά βάζουν ἀρχή, νά ἀρχίζουν δηλαδή τή σωστή ζωή, νά ξεκινοῦν τήν πνευματική ζωή, κάθε στιγμή. Οἱ ἅγιοι κάθε μέρα ἔβαζαν ἀρχή καί, χωρίς νά τό καταλάβουν, βρέθηκαν στήν ἀντίπερα ὄχθη. Ἐνῶ βάζοντας ἀρχή μοιάζει νά εἶναι κανείς στήν ἐδῶ ὄχθη, κάνοντας ἔτσι βρίσκεται κάποια στιγμή στήν ἄλλη ὄχθη».
«Ἐνόσῳ εἴμαστε στόν κόσμο αὐτόν, ἡ καθημερινότητα εἶναι μιά πραγματικότητα, καί χρειάζεται νά τή ζεῖς στό κάθε λεπτό καί νά ὑπομένεις, νά ἀνέχεσαι, νά μακροθυμεῖς, νά ἀγαπᾶς, νά ταπεινοφρονεῖς, νά μετανοεῖς, νά χαίρεις, νά πιστεύεις ὅλο καί περισσότερο, νά αἰσιοδοξεῖς. Οὔτε νά ζεῖς σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο ὡς χριστιανός μέν ἀλλά συγχρόνως προσκολλημένος στά γήινα, οὔτε πάλι νά τά πάρεις φανταστικά, θεωρητικά τά πράγματα: “Ἐγώ εἶμαι πιά στόν οὐρανό”. Δέν εἶσαι στόν οὐρανό. Μέχρι τήν τελευταία πνοή σου, ὁπότε θά βγεῖ ἡ ψυχή σου, εἶσαι ἐδῶ στή γῆ καί εἶσαι μέσα σέ ὅλα τά τῆς καθημερινῆς ζωῆς, καί θά σοῦ συμβεῖ καί τό ἕνα, θά σοῦ συμβεῖ καί τό ἄλλο. Ὅμως ὅλα τά ἔχει στά χέρια του ὁ Θεός, καί τίποτε δέν γίνεται ἐρήμην του, οὔτε εἴμαστε ἕρμαια. Ὅλα τά ξέρει ὁ Θεός καί ὅ,τι ἐπιτρέπει, εἶναι γιά τό καλό μας. Ὀφείλεις νά κάνεις ὑπομονή, νά μακροθυμεῖς καί νά ἀντέξεις. Γι᾿ αὐτό καί ὅλα χρειάζονται».
Ἐλπίζουμε ὅτι ἡ μελέτη τῶν φετινῶν μηνυμάτων θά βοηθήσει τόν ἀναγνώστη κάθε μέρα νά βάζει τέτοια ἀρχή.
«Καινούργια μέρα, καινούργια ζωή!»
Ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο
(7.1.2017) Εἶναι ὅ,τι χρειάζεται αὐτές οἱ ἡμέρες μετά ἀπό τίς γιορτές νά δεῖ κανείς καλύτερα τόν ἑαυτό του, νά ταπεινωθεῖ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί νά ἀποφασίσει νά ἀλλάξει, νά μετανοήσει ἀληθινά. Μετάνοια σημαίνει γκρέμισμα τῆς παλιᾶς νοοτροπίας καί εἰλικρινής ἐπιστροφή στόν Θεό. «Βάζω ἀρχή» σημαίνει ὅτι αὐτά τά ἴδια πού κάνουμε καθημερινά, θά τά κάνω καλά, σωστά. Θά σηκωθῶ τό πρωί σάν νά εἶναι ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς ζωῆς μου, ἀλλά καί σάν νά εἶναι ἡ τελευταία, καί ἔτσι θά σταθῶ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Δέν χρειάζεται νά κάνω σημεῖα καί τέρατα. Ὁ Θεός μᾶς ἔκανε κατ᾿ εἰκόνα του καί μέ τό βάπτισμα μᾶς ἀναγέννησε, καθώς μᾶς ἔδωσε τή χάρη του. Ἀλλά γιά νά μπεῖ στήν ψυχή μας ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ρέει συνεχῶς, χρειάζεται νά εἶναι ἀνοιχτή ἡ ψυχή μας. Καί αὐτή ἡ χάρη μπορεῖ νά βγεῖ μέσα ἀπό τό Πάτερ ἡμῶν, μέσα ἀπό τό Κύριε ἐλέησον. Ἤ ἀπό τό ὅτι πῆγα στήν ἐκκλησία, ὅπως πῆγα καί χθές.
(2.3.2017) Κολλήσαμε στό κατεστημένο μας, σ᾿ αὐτό τό ὁποῖο εἴμαστε, πού νομίζουμε πώς κάτι εἶναι. Καί ναί μέν μελετοῦμε, προσευχόμαστε, ἀλλά γιά νά διορθωθεῖ, νά βελτιωθεῖ ἁπλῶς αὐτός ὁ ἑαυτός μας, μένοντας στή ρίζα ἔτσι ὅπως εἶναι. Δέν θέλουμε νά ἀφεθοῦμε στά χέρια τοῦ Θεοῦ νά χαλάσει ὅ,τι θέλει νά χαλάσει, νά γκρεμίσει ὅ,τι θέλει νά γκρεμίσει καί νά μᾶς φτιάξει ἀπό τήν ἀρχή. Στούς ἁγίους δέν τό παρατηροῦμε αὐτό. Ὅπως βλέπουμε καί στόν ἅγιο Νικόλαο τόν παπα-Πλανᾶ: Εἶναι ὄργανο τοῦ Θεοῦ, εἶναι δοσμένος στόν Θεό, καί γι᾿ αὐτό μπορεῖ ὁ Κύριος νά τόν ἔχει στά χέρια του, νά τόν συμβουλεύει, νά τόν φωτίζει, νά τόν ἐνδυναμώνει, νά τόν ὠθεῖ, διότι τελικά κάνει τοῦ Θεοῦ τό θέλημα. Δέν κάνει δικά του πράγματα καί ἁπλῶς ζητάει τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ γιά νά κάνει καλύτερα τά δικά του, γιά νά σταθεροποιήσει καί νά ἑδραιώσει ἔτσι καλύτερα τό κατεστημένο του.
Ἁπλά εἶναι τά πνευματικά πράγματα.
(24.4.2017) Πέρα ἀπό τόν ἀγώνα πού πρέπει νά κάνουμε ὁ καθένας μας –καθαρό, ἀληθινό ἀγώνα, καί νά μή φοβηθοῦμε καθόλου νά ταπεινωθοῦμε, ὥστε νά λυτρωθοῦμε ὁριστικά ἀπό τά ὅποια ἀτού μας, πού εἶναι σέ τελευταία ἀνάλυση κίνδυνος τῆς ψυχῆς– πρέπει καί μεταξύ μας περισσότερο νά ἔχουμε ἐπικοινωνία, ἀγάπη, περισσότερο νά αἰσθανόμαστε ὅτι ὑπάρχει ἕνα κάπως καθαρό, ἁγνό περιβάλλον, ἀπό τό ὁποῖο λείπει αὐτή ἡ ἰσοπέδωση, αὐτές οἱ μίξεις, αὐτά τά ἀνακατέματα τοῦ κοσμικοῦ φρονήματος. Καί θά εἶναι μιά ἀνακούφιση αὐτό, διότι μόνος του κανείς πνίγεται. Ἔχοντας καί ἄλλους ὁλόγυρά του πού δέν ἔχουν πνεῦμα ἀνταγωνιστικό, παίρνει μιά ἀνάσα, νιώθει μιά ἀνακούφιση. Νά ξεπεράσουμε τόν ἀτομισμό μας, ὅλα ἐκεῖνα τά ὁποῖα μᾶς ἀπομονώνουν καί μᾶς κάνουν νά πνιγόμαστε μέσα στόν ἑαυτό μας. Καί ὁ Θεός, πού τό θέλει αὐτό, θά βοηθήσει νά γίνει πραγματικότητα.
(2.6.2017) Δέν ὑπάρχουν ἐπιτυχίες καί ἀποτυχίες γιά τόν χριστιανό. Ὑπάρχει ὁ δρόμος τοῦ Θεοῦ καί τόν βαδίζουμε μαζί μέ τόν Κύριο. Γι᾿ αὐτό εἶπε ὁ Κύριος: «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός». Τόν βαδίζεις τόν δρόμο αὐτόν ἀκόμη καί τήν ὥρα πού θά πέσεις, πού θά ἁμαρτήσεις, χωρίς νά σημαίνει ὅτι καλά κάνεις πού ἁμαρτάνεις. Ὄχι, μή γένοιτο αὐτό.
Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ἄγγελος πρέπει νά εἶναι, ἀλλά συμβαίνει κάτι καί πέφτεις. Καί αὐτό ἀκόμη, τό νά πέσεις, ὁ Θεός τό οἰκονόμησε, γιατί ἔχεις τέτοιον ἐγωισμό μέσα σου, τέτοια ὑπερηφάνεια, ἔχεις τόσο περί πολλοῦ τόν ἑαυτό σου, πού δέν γιατρεύεσαι μέ τίποτε. Δέν βγαίνει τίποτε ἁπλῶς μόνο πού θά ἀκούσεις κάποια πράγματα ἤ πού ἔχεις καλή διάθεση. Ἄν δέν σπάσει κανείς τά μοῦτρα του, δέν μαθαίνει τήν ταπείνωση, τή μετάνοια, τή συμπόρευση μέ τόν Χριστό ἁπλῶς μέ λόγια, μέ σκέψεις ἤ μέ τό νά διαβάζει βιβλία, ἀλλά ἐκεῖ στήν καθημερινή πραγματικότητα.
(17.7.2017) Ὅλοι οἱ μάρτυρες, καί ἡ ἁγία Μαρίνα, ἔπαθαν πολλά σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο. Ἕνας ἅγιος τά καταλαβαίνει αὐτά, τά δέχεται καί τά ἐπιζητεῖ. Ἕνας χριστιανός πού ζεῖ συμβατική χριστιανική ζωή, ἕνας ψευτοχριστιανός –ὅπως εἴμαστε ἐμεῖς– δέν τά καταλαβαίνει αὐτά, τρομάζει, φοβᾶται. Σέ τελική ἀνάλυση, βαθύτερα δέν τά δέχεται, καί γι᾿ αὐτό ὅλο καί προσπαθεῖ νά τά ἀποφεύγει. Αὐτό δείχνει πόσο μακριά εἴμαστε ἀπό τήν ἁγιότητα, πόσο ἄρρωστη εἶναι ἡ ψυχή μας πνευματικά, πόσο δέν ἔχουμε βρεῖ ἀκόμη τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ, ἄσχετα ἄν θεωρητικά εἴμαστε κάπως χριστιανοί. Βιωματικά, στήν πράξη, δέν εἴμαστε καθόλου χριστιανοί. Καταλαβαίνετε πόσο πρέπει νά ἀνησυχήσουμε, πού ζοῦμε σέ ἐντελῶς ἄλλη πραγματικότητα. Νά ξυπνήσουμε σάν ἀπό ὕπνο βαθύ, σάν ἀπό λήθαργο καί νά παρακαλέσουμε τόν Θεό νά μᾶς φωτίσει καί νά μᾶς ἐνδυναμώσει, γιά νά βροῦμε τόν δρόμο μας, τήν τροχιά μας.
(24.9.2017) Ὁ Κύριος ἔγινε ἄνθρωπος, ἵδρυσε τήν Ἐκκλησία του, ὑπάρχει ἐν μέσῳ ἡμῶν καί στήν κάθε συγκεκριμένη περίπτωση εἶναι παρών. Αὐτό πού μένει στόν καθένα εἶναι νά ἔχει καλή πρόθεση βαθύτερα, χωρίς ὅμως νά ἐπαναπαύεται ἁπλῶς σ᾿ αὐτήν, ἀλλά νά εἶναι ἕτοιμος νά ἀκούσει τόν Κύριο, νά τόν καταλάβει καί νά κάνει αὐτό πού πρέπει νά κάνει. Νά μή δυσκολεύεται νά συνειδητοποιήσει καί νά ὁμολογήσει τήν ἀποτυχία του, καί ἀκριβῶς αὐτό νά τόν κάνει ἀκόμη πιό πολύ νά πιστεύει σ᾿ αὐτά πού λέει ὁ Κύριος. Καί πρόθυμα κανείς, χωρίς προφάσεις καί ἀντιρρήσεις νά ὑπακούει, ὅπως ὁ ἀπόστολος Πέτρος πού εἶπε: «Ἐπί δέ τῷ ῥήματί σου χαλάσω τό δίκτυον», καί ἀμέσως εἶχε τό ἀποτέλεσμα τῆς ὑπακοῆς του.
Σημασία ἔχει τί λέει ὁ Θεός, τί λέει γιά μᾶς ὁ Κύριος στήν καθεμιά συγκεκριμένη περίπτωση. Εἴμαστε πρόθυμοι νά ἀφήσουμε τή δική μας σιγουριά, καί νά ξεκινήσουμε τή ζωή ἀπό τήν ἀρχή;
(25.9.2017) Ἡ ἁγία Αἰκατερίνη ἦταν σοφή, ὡραία καί πλούσια. Τί δέν εἶχε; Τί τῆς ἔλειπε; Καί στά δεκαοκτώ της χρόνια ὅλα τά θυσίασε γιά τόν Χριστό. Προσέξτε. Ἡ ἁγία πηγαίνει στό μαρτύριο. Δέν πηγαίνει οὔτε κάν σ᾿ ἕνα μοναστήρι, πού ὑπάρχει μιά ἐλπίδα ἐκεῖ νά ἀξιοποιηθοῦν, ἄς ποῦμε, ὅλα αὐτά τά τάλαντά της καί ἡ ὅλη σοφία της –οἱ ἰατρικές, οἱ φιλοσοφικές, οἱ ποιητικές, οἱ ρητορικές καί οἱ ἄλλες εἰδικές γνώσεις της. (Πότε πρόλαβε καί τά ἔμαθε ὅλα αὐτά τόσο νέα!) Αὐτό εἶναι ἄνω ποταμῶν, γιά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο σκεφτόμαστε ἐμεῖς. Πάρα πολύ θά βοηθηθοῦμε, ἄν διαβάζουμε τούς βίους τῶν ἁγίων, ὅπως τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης, καί ἄν προσπαθοῦμε νά μπαίνουμε στό ὅλο πνεῦμα τῶν ἁγίων, στήν ὅλη νοοτροπία, στήν ὅλη ζωή τους. Μήπως αὐτό μᾶς βοηθήσει νά καταλάβουμε πόσο πλανόμαστε ἐμεῖς σήμερα, πόσο διαφορετικά τά παίρνουμε τά πράγματα, πόσο στενόψυχοι καί μικρόψυχοι εἴμαστε.
(3.12.2017) Ὅταν ἀποφασίσεις νά προχωρήσεις πρός τόν Θεό, θά ἐμποδισθεῖς. Εἶναι ἀναπόφευκτο αὐτό. Ἤ οἱ ἄνθρωποι θά σέ ἐμποδίσουν ἤ ὁ διάβολος ἤ ὁ ἑαυτός σου. Ἐδῶ ὁ τυφλός, ὅσο τόν ἐμπόδιζαν οἱ ἄνθρωποι, τόσο πιό πολύ ἔκραζε γιά νά τόν ἀκούσει ὁ Κύριος, διότι ἦταν βέβαιος ὅτι θά τόν βοηθήσει ὁ Χριστός.
Ὁ Κύριος μπορεῖ νά δώσει στόν καθένα μας αὐτό τό ὁποῖο χρειάζεται, καί πού σέ τελευταία ἀνάλυση εἶναι ἡ σωτηρία. Γιά νά περάσει ὅμως ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, ἀπαιτεῖται ἀπό τήν πλευρά τοῦ ἀνθρώπου πίστη. Ὁ ἄνθρωπος κατά κανόνα θέλει νά πάρει ὅ,τι μπορέσει ἀπό τόν Θεό, ἐπιστρατεύοντας καί τήν πίστη καί τήν προσευχή του, ἀλλά νά φύγει μετά, νά πάει νά κάνει τή ζωή του. Δέν ἀκολουθεῖ τόν Χριστό, ἐνῶ σωτηρία τελικά αὐτό εἶναι: νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό, ὅπως τόν ἀκολούθησε ὁ τυφλός, ἀφοῦ τόν θεράπευσε ὁ Χριστός.
(10.12.2017) Ὁ Κύριος λέει γιά τή συγκύπτουσα ὅτι τήν ἔδεσε ὁ σατανᾶς. Ἡ ὅλη ὑπόθεση τῆς ἁμαρτίας εἶναι ἕνα δέσιμο. Δέν εἴμαστε, ὅπως νομίζουμε, ἐλεύθεροι. Δεμένοι εἴμαστε. Ἡ σατανική ἐπήρεια πάνω στόν ἄνθρωπο εἶναι δέσιμο, καί φέρει εὐθύνη γι᾿ αὐτό ὁ ἄνθρωπος, διότι δίνει τή συγκατάθεσή του μέ τό νά ἔχει φιλαυτία –νά λυπᾶται τόν ἑαυτό του καί νά μή θέλει νά πάθει τίποτε. Μόλις ἀρχίσεις νά κατηγορεῖς, νά καταδικάζεις τήν τάση πού ἔχεις νά φροντίζεις, νά περιποιεῖσαι τόν ἑαυτό σου, τότε εἶναι σάν νά βγάζεις τό σχοινί πού χρησιμοποίησε ὁ διάβολος καί σέ ἔδεσε ἀπό τό ἀδύνατο σημεῖο σου. Καθένας μας ἔχει κάποιο ἀδύνατο σημεῖο πού γνωρίζει καλά ὁ διάβολος καί ἀπό ἐκεῖ μᾶς δένει καί μᾶς σέρνει. Ὅπως δένουν τήν ἀρκούδα ἀπό τή μύτη καί τήν πᾶνε ὅπου θέλουν, ἔτσι μᾶς σέρνει ὁ διάβολος. Ὁ Κύριος θέλει πολύ νά λύσει τήν καθεμιά ψυχή ἀπό τά δεσμά τοῦ διαβόλου, ἀλλά εἶναι ἀπαραίτητο ἡ ψυχή νά συμφωνήσει. Δέν μᾶς λύνει μέ τό ζόρι.