Νά μήν αὐτοθαυμαζόμαστε καί ὑπερηφανευόμαστε· νά μή θέλουμε σκόπιμα νά κάνουμε γιορτές γιά νά καμαρώσουμε τόν ἑαυτό μας. Ὅ,τι τυχόν ἀποσπᾶ τήν προσοχή μας καί δέν μᾶς ὠθεῖ πρός τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι τοῦ Θεοῦ, ὅσο καλό κι ἄν φαίνεται. Ἀνθρωπίνως, κοσμικά, μπορεῖ νά φαίνεται καλό, ἀλλά δέν εἶναι χριστιανικό. Γι᾿ αὐτό, σέ ὅ,τι κάνουμε, γιά νά βρίσκουμε τό μέτρο καί νά μήν πέφτουμε ἔξω οὔτε νά μπερδευόμαστε μέ λογισμούς –νά τό κάνουμε ἤ νά μήν τό κάνουμε;– ταπεινή μου γνώμη εἶναι νά διερωτόμαστε: Ἄν ἦταν ὁ Χριστός παρών, θά τό ἔκανε αὐτό ἔτσι ὅπως σκεπτόμαστε νά τό κάνουμε; Ἄν δώσουμε τήν ἀπάντηση ὅτι δέν θά τό ἔκανε, νά μήν τό κάνουμε. Καί δέν εἶναι δύσκολο νά καταλάβει κανείς τί θά ἔκανε ὁ Χριστός. Ἀκόμη καί σέ ἐνέργειες πού φαίνονται πολύ ἅγιες, ἄν δέν μποροῦμε νά ποῦμε: «Ναί, ὁ Χριστός θά ἤθελε νά γίνει αὐτό», δέν πρέπει νά τό κάνουμε.

Ποτέ νά μή βλέπουμε τά πράγματα μέσα ἀπό τή δική μας ψυχή καί μέσα ἀπό τόν δικό μας λογισμό. Διότι, ἄν ἔχουμε ἐμεῖς πονηρία, θαρροῦμε ὅτι ἔχει καί ὁ ἄλλος πονηρία. Ὑποπτευόμαστε ἐμεῖς εὔκολα, φοβόμαστε εὔκολα, θέλουμε τό κακό τοῦ ἄλλου εὔκολα, καί νομίζουμε ὅτι καί ὁ ἄλλος ἔτσι θά κάνει. Αὐτό εἶναι πολύ κακό. Ἰδιαίτερα ὅταν ἔχουμε νά κάνουμε μέ ἕναν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος εἶναι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ καί ἔχει φόβο Θεοῦ, ἄς δοῦμε τά πράγματα ἀπό τήν πλευρά τή δική του, ὄχι ἀπό τή δική μας. Ἄς ἀφήσουμε κατά μέρος, ἀδελφοί μου, τήν πονηρία μας, τήν κακία μας καί τίς ὑποψίες μας καί ἄς ἐπικοινωνοῦμε μεταξύ μας ἁπλά, εἰλικρινά, ταπεινά, μέ ἐμπιστοσύνη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Διότι, τί νά φοβηθεῖ κανείς ἀπό τόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ;

Ἐάν ἁπλῶς μελετᾶς τά θρησκευτικά, τά πνευματικά πράγματα καί ἐμβαθύνεις σ᾿ αὐτά, ἀλλά δέν ἀνοίγεις τήν καρδιά σου ἔτσι ὅπως ὁ Θεός λέει –δός μοι, υἱέ, σήν καρδίαν– δέν γίνεται τίποτε. Ἐξ ὅσων ἔχω καταλάβει, κάνει κανείς πολλά ἄλλα πράγματα, ἀλλά τήν καρδιά του δέν τήν ξεκλειδώνει, δέν τήν ἀνοίγει. Εἶναι σάν νά μή θέλει, σάν νά τό φοβᾶται αὐτό· σάν νά φοβᾶται νά παραδοθεῖ στόν Χριστό. Ὅμως αὐτό θέλει ὁ Χριστός: νά παραδοθοῦμε. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα ξέρει ἐκεῖνος τί θά κάνει καί ὅλα τά μπορεῖ. Ἀλλά ἀκόμη καί οἱ πιό καλοί χριστιανοί φοβοῦνται νά ἀνήκουν στόν Κύριο, φοβοῦνται νά γίνουν τοῦ Κυρίου, νά τόν προσκυνήσουν. Νά προσευχηθοῦν, ναί, νά ἐκκλησιαστοῦν, νά κοινωνήσουν, ναί, ἀλλά τελικά κρατοῦν τήν καρδιά τους κλειστή. Δέν τό θέλει αὐτό ὁ Χριστός! Καί ἴσως πάσχουμε πολλοί ἀπό αὐτό· καί εἶναι κρίμα.

Ὅλοι οἱ χριστιανοί στίς ἡμέρες μας εἶναι χριστιανοί τοῦ γλυκοῦ νεροῦ. Σπάνια νά βρεθεῖ κάποιος πού ἔχει τό κουράγιο νά ξεπεράσει, νά ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του. Ἅμα ἔχεις διάθεση, θά σοῦ δείξει ὁ Θεός τί νά κάνεις πρός τήν κατεύθυνση αὐτή. Ὅπως φώτιζε ὅλες τίς ψυχές πού ἁγίασαν, κι ἐσένα θά σέ φωτίσει, θά σοῦ δείξει. Γιά νά μή σοῦ δείχνει, σημαίνει ὅτι δέν ἔχεις διάθεση. Πάρα πολλές ψυχές –καλές κατά τά ἄλλα– βουλιάζουν, πνίγονται μέσα στά χούγια τους, στά καμώματά τους, μέσα στή φιλαυτία τους, στό ἐγώ τους, μέσα σέ αὐτά πού θεωροῦν ἀτού τους, καί τελικά δέν προοδεύουν. Ἄν θέλεις νά προκόψεις, πρέπει καλά­καλά μέσα σου νά δεῖς ὅτι χρειάζεται νά ξεπεράσεις τόν ἑαυτό σου. Αὐτό καθόλου δέν σημαίνει, π.χ., ὅτι ἕνας οἰκογενειάρχης θά ἀφήσει τά παιδιά του καί θά διαλύσει τήν οἰκογένειά του· ὄχι. Ὁ Θεός θέλει τόν ἑαυτό μας νά ἀπαρνηθοῦμε, ὄχι τούς ἄλλους.

Νά μιμηθοῦμε, ἀδελφοί μου, τίς μυροφόρες· νά παραδειγματιστοῦμε ἀπό αὐτές τίς γυναῖκες καί νά φιλοτιμηθοῦμε νά τίς ἀκολουθήσουμε. Ὄχι νά διαφεντεύει μέσα μας ἡ φιλαυτία, ὁ ἐγωισμός, ἡ ἐγωλατρία καί ὅλα αὐτά πού δέν μᾶς ἀφήνουν νά πᾶμε λίγο πιό πέρα. Νά ξεπεράσουμε τόν ἑαυτό μας. Ἀκολουθοῦμε βέβαια τόν Χριστό, τόν παρακαλοῦμε, ἀλλά γιά νά τακτοποιήσει τή φιλαυτία μας, τήν ἐγωλατρία μας, τά θέματά μας· γιά νά μᾶς βολέψει. Ἄν δέν σέ κερδίσει ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ὥστε νά τρέχεις πίσω του, δέν γίνεται τίποτε. Ἀλλά δέν ἀκολουθεῖς τόν Χριστό ἁπλῶς μέ ἀνθρώπινη δύναμη. Ἄν ἐσύ –ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό σένα τόν ἄνθρωπο– δώσεις ὅλες σου τίς δυνάμεις στό νά ἀκολουθεῖς τόν Χριστό, τότε ὁ Χριστός ὁ ἴδιος σέ αἰχμαλωτίζει, σέ ἑλκύει, σέ φωτίζει, σέ ὁδηγεῖ καί ζεῖς κατά τό θέλημά του. Καί φεύγεις, ὅταν ἔρθει ἡ ὥρα σου, μέ τήν ἐλπίδα νά ἀκούσεις: εὖ δοῦλε ἀγαθέ...

Παρεξηγηθήκατε, ἄς πῶ ἔτσι, οἱ δύο σύζυγοι καί βλέπετε ὅτι μέ τό νά λέει ὁ ἕνας, νά λέει ὁ ἄλλος, δέν βγαίνει τίποτε. Ἀφῆστε τή συζήτηση καί ὁ ἕνας καί ὁ ἄλλος ἤ ἔστω ὁ ἕνας, γιατί ὁ ἄλλος μπορεῖ νά μή θέλει. Μή συνεχίζεις νά λές. Δέν πειράζει νά σιωπήσεις. Βλέπεις ὅτι οὔτε πείθεσαι οὔτε τόν πείθεις. Λίγο ἀργότερα πιό καλά θά τά βρεῖτε μεταξύ σας, πιό καλά θά συνεννοηθεῖτε· θά ἔχει περάσει ἡ ὀργή. Εἶναι ἕνας πειρασμός τό νά τσακωθεῖτε. Ὁ διάβολος κάπου ἐκεῖ ἦταν καί σᾶς ἔβαλε νά διαπληκτισθεῖτε. Ὅμως, τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ θέλει ὁ χριστιανός νά εἶναι σοφός· ὄχι ἄσοφος. Ἄν ὁ καθένας συγκεντρωθεῖ μέσα του ἀπό διάκριση, ἀπό φρόνηση (ὄχι γιά νά ξεφύγει ἀπό δειλία) καί μείνει μόνος μέ μόνο τόν Κύριο –ἀρκεῖ νά μήν παραδοθεῖ στή θλίψη, στήν ἀπελπισία– καί κάνει ἁπλῶς ὑπομονή μέ μιά ἐλπίδα, ἄν δέν ἔχει κουράγιο τίποτε ἄλλο νά κάνει, θά περάσει ἡ μπόρα.

Οἰκονόμησε στίς μέρες μας ὁ Θεός νά περιτριγυριζόμαστε ἀπό ρεμάλια –κυριολεκτικά– ἀνθρώπων, ναρκομανεῖς, συνήθως νεαρές ὑπάρξεις, πού μόλις καί μετά βίας ζοῦν καί δέν βγαίνει ἡ ψυχή τους. Ἐνῶ ξεκινοῦν νά βροῦν παραδείσους, χαρές καί ἡδονές, τελικά πόσο ὑποφέρουν, πάσχουν καί τυραννιοῦνται! Ὁρισμένες ψυχοῦλες ἀπό αὐτές φθάνουν σέ σημεῖο πού μέσα τους συγκλονίζονται, μετανοοῦν ἴσως. Βέβαια, πολύ δύσκολο εἶναι νά ἀλλάξει ζωή ἕνας ἄνθρωπος. Ὅλα αὐτά εἶναι μιά οἰκονομία Θεοῦ, ὥστε νά δοῦμε ἔτσι ὠμά πόσο μέ ὅλα αὐτά ἀπό τά ὁποῖα τόσο μεθοῦν οἱ ἄνθρωποι καί τόσο δίνονται σ᾿ αὐτά καί μέ τά ὁποῖα φαίνεται νά διασκεδάζουν καί νά χαίρονται, καταντοῦν τελικά ρεμάλια. Θά λέγαμε ὅτι ἀπό πλευρᾶς ἁμαρτίας, ἔτσι περίπου εἶναι καί ὅλοι οἱ ἀμετανόητοι ἄνθρωποι. Δέν φαίνεται τώρα, ἀλλά ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως θά δοῦμε ὅτι ἔτσι θά εἶναι ἀκριβῶς καί χειρότερα: νεκρές ψυχές μέσα σέ ζωντανά σώματα.