Θέλεις νά ἁγιάσεις; Ὁμιλίες σέ ἑορτές ἁγίων – Μάρτιος
Ἀντί προλόγου:
Νά ἐπιστρέψουμε ὅπως ὁ ἄσωτος. . . . . . . . . . . . 9
2 Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν
Νικολάου Πλανᾶ.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
4 Τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν
Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου.. . . . . . . . . . . . . . . . . 22
6 Τῶν ἁγίων μαρτύρων τεσσαράκοντα δύο,
τῶν ἐν Ἀμορίῳ μαρτυρησάντων….. . . . . . . . . . . 32
9 Τῶν ἁγίων τεσσαράκοντα μαρτύρων
τῶν ἐν Σεβαστείᾳ τῇ πόλει μαρτυρησάντων.. . 47
Ἦταν καί ἐκεῖνοι ἄνθρωποι σάν ἐμᾶς. . . . . . . 47
Πόσο ἐμπνεόμαστε
ἀπό τό πάθος τοῦ Χριστοῦ;. . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Νά ξυπνήσει ἡ ψυχή μας.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Νά στηριζόμαστε στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. . . . . . . 71
12 Τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ἡμῶν
Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου. . . . . . . . . . . . . . . . 80
Χριστιανική ζωή εἶναι
κοινή ζωή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό.. . . . . . . 80
«Μόνο πίστεψα,
καί μέ δέχτηκε ὁ Κύριος».. . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Πατήρ τῆς μυστικῆς θεολογίας.. . . . . . . . . . . . 113
Νά μυηθοῦμε στά βιώματα
τοῦ ἁγίου Συμεών.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
«Ὅτε κατετρώθης τῷ γλυκεῖ βέλει
τῆς ἀγάπης τῆς θείας…».. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
25 Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου
καί ἀειπαρθένου Μαρίας. . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Τί κάνει ὁ Θεός γιά μᾶς!.. . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Ὁ ἄνθρωπος σώζεται,
καθώς ἀνταποκρίνεται
στόν ἐρχομό τοῦ Θεοῦ.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
…γιά νά μορφωθεῖ
μέσα στόν καθένα μας
ὁ Χριστός.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
…ὅταν ἔρθει ἡ ὥρα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
29 Τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν
Διαδόχου ἐπισκόπου Φωτικῆς. . . . . . . . . . . . . 177
30 Τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰωάννου
τοῦ συγγραφέως τῆς Κλίμακος.. . . . . . . . . . . . 192
Σάν ἕνα δεύτερο εὐαγγέλιο. . . . . . . . . . . . . . . . 192
Νά κλάψουμε, νά πενθήσουμε,
νά πονέσουμε·
μέ ἐλπίδα στόν Θεό.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Ἀντί ἐπιλόγου.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Εἶναι πολύ κοντά μας οἱ ἅγιοι. . . . . . . . . . . . . 217
25 Μαρτίου
…γιά νά μορφωθεῖ μέσα στόν καθένα μας ὁ Χριστός
Ὅταν εἶπε τό ναί ἡ Παναγία, «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο»
Γιορτάζουμε σήμερα τό μεγάλο γεγονός τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου. Εἶναι ἡ ἡμέρα πού ὁ Θεός ἐκδηλώνει τήν ἀπόφασή του, πού εἶχε πάρει πρό χρόνων αἰωνίων, ἀλλά ἰδιαίτερα ὅταν ἔδινε τήν ὑπόσχεση τῆς σαρκώσεως, τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ του, καθώς ἔδιωχνε τούς πρωτοπλάστους ἀπό τόν παράδεισο. Ἔτσι τήν ἡμέρα αὐτή, τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἀποστέλλει τόν ἀρχάγγελο Γαβριήλ γιά νά φέρει αὐτή τήν καλή εἴδηση στήν Παναγία καί σέ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα· ὅτι θά γεννήσει τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, ὅτι ὁ Θεός δι᾿ αὐτῆς θά σαρκωθεῖ, θά γίνει ἄνθρωπος. Κάτι πού δέν μπορεῖ, ὄχι τότε, ὄχι ἀργότερα, ἀλλά ποτέ δέν μπορεῖ νά τό συλλάβει ὁ ἀνθρώπινος νοῦς, πῶς ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος.
Καί ἡ Παναγία, πού ἀκούει αὐτή τήν καλή εἴδηση ἀπό τόν ἀρχάγγελο Γαβριήλ καί πού εἶναι τόσο πιστή στόν Θεό καί τόσο ταπεινή, ὡς ἄνθρωπος ἔχει ἀπορία. Ὅπως ὁ Κύριος ἀργότερα ὡς ἄνθρωπος μέσα στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ θά πεῖ: Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ τό ποτήριον τοῦτο· καί φαίνεται σ᾿ αὐτά τά λόγια του, σ᾿ αὐτή τή στάση του πέρα γιά πέρα ὅτι εἶναι ἄνθρωπος. Ἔτσι καί ἡ Παναγία εἶναι ἄνθρωπος, δέν εἶναι φάντασμα. Καί ὡς ἄνθρωπος, παρ᾿ ὅλη τήν πίστη της, παρ᾿ ὅλη τήν ταπείνωσή της ρωτᾶ τόν ἄγγελο: Πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεί ἄνδρα οὐ γινώσκω; Πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό; Καί ὁ ἄγγελος ἀπαντᾶ: Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σέ καί δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι. Ναί, ἔχεις δίκιο –σάν νά λέει στήν Παναγία ὁ ἄγγελος– δέν μπορεῖ νά γίνει αὐτό. Δέν μπορεῖ νά γίνει κάτι τέτοιο μέ τίς ἀνθρώπινες δυνάμεις. Ὅσο καθαρός κι ἄν εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ὅσο ἅγιος κι ἄν εἶναι, ἀκόμη καί σ᾿ ἐσένα δέν μπορεῖ νά γίνει αὐτό ἀνθρωπίνως, μόνο ἀπό τήν ἀνθρώπινη πλευρά. Θά ἔρθει Πνεῦμα Ἅγιο σ᾿ ἐσένα καί θά σέ ἐπισκιάσει δύναμις ὑψίστου. Ὁ Θεός εἶναι πού γίνεται ἄνθρωπος, ἀλλά ὁ Θεός πάλι εἶναι ἐκεῖνος πού διά τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου θά πραγματοποιήσει αὐτό τό θαυμαστό γεγονός: νά γίνει ἄνθρωπος.
Καί τότε ἡ Παναγία, ὡς πολύ πιστή πού ἦταν καί πολύ ἀφοσιωμένη στόν Θεό καί πολύ ἕτοιμη, δέν ἤθελε νά ἀκούσει περισσότερα. Τῆς ἔφτανε πού εἶχε τίς δύο διαβεβαιώσεις· ἀφ᾿ ἑνός ὅτι ὄντως θά γίνει Μητέρα τοῦ Θεοῦ καί ἀφ᾿ ἑτέρου ὅτι αὐτό θά γίνει μέ τή δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί ἀπάντησε: Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά τό ῥῆμά σου. Μέχρι αὐτή τή στιγμή τό ὅλο γεγονός εἶναι στόν δρόμο του, πάει νά γίνει. Ἀλλά χωρίς τό ναί τῆς Παναγίας, δέν μποροῦσε νά γίνει. Ὅταν εἶπε τό ναί ἡ Παναγία, ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο.
Πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό; Δύναμις ὑψίστου θά μᾶς ἐπισκιάσει
Ἐκεῖνο πού ὁ Θεός, ἀδελφοί μου, θέλει νά κάνει στόν καθένα μας εἶναι περίπου αὐτό τό ὁποῖο ἔγινε στήν Παναγία. Ἐάν ἦρθε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο καί ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος καί γεννήθηκε ἀπό τήν Παναγία, αὐτό ἔγινε γιά νά ἔρθουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, οἱ πάντες σέ κοινωνία μέ τόν Θεό· γιά νά πραγματοποιηθεῖ μέσα μας αὐτό τό ἀσύλληπτο, τό ἀκατάληπτο γεγονός –πού δέν μπορεῖ νά τό καταλάβει ὁ ἀνθρώπινος νοῦς– νά μορφωθεῖ μέσα στόν καθένα μας ὁ Χριστός. Καί ὁ κάθε ἄνθρωπος νά μήν εἶναι ἁπλῶς ἄνθρωπος πού, ἔστω, ἔχει μιά κάποια βοήθεια ἀπό τόν Θεό, ἀλλά νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει μέσα του τόν Χριστό καί πού ὁ Χριστός τόν ἔχει μέσα του.
Ὅσοι κάπως τό ἔχουν καταλάβει τό θέμα τῆς σωτηρίας καί κάπως πῆραν μέ ζῆλο τήν ὅλη ὑπόθεση, λίγο πολύ φτάνουν στό σημεῖο πού βρίσκονται σέ ἀπορία: Πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό; Πῶς μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά εἶναι σκεῦος καί μέσα του νά εἶναι ὁ Θεός, μέσα του νά κατοικεῖ ὁ Χριστός; Πῶς μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά μή ζεῖ αὐτός, ἀλλά νά ζεῖ μέσα του ὁ Χριστός; Λίγο πολύ καθένας, παρά τήν καλή του διάθεση, παρά τόν ἀγώνα του, θέτει τό ἐρώτημα αὐτό: Πῶς ἔσται τοῦτο; Πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό; Διότι, ὅσο κι ἄν δέν τό πιάνει ὁ νοῦς ὁ ἀνθρώπινος, ὅμως λίγο πολύ καταλαβαίνει ὅτι δέν γίνεται αὐτό ἀνθρωπίνως.
Καί ἡ ἀπάντηση πού παίρνουμε ὁ καθένας, ἰδιαίτερα τή σημερινή ἡμέρα, εἶναι ὅτι θά ἔρθει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο σ᾿ ἐμᾶς καί δύναμις ὑψίστου θά μᾶς ἐπισκιάσει· καί αὐτό τό Πνεῦμα, αὐτή ἡ δύναμη εἶναι ἐκείνη πού θά πραγματοποιήσει αὐτό τό μεγάλο γεγονός, τό ἀσύλληπτο γεγονός τῆς σαρκώσεως, τρόπον τινά, τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Χριστοῦ μέσα μας.
Γι᾿ αὐτό γιορτάζουμε σήμερα!
Ἀλλά, ὅσο κι ἄν ὁ Θεός τά ἔχει ἑτοιμάσει ἔτσι, ὅσο κι ἄν τό Πνεῦμα τό Ἅγιο εἶναι ἕτοιμο νά τελεσιουργήσει αὐτό τό μυστήριο μέσα μας, δέν μπορεῖ νά γίνει, ἐάν ἐμεῖς ἀπό τή δική μας πλευρά, ὅπως ἡ Παναγία, δέν ποῦμε χωρίς τήν παραμικρή ἐπιφύλαξη καί μέ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη αὐτό, τό «ἰδού ὁ δοῦλος Κυρίου· γένοιτό μοι κατά τό ῥῆμά σου».
Γι᾿ αὐτό γιορτάζουμε αὐτή τήν ἡμέρα: Γιά νά σκεφθοῦμε, ἀδελφοί μου, γιά νά πλησιάσουμε μέσα στή λατρεία τῆς Ἐκκλησίας, μέσα στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας αὐτό τό φοβερό γεγονός· γιά νά δοῦμε τή συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ, τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, νά δοῦμε ὅτι ὁ Θεός κατά ἰδιαίτερο τρόπο στόν καθένα μας θέλει νά πραγματοποιηθεῖ αὐτό τό μεγάλο γεγονός. Καί νά παρακινηθοῦμε, ἀδελφοί μου, ἀπό τήν ἡμέρα αὐτή –πρωτίστως ἀπό τήν Παναγία, ἡ ὁποία χωρίς τόν παραμικρό δισταγμό εἶπε τό ναί, ἀλλά καί ἀπό ὅλους ἐκείνους πού ἐπίσης εἶπαν τό ναί καί ἁγιάστηκαν– νά παρακινηθοῦμε νά ποῦμε καί ἐμεῖς τό ναί ἀνεπιφύλακτα στόν Θεό, στήν ἀγάπη του, στή συγκατάβασή του, στόν ἐρχομό του· νά ποῦμε τό ναί.
Καί ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Χριστός θά ἀρχίσει νά μορφώνεται μέσα μας, θά ἀρχίσει σιγά-σιγά –ὄχι βέβαια ἀπότομα, ὄχι ἀμέσως· θά γίνουν ὅλα, ἀλλά λίγο-λίγο, σιγά-σιγά– νά μορφοποιεῖται μέσα μας ὁ Χριστός. Καί μέρα μέ τήν ἡμέρα πού θά περνάει, θά μποροῦμε ὅλο καί περισσότερο νά λέμε: Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός, γιά νά ζήσουμε ἔτσι ἐν Χριστῷ, νά ζήσουμε μέ τόν Χριστό καί νά τελειώσουμε τή ζωή μας ἐν Χριστῷ, ὥστε νά ζήσουμε αἰώνια μαζί του.
25-3-1989