https://toperivoli.gr/product/θέλεις-ν΄-αγιάσεις-ομιλίες-σε-εορτές-α-4/
Θέλεις νά ἁγιάσεις; Ὁμιλίες σέ ἑορτές ἁγίων – Ἀπρίλιος
Περιεχόμενα
Ἀντί προλόγου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Πῶς νά ζεῖ ὁ χριστιανός σήμερα. . . . . . . . . . . . . 7
1 Τῆς ὁσίας μητρός ἡμῶν
Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Νά τάξουμε τόν ἑαυτό μας
στήν Παναγία.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Παρέδωσε τόν ἑαυτό της εἰς θάνατον,
γιά νά ζήσει.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Ἦρθε ἡ κατάλληλη ὥρα,
δέν σηκώνει ἀναβολή.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
21 Τῆς ἁγίας Ἀλεξάνδρας τῆς βασιλίσσης.. . . . . . . 85
23 Τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος
Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου.. . . . . . . . . . . . . . . 92
«Ἀξίως τοῦ ὀνόματος ἐπολιτεύσω». . . . . . . . . . 92
Τιμᾶτε τόν ἅγιο; Νά τόν μιμηθεῖτε.. . . . . . . . . 102
Μόλις πιστέψουμε,
θά γίνει τό θαῦμα στήν ψυχή μας.. . . . . . . . . . 113
25 Τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου
καί εὐαγγελιστοῦ Μάρκου.. . . . . . . . . . . . . . . . 117
Νά εἴμαστε πιασμένοι
ἀπό τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Ὀρθοδοξία κατά βάθος
αὐτό σημαίνει.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Γιατί εἶναι ἀγιάτρευτη
ἀκόμη ἡ ψυχή μου;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
30 Τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου Ἰακώβου,
ἀδελφοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.. . . . . . . . . . 149
Τῷ Σαββάτῳ πρό τῶν Βαΐων.. . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Τοῦ ἁγίου καί δικαίου Λαζάρου. . . . . . . . . . . 156
Ἡ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου:
μήνυμα ζωῆς καί ἐλπίδος.. . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Ἅγιος Λάζαρος: κάπως διαφορετικός
ἀπό τούς ἄλλους ἁγίους. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Πραγματικός θάνατος εἶναι
νά μήν ἔχεις πίστη στόν Χριστό.. . . . . . . . . . . 163
Τῇ Παρασκευῇ τῆς Διακαινησίμου. . . . . . . . . . . . . 172
Τά ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ
τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν,
τῆς Ζωηφόρου Πηγῆς καί Θεομήτορος.. . . . 172
«Σέ εὐχαριστῶ, Θεέ μου,
διότι τά πάντα μοῦ ἔδωσες».. . . . . . . . . . . . . . . 172
Ἀπό τόν σταυρό στήν ἀνάσταση. . . . . . . . . . . 185
Νά μή μείνει τίποτε
γιά τό ὁποῖο δέν ἔχουμε μετανοήσει.. . . . . . . 193
Ἀντί ἐπιλόγου.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Τουλάχιστον νά ἀνησυχήσουμε.. . . . . . . . . . . . 200
Ἀποσπάσματα ἀπό ὁμιλίες
1 Ἀπριλίου
Τῆς ὁσίας μητρός ἡμῶν Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας
Ὅπως γνωρίζουμε ἀπό τόν κατά πλάτος βίο τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, προσπάθησε τρεῖς φορές ἀπό τήν κεντρική θύρα τοῦ ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως νά μπεῖ μέσα στόν ναό καί αὐτή μαζί μέ ἄλλους προσκυνητές καί δέν μπόρεσε. Κάποια ἀόρατη δύναμη τήν ἔσπρωχνε πρός τά ἔξω. Προσπάθησε μία φορά, προσπάθησε δύο φορές, προσπάθησε τρίτη φορά· κάποια δύναμη δέν τήν ἄφηνε νά προχωρήσει. Καί αὐτό τή συγκλόνισε.
Κάτι τέτοια θαυμαστά γίνονται γιά ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἔχουν μέσα τους διάθεση νά προσέξουν τί θά τούς δείξει ὁ Θεός, μέ τό ὅποιο περιστατικό, καί νά γίνει ἀλλαγή στήν ψυχή τους, ὅπως ἔγινε ἐδῶ μέ τήν ὁσία Μαρία.
Μπῆκε ἡ ὁσία στό παρεκκλησάκι τῆς Παναγίας καί προσευχήθηκε, ἀλλά συγκλονισμένη ὅμως καί ἀποφασισμένη νά κάνει ὅ,τι θά τῆς δείξει ἡ Παναγία, ὅ,τι θά τῆς δείξει ὁ Θεός. Ἔκανε, τρόπον τινά, ἕνα τάμα ἐκείνη τήν ὥρα: Ἄν δέν τήν ἐμποδίσει ἡ δύναμη πού τήν ἐμπόδιζε, ἀλλά ἡ Παναγία τή βοηθήσει νά μπεῖ μέσα στόν ναό καί νά δεῖ καί προσκυνήσει τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου, νά φυλάξει σωφροσύνη. Ὑπόσχεται καί τάζει, κάνει τάμα.
Ἄλλο τοῦτο πάλι· πηγαίνουν οἱ ἄνθρωποι στήν ἐκκλησία, διότι ἔχουν κάποια ἀνάγκη, καί κάνουν τάματα στόν Κύριο, στήν Παναγία, στούς ἁγίους ὅτι θά δώσουν τόσο λάδι, θά ἀνάψουν μεγάλη λαμπάδα ἤ θά δώσουν χρήματα ἤ θά κάνουν κάτι ἄλλο. Δέν εἶναι αὐτό πού θέλει ὁ Θεός. Ὁ Θεός θέλει νά ἀλλάξεις ἐσύ.
Ζήτησε λοιπόν ἀπό τήν Παναγία κάνοντας τό τάμα, καί πράγματι μπόρεσε καί μπῆκε μέσα στόν ναό, εἶδε τόν Σταυρό, τόν προσκύνησε καί βγῆκε. Καί ὅπως ἔταξε καί ὑποσχέθηκε στήν Παναγία, ἔτσι καί ἐνήργησε.
Κατέβηκε ἡ ὁσία ἀπό τήν Ἰερουσαλήμ στήν Ἰεριχώ καί προχώρησε πρός τή μονή τοῦ ἁγίου Γερασίμου καί ἀπό ἐκεῖ πρός τόν Ἰορδάνη ποταμό, ὅπου βρίσκεται ναός τοῦ τιμίου Προδρόμου. Ἔμεινε ἐκεῖ ἕνα ἤ δύο βράδια, κοινώνησε τά ἄχραντα Μυστήρια, τῆς ἔδωσαν, ἄν δέν ἀπατῶμαι, τρία ψωμιά νά πάρει μαζί της, καί πέρασε τόν Ἰορδάνη ποταμό πρός τήν πλευρά τῆς Ἰορδανίας. Ἐκεῖ εἶναι ἡ αὐστηρότερη, ἡ πιό ἀπαράκλητη ἔρημος. Πῆγε καί ἔζησε ἐκεῖ σαράντα ἑπτά χρόνια, ὅπως λέει τό συναξάρι της.
Αὐτή εἶναι μετάνοια! Αὐτή εἶναι ἐπιστροφή! Αὐτή εἶναι συναίσθηση! Αὐτή εἶναι προσευχή! Ἔτσι γίνεται τό θαῦμα στίς ψυχές. Σαράντα ἑπτά ὁλόκληρα χρόνια! Ἔδωσε τόν ἑαυτό της χωρίς τήν παραμικρή ἐπιφύλαξη στήν ἁμαρτία, ἀλλά ὁ Θεός ἤξερε τί γίνεται μέσα στήν ψυχή της. Ὁ Θεός ἤξερε τί θά γίνει, ὅταν τή συγκλονίσει μέ τό ἐμπόδιο πού θά τῆς παρουσιάσει ἐκεῖ, στόν ναό τῆς Ἀναστάσεως, ὅπου δέν μποροῦσε νά μπεῖ –ὅπως εἴπαμε, τρεῖς φορές ἐπιχείρησε. Ἤξερε ὁ Θεός τί θά γίνει στήν ψυχή της, ὅτι δηλαδή θά ἔχει τό κουράγιο νά δώσει τό ὅλο εἶναι της στό νά ζήσει, ὅσο γινόταν, ἀσκητικότερα γιά σαράντα ἑπτά ὁλόκληρα χρόνια καί νά γίνει αὐτή ἡ μεγάλη ἁγία τῆς Ἐκκλησίας μας.
Μεγάλη ἁμαρτωλή. Ἀκόμη, ἀκόμη ὅμως μεγαλύτερη ἁγία. Ἔχει τή δύναμη ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ νά καθαρίσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία, νά τόν συγχωρήσει καί νά τόν ἁγιάσει, ὅσο ἁμαρτωλός κι ἄν εἶναι. Δεινόν ἡ ῥαθυμία, μεγάλη ἡ μετάνοια.
Βλέπετε, ἡ ἁγία, μετά τήν ὑπόσχεση πού ἔδωσε στήν Παναγία, δέν κάθισε καθόλου νά σκεφτεῖ τάχα νά γυρίσει πίσω γιά νά τακτοποιήσει τά πράγματά της, τάχα τοῦτο, τάχα ἐκεῖνο· ὄχι. Ἔτσι ὅπως βρέθηκε ἐκεῖ, ὅπως τήν ἔπιασε, τρόπον τινά, ὁ Θεός μέ τό ἀγκίστρι του καί τήν ἔβαλε στό δικό του δίχτυ, ἔτσι παραδόθηκε πλήρως στόν Θεό.
Αὐτά, καθώς συνέβησαν σέ πολύ μακρινό χρόνο, καί εἶναι μακρινά γιά μᾶς, φαίνονται σάν ἀκατόρθωτα, σάν παραμύθια. Ὄχι, ὄχι· εἶναι ἀληθινά. Ἀκριβῶς καί σήμερα ἔτσι πρέπει, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, νά μετανοήσουμε καί νά παραδοθοῦμε στόν Θεό. Νά παραδοθοῦμε, ὅπως παραδόθηκε ἡ ὁσία, καί νά τάξουμε τόν ἑαυτό μας στήν Παναγία, ὥστε νά μᾶς ἀναλάβει ἡ Παναγία, βλέποντας τόν καημό μας καί τήν ἀπόφαση πού ἔχουμε νά τηρήσουμε τό τάμα μας. Νά ταχθοῦμε καί νά ἀφεθοῦμε νά μᾶς ὁδηγήσει ἡ Παναγία, ὅπου καί ὅπως ὁδηγήσει τόν καθένα μας.
Σκοπός εἶναι νά ἀλλάξουμε. Πόσο χρειάζεται νά γίνουν ὅλα αὐτά ἐδῶ γνωστά στή σημερινή κοινωνία! Νά γίνουν γνωστά, ὄχι στόν κόσμο, τόν ὅποιον κόσμο, τόν ἀδιάφορο, ἀλλά σέ ὅσους ἔχουν διάθεση νά ἀκούσουν. Ἄν καί δέν ξέρουμε τί μπορεῖ νά γίνει μέ τόν καθένα.
23 Ἀπριλίου
Τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου
Ὅλοι λίγο πολύ, ὅσοι εἴμαστε ἔτσι εὐσεβεῖς χριστιανοί, τιμοῦμε τούς ἁγίους, ἔχουμε μιά εὐλάβεια, θά ἀνάψουμε τό κερί… Ἀλλά μέ μιά τάση καί μέ μιά διάθεση μήν τυχόν ἀγγίξουμε τούς ἁγίους, σάν δηλαδή νά πρόκειται νά τούς λερώσουμε. Πῶς κανείς προσέχει νά μήν ἀγγίξει κάτι τό ὁποῖο εἶναι πάρα πολύ καθαρό, πάρα πολύ πολύτιμο, μήν τυχόν τό ρυπάνει, ἄς ποῦμε. Καί ἐκδηλώνει ὅλο τόν θαυμασμό του, ὅλη τήν τιμή καί τήν ὅλη ἀξία πού δίνει σ᾿ αὐτό τό ἀντικείμενο πού ἔχει μπροστά του, ἀλλά μήν τυχόν τό ἀγγίξει.
Κάπως ἔτσι λοιπόν καί ἐμεῖς: Νά προσευχηθοῦμε εὐχαρίστως νά μᾶς βοηθήσουν οἱ ἅγιοι στίς ἀρρώστιες μας, στά ἄλλα θέματά μας, ἀλλά ὥς ἐκεῖ. Δέν εἶναι ἔτσι. Ἀληθινή τιμή πρός τόν ἅγιο καί ἀληθινή προσευχή στόν ἅγιο καί ἀληθινό πλησίασμα τοῦ ἑκάστου ἁγίου –καί, στήν προκειμένη περίπτωση, τοῦ ἁγίου Γεωργίου– εἶναι νά σκεφθοῦμε: Πῶς θά ζοῦσε ἄραγε ὁ ἅγιος Γεώργιος, ἄν ἦταν τώρα στήν ἐποχή μας; Δηλαδή ἦταν τυχερός ὁ ἅγιος Γεώργιος πού ἔζησε ἐκείνη τήν ἐποχή καί ἀξιώθηκε νά μαρτυρήσει; Καί τό βλέπουμε αὐτό καί λίγο ἔτσι, μέσα σέ ἕνα μαγικό πνεῦμα. Ναί, ὁ Θεός τόν βοήθησε –καθώς τοῦ ἔκαναν τοῦτο καί τοῦ ἔκαναν ἐκεῖνο– καί τά ἄντεξε ὅλα. Ἀλλά σάν νά εἶναι κάποια πράγματα ἄπιαστα γιά μᾶς.
Κατά τήν ταπεινή μου γνώμη, αὐτό χρειάζεται: Ὁ καθένας μας νά ἐννοήσουμε ὅτι στή θέση μας εἶναι ὁ ἅγιος Γεώργιος. Τί θά ἔκανε; Καί ἀπό ἐμᾶς αὐτό θέλει ὁ ἅγιος Γεώργιος, αὐτό θέλει καί ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ἀξίωσε τόν ἅγιο Γεώργιο νά εἶναι ἅγιος, νά δείξει ἔτσι τήν πίστη του καί νά εὐαρεστήσει στόν Χριστό, καί νά τόν ἁγιάσει ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός εἶναι πίσω ἀπό τόν ἅγιο Γεώργιο καί δέν θά ἤθελε νά κρατοῦμε μακριά τόν ἑαυτό μας, μήν τυχόν κινδυνεύσει, μήν τυχόν δυσαρεστηθεῖ, μήν τυχόν περάσει μερικές δυσκολίες. Καί κατά τά ἄλλα τόν λατρεύουμε, τόν τιμοῦμε, προσευχόμαστε σ᾿ αὐτόν καί ὁμολογοῦμε τήν ἁγιότητά του.
Ὁ Χριστός, θά λέγαμε, πρῶτος, καί ἡ μητέρα του ἡ Παναγία καί ὅλοι οἱ ἅγιοι μετά, καί ὁ ἅγιος Γεώργιος αὐτό λένε, νομίζω: νά τούς μιμηθοῦμε. Ὁπωσδήποτε ὁ ἅγιος Γεώργιος μέ τήν πίστη του αὐτή, μέ τήν ἀγάπη του αὐτή, μέ τό νά δεχτεῖ τά μαρτύρια καί νά μή λυγίσει, ἁγιάστηκε ἀπό τόν Κύριο· ναί, χριστοποιήθηκε, ἔγινε ἕνας μικρός Χριστός. Ἀλλά ὁ ἀπώτερος σκοπός εἶναι ὁ κάθε χριστιανός νά φτάσει σ᾿ αὐτό. Δέν εἶναι κάποιος πού ἐξαιρεῖται. Ἔ, μερικοί ἔτσι ἐκλεκτοί ἄς πάθουν τέτοια πράγματα. Οἱ ἄλλοι ὅμως ἁπλῶς νά τούς ἔχουν προστάτες, νά προσεύχονται σ᾿ αὐτούς, γιά νά τούς λύνουν ὅλα τά θέματα, ὅλα τά προβλήματα.
Ὄχι· οἱ πάντες νά μιμηθοῦμε τόν Χριστό, νά μιμηθοῦμε τήν Παναγία, τούς ἁγίους. Θυμάστε αὐτό πού λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος καί ἄλλοι πατέρες: Μνήμη ἁγίου, μίμησις ἁγίου. Αὐτό εἶναι: Τιμᾶτε τόν ἅγιο; Γιορτάζετε τόν ἅγιο; Νά τόν μιμηθεῖτε. Ἔτσι τιμοῦμε ἀληθινά τόν ἅγιο.
Καί ἄν θέλετε, δηλαδή, ἀπό μιά πλευρά, τότε γιά τούς μάρτυρες ὅλο τό θέμα ἦταν νά κρατηθοῦν μέ πίστη καί ἀγάπη στόν Χριστό. Ἐκεῖ πάνω ἐπικεντρωνόταν ὅλος ὁ ἀγώνας: νά ἀντέξουν, νά ἀντέξουν. Αὐτά τά κανόνισε ὁ Θεός, τά οἰκονόμησε ἔτσι ὁ Θεός τά χρόνια ἐκεῖνα, νά ὑπάρχει, νά ἐπικρατεῖ αὐτή ἡ κατάσταση: ὁ καθένας πού ἦταν χριστιανός ὄχι μόνο κινδύνευε, ἀλλά τελικά καί βασανιζόταν καί θανατωνόταν.
Τώρα δέν εἶναι λίγο ἐλαφρότερα τά πράγματα. Ἀπό μιά πλευρά εἶναι τό ἴδιο –θά μπορούσαμε νά ποῦμε– ἐάν θελήσεις νά τά πάρεις σωστά, ὅπως θά ἔκανε ὁ ἅγιος Γεώργιος, ἄν ἦταν στά χρόνια μας, ἄν ζοῦσε στήν ἐποχή μας. Τότε εἶχαν τό ἐξωτερικό αὐτό μαρτύριο, πού ἐκεῖ μέσα –ἄν ἐπιτρέπεται νά ποῦμε– τακτοποιοῦνταν τά πάντα. Ἐμεῖς βέβαια σήμερα δέν κινδυνεύουμε νά μᾶς συλλάβουν, νά μᾶς βασανίσουν, ὥστε νά ἀναγκαστοῦμε, ὅ,τι κι ἄν περάσουμε, νά μείνουμε σταθεροί καί τελικά νά μᾶς πάρουν καί τό κεφάλι.
Ἄν θελήσουμε ὅμως νά ποῦμε τήν ἀλήθεια –καί ἔτσι, νομίζω, ὁ ἅγιος Γεώργιος θά τά ἔβλεπε τά πράγματα καί ἔτσι θά ἔκανε– σέ ὅποια ἐποχή κι ἄν εἶναι κανείς, καί στή δική μας, ὅταν ἀληθινά εἶσαι στόν δρόμο τοῦ Χριστοῦ, ἀληθινά πιστεύεις στόν Χριστό, ἀληθινά κάνεις τό θέλημά του, τίς ἐντολές του –δέν χαρίζεσαι στόν ἑαυτό σου, ναί, δέν προδίδεις μέ τόν ἕνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο τόν Χριστό– θά δεῖς ὅτι ἔχεις νά κάνεις μέ παρόμοια θεριά, πού ὄχι μόνο ἀπ᾿ ἔξω θά ἔρθουν, ὅπως τίς πιό πολλές φορές νομίζουμε. Καί ἀπ᾿ ἔξω θά ἔρθουν: θά χιμήξουν ἐπάνω σου, θά σέ κατηγορήσουν, θά σέ συκοφαντήσουν, θά σέ ἀδικήσουν… Ἀλλά κυρίως ὅμως μέσα σ᾿ αὐτή τή χαλάρωση πού ὑπάρχει –ὅ,τι θέλεις νά φᾶς, τό ἔχεις, ὅπου θέλεις νά πᾶς, μπορεῖς νά πᾶς, ὅ,τι θέλεις νά ντυθεῖς, τό ἔχεις… Χαλάρωση!– ἀπό μέσα ἀπό τόν ἄνθρωπο, ἀπό τόν παλαιό ἄνθρωπο, τόν ὁποῖο μέ τή χαλάρωση τόν τρέφει κανείς, ξεπετιοῦνται θεριά, ἀνήμερα θεριά.
Καί, ἐξ ὅσων γνωρίζουμε, κατατρομαγμένοι οἱ χριστιανοί, λοιπόν, δέν κάνουν ἀγώνα. Διότι ἅμα θελήσεις νά κάνεις ἀγώνα ἀληθινό, ἀκόμη πιό πολύ θά θεριέψουν αὐτά τά θεριά καί ἀκόμη πιό πολύ θά ζητήσουν νά σέ κατασπαράξουν· αὐτά πού ἔχει ὁ παλαιός ἄνθρωπος μέσα. Κυρίως αὐτό· δέν εἶναι τόσο τό ἔξω. Σεκοντάρουν καί οἱ ἄνθρωποι, βέβαια, σεκοντάρει καί ὁ διάβολος, ἀλλά κυρίως ὅμως εἶναι ὁ παλαιός ἄνθρωπος.
Δέν θά χαριζόταν καθόλου στόν ἑαυτό του ὁ ἅγιος Γεώργιος· καθόλου δέν θά χαριζόταν. Θά ζοῦσε ὡς ἀληθινός χριστιανός μέσα σ᾿ αὐτή τή σημερινή ἐποχή, πού εἶναι δύσκολη, καί πού ἐμᾶς μᾶς ξεγελάει ὁ ἐχθρός καί καταλήγουμε στό ὅτι: «Εἶναι δύσκολα τά πράγματα. Δέν γίνεται, δέν ἀντέχουμε, δέν μποροῦμε. Ἄλλαξαν οἱ καταστάσεις. Δέν μπορεῖ κανείς νά ζήσει τώρα σύμφωνα μέ τό Εὐαγγέλιο. Δέν γίνονται αὐτά πού γίνονταν ἕναν καιρό…» Καί τό βάζουμε στά πόδια. Σέ τελευταία ἀνάλυση εἴμαστε ἀρνητές τοῦ Χριστοῦ. Ὅσο κι ἄν τιμοῦμε κατά τά ἄλλα τόν ἅγιο Γεώργιο, σέ τελευταία ἀνάλυση εἶναι σάν νά μή συμφωνοῦμε μαζί του ἤ σάν νά νομίζουμε ὅτι μόνο μερικοί μποροῦν νά εἶναι τοῦ Χριστοῦ καί νά τόν ἀκολουθοῦν καί νά κάνουν τό θέλημά του, ὅ,τι κι ἄν στοιχίζει αὐτό.
Ὄχι· ὅλοι οἱ χριστιανοί μποροῦν νά ζοῦν σύμφωνα μέ τό Εὐαγγέλιο. Δέν ὑπάρχει κανείς πού μπορεῖ νά πεῖ: «Ἐγώ, φτάνει· λίγο χριστιανός νά εἶμαι». Δέν εἶναι ἔτσι. Ἄλλο τώρα στήν πράξη μέχρι ποῦ θά φτάσει ὁ καθένας· ὁ Θεός τό ξέρει. Ἀλλά ἐσύ μέσα ἀπό τήν καρδιά σου ποτέ-ποτέ δέν θά πεῖς: «Λιγουλάκι χριστιανός νά εἶμαι». Θά εἶσαι χριστιανός, ὅσο θά ἦταν καί ὁ ἅγιος Γεώργιος, ὅσο θά ἦταν καί ὁ ἅγιος Δημήτριος, ἄν ἦταν στήν ἐποχή μας, πού λίγο πολύ ξέρουμε τί ἦταν καί τί ἔκαναν τότε στήν ἐποχή τους.
Μήπως, σᾶς παρακαλῶ, ἔτσι πρέπει νά τά πάρουμε τά πράγματα, ἔτσι νά τά δοῦμε, γιά νά ἀρχίσουμε σιγά-σιγά νά ξυπνοῦμε. Ἀλλιῶς, ξεγελιόμαστε. Ξεγελιόμαστε, ἀποκοιμίζουμε τόν ἑαυτό μας, καί γι᾿ αὐτό ἔπειτα δέν προκόπτουμε. Βλέπετε, ὁ ἅγιος Γεώργιος, ἕνας ἄνθρωπος ἦταν καί αὐτός, μάλιστα στρατιωτικός καί μέ μεγάλο βαθμό ἐκεῖ στόν στρατό, καί θά μποροῦσε νά σκεφτεῖ: «Πῶς θά τά χάσω ὅλα αὐτά τά ἀβαντάζ πού ἔχω; Πῶς θά χάσω ὅλα αὐτά τά γαλόνια πού μοῦ ἔδωσαν;» Τίποτε δέν λογάριασε· ὅλα τά θυσίασε. Καί ἐμεῖς πιθανόν νά μήν μποροῦμε νά θυσιάσουμε λίγο ὕπνο, πιθανόν νά μήν ἔχουμε κουράγιο νά θυσιάσουμε λίγο τό κέφι μας, τή φιλαυτία μας, τήν ἔπαρσή μας, νά θυσιάσουμε λίγο τήν ὅποια ἄλλη ἀδυναμία μας.