Πρίν ἀρχίσουμε σήμερα, θά ἤθελα νά πῶ κάτι. Καί παλαιότερα μοῦ εἶχαν πεῖ καί τώρα πάλι μοῦ εἶπαν ὅτι μερικοί καί ἴσως μερικές δέν κάνουν καλή χρήση αὐτῆς ἐδῶ τῆς συνάξεως. Θά ἤθελα νά παρακαλέσω θερμά νά φυλάξουμε αὐτή τή σύναξη ἀπό πάσης ἀπόψεως, ἐκεῖ πού πρέπει νά τή φυλάξουμε. Καί ἐξαρτᾶται ἀπό ὅλους μας. Ἐγώ προσωπικῶς θά λυπηθῶ, ἀλλά καί γιά ὅλους μας θά εἶναι πολύ ἄσχημο, ἐάν τυχόν θελήσουν μερικοί νά χαλάσουν τόν σκοπό πού ἔχει ἡ σύναξη καί ὅλη τήν ἀτμόσφαιρα, πού προσπαθοῦμε νά δημιουργήσουμε στή σύναξη. Θά εἶναι ἄσχημο αὐτό. Σᾶς παρακαλῶ, καί ἔχω ἐμπιστοσύνη ὅτι θά προσέξετε τά λόγια αὐτά καί θά τά λάβετε ὑπ᾿ ὄψιν σας καί θά κάνετε ὅ,τι πρέπει νά κάνετε. Ἰδιαιτέρως παρακαλῶ.
Πάντοτε θά ὑπάρχουν βέβαια κι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι δέν θά μᾶς βλέπουν μέ καλό μάτι. Δέν πειράζει. Ἀλλά νά μή δίνουμε καί ἀφορμή. Θέλουν οἱ ἄλλοι νά μή μᾶς βλέπουν μέ καλό μάτι; Ἄς μή μᾶς βλέπουν. Θέλουν οἱ ἄλλοι νά παρεξηγοῦν; Ἄς παρεξηγοῦν. Ἄς κάνει ὁ καθένας ὅ,τι θέλει. Ἡ Ἀποκάλυψη λέει: «Ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι καί ὁ ῥυπαρός ῥυπαρευθήτω ἔτι Ϝ καί ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι».1 Ἀφήνει ὁ Θεός τόν καθένα ἐλεύθερο. Ὁ καθένας λοιπόν ἄς κάνει ὅ,τι θέλει, ὅ,τι νομίζει, ἄς παρεξηγεῖ, ἀλλά ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό μᾶς, σᾶς παρακαλῶ, νά μή δίνουμε ἀφορμή.

Ὁ Κύριος κάνει τό ὅλο εἶναι μας νά εἶναι θεανθρώπινη ζωή

Εἴμαστε στό κατά Ἰωάννην εὐαγγέλιο, δέκατο ἕκτο κεφάλαιο, στόν δωδέκατο στίχο.

«Ἔτι πολλά ἔχω λέγειν ὑμῖν, ἀλλ᾿ οὐ δύνασθε βαστάζειν ἄρτι». Ἔχω πολλά ἀκόμη νά σᾶς πῶ, ἀλλά δέν μπορεῖτε τώρα νά τά βαστάξετε, νά τά σηκώσετε. Καί ἀμέσως-ἀμέσως, σύμφωνα καί μέ τό θέμα μας,1 ἔρχεται αὐτό τό ἐρώτημα: πῶς μπορεῖ νά βαστάξει κανείς αὐτό πού ὀνομάζουμε, πού λέμε ὅτι εἶναι θεανθρώπινη ζωή; Καί θεανθρώπινη ζωή εἶναι ἡ ἀνθρώπινη, ἡ δική μας ζωή, ἀλλά μαζί μέ τή θεία ζωή, ἡ ὁποία θεία ζωή μεταμορφώνει τή δική μας, τήν ἀνθρώπινη, καί τή θεώνει χάριτι.

Ἄν δέν μαθητεύσουμε στόν Θεό, θά μαθητεύσουμε ὁπωσδήποτε στή φιλαυτία μας

Νά συνεχίσουμε τό ἔργο μας. Εἴμαστε στήν Α´ πρός Κορινθίους ἐπιστολή, στό 13ο κεφάλαιο, ὅπου ὁ λόγος περί ἀγάπης. Ἀπό τό ἕνα μέρος αἰσθάνομαι ὅτι, γιά νά ἔρχεστε ὅσοι ἔρχεστε καί ἐδῶ1 καί ἐπάνω στό Πανόραμα –ἤρθατε μιά, ἤρθατε δυό, ἤρθατε δέκα, ἑκατό φορές, καί συνεχίζετε νά ἔρχεστε– σημαίνει ὅτι κάπως ἔχουμε μιά ἐπικοινωνία, κάπως συνεννοούμαστε, κάπως ὑπάρχει ἀλήθεια, εἰλικρίνεια, καλή διάθεση. Ἀπό τό ἄλλο μέρος ὅμως, αἰσθάνομαι ὅτι σάν νά μή συνεννοούμαστε ἀκόμη καλά.

Βέβαια, ἄν ὑποθέσουμε ὅτι παίρνατε ἀρνητική στάση καί δέν ἐρχόσασταν πιά, θά ἤμουν, ἄν ἐπιτρέπεται νά πῶ, σέ μεγαλύτερη δυσκολία, σέ περίσκεψη, σέ ἕνα δίλημμα· θά ἤμουν μέ ἕνα ἐρωτηματικό μεγάλο. Λίγο πολύ δηλαδή διερωτᾶται κανείς –καί χρειάζεται νά διερωτᾶται– μήπως σφάλλει, μήπως δέν εἶναι τά πράγματα ἔτσι ὅπως τά βλέπει, ὅπως τά καταλαβαίνει. Ὅταν δέν ὑπάρχει δηλαδή ἀνταπόκριση ἀπό μέρους τῶν πιστῶν, ἔρχεται κανείς σέ μεγάλη δυσκολία, ὅπως εἴπαμε, καί διερωτᾶται μήπως σφάλλει, μήπως πέφτει ἔξω.

Μπορεῖ νά τό ἔχετε ἀκούσει σέ συζητήσεις, ἀλλά καί ἐδῶ μέσα ἔχουμε πεῖ, καί ἴσως ἔχετε διαβάσει σέ σχετικά βιβλία ὅτι ὑπάρχει μιά φράση πού λένε συνήθως οἱ μοναχοί: «Νά ᾿ναι εὐλογημένο». Σοῦ συμβαίνουν τά χειρότερα πράγματα, τά δυσκολότερα, τά πιό πιεστικά, τά πιό ἄδικα, τά πράγματα πού σέ πονοῦν πολύ καί κυριολεκτικά ἀποθνήσκεις, θά ἔλεγε κανείς, κάτω ἀπό τό βάρος ὅλων αὐτῶν. Ἐκείνη τήν ὥρα νά πεῖς «νά ᾿ναι εὐλογημένο, Θεέ μου». Δηλαδή σάν νά λές: «Νά πεθάνω γιά τήν ἀγάπη σου».

Αὐτό τό «νά ᾿ναι εὐλογημένο» εἶναι δυό λεξοῦλες, ἀλλά ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο θά τίς πεῖ κανείς, ἡ ὅλη στάση τῆς ψυχῆς ἐκείνη τήν ὥρα πού λέει αὐτά τά λόγια εἶναι τέτοια, πού ὅλο αὐτό τό βάρος, ὅλη αὐτή ἡ πίεση, ὅλος αὐτός ὁ ἐφιάλτης, ὅλος αὐτός ὁ θάνατος, πού εἶναι ἐπάνω στόν ἄνθρωπο, ἐξαφανίζονται, καί φυτρώνει μέσα στόν ἄνθρωπο ἡ ζωή, φυτρώνει μέσα στόν ἄνθρωπο ἡ καθαρότητα, ἡ χαρά, ἡ εὐτυχία, καί βρίσκει κανείς μέσα του τόν Θεό.

Ἐρώτηση· Βλέπουμε σ᾿ ὅ,τι ἀφορᾶ στίς σχέσεις μαθητοῦ καί διδασκάλου πώς ἀπό ἕνα σημεῖο καί πέρα δέν εἶναι ὁ μαθητής πού προοδεύει στήν πνευματική ζωή ἀλλά ὁ δάσκαλος πού τόν ἀνεβάζει μέ συγκεκριμένες καί προσωπικές ἐνέργειες. Δηλαδή π.χ. ὁ Χριστός λέει· «Σίμων, Σίμων, ἰδοὺ ὁ Σατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιᾶσαι ὡς τὸν σῖτον. Ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ, ἵνα μὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου» (Λουκ. 22, 31-32). Ὁ ἀββᾶς Βαρσανούφιος λέει στόν Ἰωάννη· «Εἴ τι ἂν ποιήσῃς κατὰ Θεόν, ἡ καρδία μου μετὰ σοῦ ὑπάγει». Καί ἀλλοῦ πάλι· «Μὴ οὖν ἀναίσθητος ᾖς τῆς καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν ἐπελθούσης ἐπὶ σὲ δυνάμεως παρὰ τοῦ Θεοῦ διὰ τῆς ἐμῆς ταπεινώσεως». Ὁ Χριστός ἐδῶ δέν λέει ἁπλῶς γενικά γιά τούς πιστούς· «τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου» (Ἰω. 17, 11), ἀλλά ὡς ἄνθρωπος, ὡς δάσκαλος σ᾿ ἕνα ἀγαπητικό προσωπικό τόνο ἀναλαμβάνει τήν ὑπόθεση τῆς σωτηρίας τοῦ Πέτρου. Τό ἴδιο καί ὁ ἀββᾶς Βαρσανούφιος δέν πρεσβεύει ἁπλῶς ὡς ἅγιος γιά τόν κόσμο, ἀλλά συγκακουχεῖ καί ἀγωνίζεται γιά τή σωτηρία τοῦ Ἰωάννου.