Πρέπει νά πῶ καί νά τονίσω ὅτι, ἀπό κάποια πλευρά, σέ κανέναν δέν πρέπει κανείς νά ἔχει ἐμπιστοσύνη σέ θέματα ἠθικῆς. Σέ κανέναν. Δέν ξέρεις ἀπό ποῦ θά ἔλθει τό κακό. Δέν ξέρεις ἀπό ποῦ θά πέσει αὐτό τό κακό πάνω στό παιδί σου, ἀπό ποῦ θά ξεπροβάλει καί θά τό παγιδεύσει. Γι᾿ αὐτό, οὔτε καί σέ συγγενεῖς νά μήν ἔχει κανείς ἐμπιστοσύνη ὡς πρός τά θέματα αὐτά. Μέ συγχωρεῖτε, πού τά λέω ἔτσι. Δέν θέλω μέ αὐτό νά σᾶς τρομοκρατήσω μέ τήν κακή ἔννοια, ἀλλά θέλω νά ξυπνήσουμε. Καί, ἐπειδή ἐμεῖς εἴμαστε ἀδύνατοι καί δέν μποροῦμε νά τά βγάλουμε πέρα, νά κράξουμε στόν Θεό. Νά ξυπνήσουμε καί νά κράξουμε στόν Θεό, ὥστε νά μᾶς φωτίσει, νά μᾶς ἐνδυναμώσει, νά μᾶς στηρίξει, νά μᾶς δώσει μετάνοια καί ἐπιστροφή· νά βάλει τό χέρι του ὁ Θεός, γιά νά προλάβουμε ὅ,τι μποροῦμε νά προλάβουμε, καί κυρίως νά μετανοήσουμε.

Ἄραγε θά πληγωθεῖ κανείς βαθιά μέσα του ἀπό τήν ἀλήθεια ὥστε νά πεῖ: «Θεέ μου, τί ψευτοχριστιανός ἤμουν ὥς τώρα! Ἀξίωσέ με, Χριστέ μου, νά γίνω ὅπως μέ θέλεις, ἔτσι ὅπως ἦταν ὁ ἅγιος Δημήτριος καί ὁ ἅγιος Νέστωρ»; Βέβαια, δέν σημαίνει ὅτι μᾶς περιμένει κάποιο μαρτύριο, ἀλλά ἔχουν τό στοιχεῖο τοῦ μαρτυρίου ὅλα ἐκεῖνα πού καλούμαστε νά πάθουμε σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο. Μόλις πάρεις τήν ἀπόφαση νά γίνεις τοῦ Χριστοῦ, τότε ἔχεις νά πάθεις ὅλα αὐτά πού θά οἰκονομήσει ὁ Θεός, τό ἕνα κατόπιν τοῦ ἄλλου. Νά τά σηκώσεις ἀγογγύστως, μέ χαρά. Ποτέ νά μήν ἀφήσεις τόν ἑαυτό σου νά πεῖ: «Καλά ὅλα τά ἄλλα, ἀλλά τοῦτο…» Ὄχι. Οὔτε νά παραπονεθεῖς οὔτε νά γογγύσεις οὔτε νά ἀρχίσεις τά «γιατί». Ὅλα νά τά δεχθεῖς, πού ὅλα μαζί εἶναι ἕνα μαρτύριο. Ἄραγε θά φτάσει αὐτή ἡ ἀλήθεια μέσα στήν ψυχή μας καί θά γίνει αὐτή ἡ καλή ἀλλοίωση ἤ θά μείνουμε πάλι ἔτσι;

Ἁγίασε ἡ σύζυγος τοῦ Πιλάτου, ἡ Πρόκλα, ἐνῶ ὅλα ἦταν ἐναντίον αὐτῆς τῆς πορείας της, καθώς ἦταν σύζυγος αὐτοῦ πού καταδίκασε τόν Χριστό. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ πόρτα τοῦ ἁγιασμοῦ εἶναι ἀνοιχτή γιά ὅλους, σέ ὅποιες συνθῆκες κι ἄν ζεῖ κανείς, σέ ὅποιο περιβάλλον κι ἄν βρίσκεται, ὅποιες ὑποχρεώσεις κι ἄν ἔχει. Ἀλλά ὅσο κι ἄν ἔχει ἀνοιχτά τά μάτια του ὁ ἄνθρωπος, ἄν δέν ἐπέμβει ὁ Θεός, εἶναι χαμένος καί ἁπλῶς ψάχνει τήν πόρτα τοῦ ἁγιασμοῦ. Ὅμως ἐπεμβαίνει ὁ ἴδιος ὁ Θεός καί τήν ἀνοίγει, ὅπως ἔκανε καί στή σύζυγο τοῦ Πιλάτου. Καί τό κάνει κατά ἕναν εἰδικό τρόπο, ὅταν ὡς Θεός γνωρίζει ὅτι ἐμεῖς θά μποῦμε σ᾿ αὐτόν τόν δρόμο τοῦ ἁγιασμοῦ. Ἄσχετα ἄν τυπικά εἴμαστε χριστιανοί, ἀδελφοί μου, ἄν τελικά χωλαίνουμε ἀπό πνευματικῆς ἀπόψεως, ἄν δέν προκόπτουμε καί σάν νά μή βρήκαμε ἀκόμη τόν δρόμο τοῦ ἁγιασμοῦ, νά μήν ἔχουμε τήν παραμικρή ἀμφιβολία ὅτι κάτι φταίει σ᾿ ἐμᾶς.

Ἡ σημερινή ἡμέρα γιά μᾶς τούς Ἕλληνες εἶναι διπλή ἑορτή, ἐθνική καί θρησκευτική. Τό πρόσωπο πού δεσπόζει εἶναι ἡ Παναγία. Πολύ νά τήν εὐχαριστήσουμε γιά ὅλα ὅσα ἔκανε σ᾿ ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους. Αὐτή ἔδωσε τήν ἀνθρώπινη φύση στόν Χριστό, καί μένει ὁ Κύριος ἔκτοτε Θεάνθρωπος. Εὐχαριστοῦμε τόν Κύριο ἀλλά καί τήν Παναγία, ἡ ὁποία εἶναι συνεργάτις τοῦ Θεοῦ σ᾿ αὐτό τό ἔργο. Καί μέσα ἀπό τά ἱστορικά γεγονότα βρίσκει κανείς τόν Θεό, βλέπει τήν παρουσία του, τήν πρόνοιά του, τήν ἀγάπη του, καί εὐγνωμονεῖ. Σήμερα εὐγνωμονοῦμε εἰδικότερα τήν Παναγία μας γιά τό γεγονός ὅτι σκέπασε τόν λαό μας. Ὅμως μέσα ἀπό τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας ὅλα αὐτά τά αἰσθάνεται κανείς καλύτερα, τά ψηλαφᾶ, καθώς ἐκεῖ φωτίζονται πολύ περισσότερο, καί τά βλέπει κανείς, τά ἐκτιμᾶ, τά ἀξιολογεῖ πολύ καλύτερα· ὁπότε εὐγνωμονεῖ, εὐχαριστεῖ ἀκόμη περισσότερο τόν Θεό καί τήν Παναγία.

Ὁ Θεός μᾶς ἑτοίμασε τήν οὐράνια βασιλεία του. Μπορεῖ ἐμεῖς νά τόν παρακαλοῦμε νά μᾶς βοηθήσει, ἀλλά πιό πολύ γιά νά ξεγλιτώσουμε ἀπό ὁρισμένα παθήματα καί νά χαροῦμε αὐτή τή ζωή. Σάν νά μή μᾶς πολυαρέσει ἡ βασιλεία του. Ἅμα ἔρθει μέσα στήν ψυχή αὐτός ὁ πόθος γιά τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, γίνεσαι ἀμέσως ἀλλιώτικος καί ἀκολουθεῖς πολύ διαφορετικά τόν Θεό, ὑπακούοντας στό θέλημά του. Ὁπότε δέν ἔχουν θέση ὅλα ἐκεῖνα πού ἀκοῦμε συνήθως: «Αὐτό δέν τό μπορῶ. Δέν ἀντέχω ἄλλο». Ἔτσι λένε οἱ σημερινοί χριστιανοί, γιατί δέν ἔχουν ἀληθινή σχέση καί κοινωνία μέ τόν Θεό. Νά ἀγαπήσουμε τό μαρτύριο. Ὁ Θεός θέλησε πρῶτα ὁ ἴδιος ὁ Υἱός του νά μαρτυρήσει. Καί τό θέλει ἔπειτα γιά ὅλους τούς δικούς του. Αὐτό δέν γίνεται τυχαῖα· δέν τούς βασανίζει ὁ Θεός. Χρειάζεται νά περάσεις μέσα ἀπό φωτιές καί καμίνια, ὅπως πέρασε ἡ ἁγία Ἀναστασία, γιά νά γίνεις ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ.

Οἱ ἅγιες Πελαγία, Ταϊσία, Μαρία Αἰγυπτία, ἄν δέν εἶχαν πέσει ὅσο ἔπεσαν, ἴσως νά γίνονταν χριστιανές, ἀλλά θά ἦταν συνηθισμένες χριστιανές. Ἔχοντας ὅμως στή συνείδησή τους αὐτό τό καρφί –ὅτι ἁμάρτησαν, μόλυναν τήν ψυχή τους τόσο πολύ– ταπεινώθηκαν, μετενόησαν καί ἔμειναν σ᾿ αὐτή τήν ταπείνωση, σ᾿ αὐτή τή μετάνοια. Ἔφυγε ἐκεῖνο πού ἔχει κάθε ἄνθρωπος, ἕνεκα τοῦ ὁποίου παγιδεύεται: «Μή χάσω τίποτε, μήν τυχόν δέν ἀπολαύσω καί τοῦτο κι ἐκεῖνο». Πάει πιά αὐτό. Σάν νά μήν ὑπῆρχε ἡ ζωή τους. Σάν νά μή ζοῦσαν σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο. Σάν νά μήν τούς χρειαζόταν τίποτε. Μετενόησαν ἔτσι, πού ὄχι ἁπλῶς σώθηκαν, ἀλλά ἔγιναν ἅγιες τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι νά μετανοεῖ κανείς γιά ὅλα τά ἁμαρτήματα, ἀλλά ἰδιαίτερα γιά τά σαρκικά. Καί θά ἔχει ὁ χριστιανός, ἰδιαίτερα αὐτές τίς ἁγίες, προστάτιδες καί βοηθούς στόν εἰδικό αὐτόν ἀγώνα του, στή μετάνοιά του, στήν ἀλλαγή του αὐτή.

Ἡ ἔλλειψη ἀγαθῶν, ἡ στέρηση, ὁ πόνος, ἡ ἀσθένεια, διάφορα ἄλλα παθήματα πού περνοῦμε σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο –καί πού τά ξέρει ὁ Θεός– δέν τά ἐπιτρέπει ὁ Θεός γιά νά πληρώσουμε, ἄς ποῦμε, γιά τήν ἁμαρτία μας, ἀλλά γιά νά γιατρευτοῦμε. Ὁ πλούσιος καθώς ἔζησε ἔτσι ὅπως ἔζησε, ὄχι μόνο δέν εἶχε περιθώρια νά γιατρευτεῖ ἡ ψυχή του, ἀλλά ὅλα αὐτά πού ἔκανε τήν ἀρρώσταιναν ἀκόμη πιό πολύ, καί φεύγοντας ἀπό τή ζωή αὐτή βρέθηκε στόν τόπο τῆς βασάνου. Ἐνῶ στήν περίπτωση τοῦ Λαζάρου –ὅπως τόν παρουσιάζει ὁ Κύριος– ἐφόσον ὅλα αὐτά πού ἔζησε τά ὑπέμεινε χωρίς νά γογγύσει, αὐτά δούλεψαν κατά τέτοιον τρόπο μέσα του, πού γιατρεύτηκε ἡ ψυχή του. Ὅπως κι ἄν ἔχει τό πράγμα, ὁ ἄνθρωπος ἀπό τή ρίζα του, εὐθύς ἐξαρχῆς εἶναι ἁμαρτωλός, εἶναι ἄρρωστος πνευματικά. Καί χρειάζεται νά δεχθεῖ ὅ,τι ἐπιτρέψει ὁ Θεός στόν καθένα μας σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο, ὥστε λίγο­λίγο νά γιατρευτεῖ.