Ἀρχιμ. Τιμοθέου Παπαμιχαήλ
Σκέψεις καί Συνθήματα
Ἐκ τῆς καθημερινῆς μελέτης ἑνός κεφαλαίου ἐκ τῆς Καινῆς Διαθήκης
Κεντρική διάθεση: Ἐκδόσεις «Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας»
https://toperivoli.gr/product/σκέψεις-συνθήματα-οοολα/
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Δέν τολμοῦμεν νά ἐγκωμιάσωμεν τάς παρούσας ΣΚΕΨΕΙΣ καί ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ τοῦ ἀειμνήστου ἁγίου μας πατρός Τιμοθέου, διότι, νομίζομεν, κάθε ἐγκώμιον ἰδικόν μας θά ἐμείωνε τήν ἀξίαν των.
Ὡς τόσον θεωροῦμεν σκόπιμον νά προτάξωμεν ἐδῶ ὡρισμένας σημειώσεις διά τήν καλυτέραν μελέτην καί κατανόησίν των.
Ἀπό τότε πού ὁ π. Τιμόθεος ἠσθάνθη τήν κλῆσιν τοῦ Θεοῦ βαθειά εἰς τήν ψυχήν του καί «ἐτρώθη» ἡ καρδία του ἀπό τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, ἐδόθη ὅλος εἰς τόν Χριστόν καί ὡς κύριον σκοπόν τῆς ζωῆς του εἶχε πλέον νά γνωρίσῃ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἐφαρμόζων αὐτό νά εὐαρεστήσῃ εἰς Αὐτόν πλήρως.
Ὡς ἐκ τούτου ἤρχισε νά μελετᾷ τήν Ἁγ. Γραφήν. Καί τί μελέτη! Τό μεγαλύτερον μέρος τῆς Κ.Δ. τό εἶχε μάθει ἀπό στήθους. Σπουδάζων εἰς τήν Ἀθωνιάδα Ἱερατικήν Σχολήν, κατά τάς ὥρας τῆς ἀναπαύσεως ἀπεσύρετο εἰς ἔρημον τόπον καί ἐμελέτα, ἀποστηθίζων συγχρόνως, τήν Ἁγ. Γραφήν.
Ἀπό ἐτῶν καθιέρωσεν εἰδικόν πρόγραμμα καί σειράν μελέτης τῆς Κ.Δ., τά ὁποῖα καί παρέδωσεν εἰς τά πνευματικά του τέκνα: Καθημερινῶς, τό πρωΐ μεταξύ τῆς ἑωθινῆς προσευχῆς καί τοῦ ὄρθρου, ἐμελέτα ἕνα κεφάλαιον ἐκ τῆς Κ.Δ. κατά σειράν καί εἰς εἰδικόν σημειωματάριον κατέγραφε ΣΚΕΨΕΙΣ εἴτε ἐφ᾿ ὁλοκλήρου τοῦ κεφαλαίου εἴτε ἐπί ἑνός ἤ περισσοτέρων στίχων. Ὅταν ἔφθανε εἰς τό τέλος τῆς Κ.Δ., ἤρχιζε πάλιν ἀπό τήν ἀρχήν καί μαζί του ὅλα τά πνευματικά του τέκνα. «Αὐτό θά κάμνωμεν, ἔλεγεν, εἰς ὅλην μας τήν ζωήν».
Ἕνα μέρος τῶν Σειρῶν τῶν ΣΚΕΨΕΩΝ καί ΣΥΝΘΗΜΑΤΩΝ αὐτῶν εἶναι καί αἱ παροῦσαι. Δυστυχῶς, ἀπό τήν VII αὐτήν Σειράν, λείπουν αἱ ΣΚΕΨΕΙΣ τῆς ὑπολοίπου Κ.Δ. Τά σχετικά σημειωματάρια τά εἶχε πάρει μαζί του εἰς τό ἐξωτερικόν, ὅπου, μετά τόν θάνατόν του, ἀπωλέσθησαν, καθώς ἐπίσης καί ἀρκετά ἄλλα χειρόγραφά του… Πολύ λυπούμεθα δι᾿ αὐτό. Εὐχόμεθα δέ νά εὑρεθοῦν ὅλα τά ἀπολεσθέντα, διότι, ὄχι μόνον εἶναι ἀπαραίτητα εἰς τά πνευματικά του τέκνα, ἀλλά καί χρήσιμα εἰς τήν Ὀρθόδοξον γενικῶς Θεολογίαν καί εἰδικώτερον εἰς τήν μυστικήν τοιαύτην.
Πρέπει νά σημειώσωμεν ὅτι τάς ΣΚΕΨΕΙΣ του αὐτάς δέν τάς προώριζεν διά τήν δημοσιότητα. Ὅσα γράφονται εἶναι ἔκρηξις τῆς ὑπό τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ ἐμποτισμένης καρδίας του. Ἀλλά καί εἰς ὅλα τά δημοσιευθέντα ἔργα του παρατηρεῖται τό ἴδιον.
Ὁ π. Τιμόθεος σπανίως ἐσηκώνετο ἐκ τῆς κλίνης του μέ τό αἴσθημα τῆς ὑγείας. Διά τῆς Θ. Χάριτος ὅμως ἐνέκρωνε κάθε σωματικήν ἀδυναμίαν καί συνωμίλει μέ τόν Θεόν. Αἱ παροῦσαι ΣΚΕΨΕΙΣ του μᾶς δίδουν μίαν εἰκόνα τῶν συναντήσεών του αὐτῶν μετά τοῦ Θεοῦ ἐνώπιον τοῦ Ὁποίου ἵστατο μέ ἀφάνταστον δέος καί βαθυτάτην ταπείνωσιν καί συντριβήν. Ὅταν τό πρωΐ, μετά τήν πολύωρον προσευχήν καί μελέτην, ἐξήρχετο τοῦ κοιτῶνός του, ἦτο ὅλος Πνεῦμα Ἅγιον καί Θ. Χάριν. Μόνον νά τόν ἔβλεπε κανείς, καί χωρίς ἀκόμη νά τόν ἀκούῃ νά ὁμιλῇ, ἔφθανε νά διαπιστώσῃ τήν ἐνοίκησιν τοῦ Ἁγ. Πνεύματος μέσα του. Δι᾿ αὐτό ὅλα τά γραπτά του, ἀλλ᾿ ἰδιαιτέρως αἱ πρωϊναί ΣΚΕΨΕΙΣ του φέρουν ἔκδηλον τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πολλάκις ὁ ἴδιος ἔλεγεν: «Ὅ,τι γράφομεν πρέπει νά φέρῃ τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά νά εἶναι αἰώνιον».
Καί τώρα μερικάς συστάσεις εἰς τούς ἀγαπητούς ἀναγνώστας:
Ἐφ᾿ ὅσον τό βιβλίον εἶναι ἔργον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν ἠμπορεῖ νά κατανοηθῇ παρά μόνον μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον.
Πρέπει νά μελετᾶται λίγο-λίγο μαζί μέ τό κεφάλαιον ἤ τούς στίχους τῆς Κ.Δ. τάς πρωϊνάς κυρίως ὥρας μακράν τοῦ θορύβου καί τῶν μεριμνῶν τοῦ κόσμου.
Νά μελετᾶται μέ προσοχήν κάθε φράσις καί λέξις διά νά συλλαμβάνεται τό βαθύτερον νόημά των.
Ἰδιαιτέρως συνιστῶμεν νά προσπαθήσουν οἱ ἀναγνῶσται νά ἐφαρμόσουν τά μελετώμενα. Μέ τήν προσπάθειαν τῆς ἐφαρμογῆς καί τήν ἐπίκλησιν τῆς Θ. Χάριτος θά εἰσέρχωνται εἰς τό βαθύτερον νόημα τῶν μελετωμένων, θά αἰσθάνωνται τήν γλυκύτητα τῆς ἀρετῆς τοῦ ἁγίου πατρός καί θά ἑλκύωνται πρός μίμησίν του. Ἡ ἐπαναλαμβανομένη μελέτη μέ τήν προσπάθειαν ἐφαρμογῆς θά φέρῃ ἀφάνταστα ἀποτελέσματα. Τοῦτο ἄς τό προσέξουν ἰδιαιτέρως τά ἁπανταχοῦ πνευματικά του τέκνα.
Χωρίς τούς ἀνωτέρω ὅρους ὄχι μόνον δέν θά εἶναι ὠφέλιμος ἡ μελέτη, ἀλλά ἴσως καί ἐπιβλαβής, ὅπως ὁ ἥλιος εἰς τούς πάσχοντας ὀφθαλμούς.
Δέν παραλείπομεν νά τονίσωμεν ὅτι αἱ παροῦσαι ΣΚΕΨΕΙΣ μελετώμεναι κατά τά ἀνωτέρω θά ἀποβοῦν καί τό κλειδί τῶν ἄλλων βιβλίων τοῦ π. Τιμοθέου. Θά χυθῇ περισσότερον φῶς εἰς ὅλα τά γραπτά του, ἀλλά καί εἰς αὐτήν τήν κρυμμένην ζωήν του, δι᾿ ὅσους τόν ἔχουν γνωρίσει.
Καί ἄς μᾶς ἐπιτραπῇ νά προχωρήσωμεν: Ἡ μελέτη καί ἐφαρμογή τῶν ΣΚΕΨΕΩΝ θά χρησιμεύσουν ἀκόμη καί ὡς ἕνα κλειδί διά τήν μελέτην καί κατανόησιν τῆς Ἁγ. Γραφῆς καί τῶν Πατέρων.
Οἱ εἰδικοί ἠμποροῦν ν᾿ ἀνεύρουν ἀκόμη καί τά νέα στοιχεῖα, τά ὁποῖα εἰσάγονται εἰς τήν μυστικήν Ὀρθόδοξον Θεολογίαν.
Ὅπου ὁ π. Τιμόθεος γράφει ὅτι ἔχει ἀνάγκην πνευματικοῦ πατρός δέν ἐννοεῖ τήν ἐξομολόγησιν, διότι ἐξωμολογεῖτο πάντοτε, ἀλλά τήν ἄλλην γενικωτέραν σχέσιν.
* * *
Τό βιβλίον, νομίζομεν, εἶναι ἀπαραίτητον διά κάθε χριστιανόν, ἰδιαιτέρως δέ διά κάθε κληρικόν. Δι᾿ αὐτό καί τό ἀφιερώνομεν εἰς τούς κληρικούς τῆς Ὀρθοδόξου Εκκλησίας. Θά εὕρουν εἰς αὐτό τό μυστικόν τοῦ ἰδικοῦ των ἁγιασμοῦ καί τοῦ ἐμπιστευθέντος εἰς αὐτούς ποιμνίου.
Ὅλοι δέ ὅσοι ἐγνώρισαν καί ἐθαύμασαν τήν ἁγιότητα τοῦ π. Τιμοθέου, θά ἀνακαλύψουν εἰς τό βιβλίον αὐτό τό μυστικόν τῆς ἁγιότητός του.
ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
* * *
8.12.1952 Ματθ. 1,21-23
«Τέξεται δέ υἱόν καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν· αὐτός γάρ σώσει τόν λαόν αὐτοῦ ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν… Ἰδού ἡ παρθένος ἐν γαστρί ἕξει καί τέξεται υἱόν, καί καλέσουσι τό ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεός».
ΣΚΕΨΕΙΣ: Τό πιστεύω ἀπολύτως. Ὁ Ἰησοῦς ἦλθε νά σώσῃ τόν λαόν Αὐτοῦ ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ. Μέσα εἰς τόν λαόν Του εἶμαι καί ἐγώ. Ἄρα σώζει καί ἐμέ.
Ἦλθε ὁ Κύριος καί μέ ἔσωσε. Καί εἶναι τώρα μέ ἐμέ. Καί ἐγώ εἶμαι μέτ’ Αὐτοῦ. «Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός»!
Ἀπό σήμερον δέν χρειάζομαι τίποτε ἄλλο ἀπό τόν Ἰησοῦν. Ὁ Ἰησοῦς μου εἶναι τό πᾶν. «Ἑνός ἐστι χρεία». Εἶμαι μέ τόν Ἰησοῦν. Μένω εἰς τόν Ἰησοῦν. Τί θρηνῶ; Ἁμαρτίας; Ὁ Ἰησοῦς μου τάς ἐξαλείφει. Τί θέλω νά μάθω; Ὁ Ἰησοῦς μου ὑπερέχει πᾶσαν γνῶσιν καί ἔννοιαν. Τι ποθῶ νά πράξω διά τήν δόξαν Του; Πάντα δύναμαι διά τῆς πίστεως εἰς Αὐτόν.
Ὤ τί εὐτυχία! Τί χαρά!
Ὁ Κύριος ὅ,τι ἠθέλησεν ἐποίησεν ἐν τῷ οὐρανῷ καί ἐν τῇ γῇ! Ἐποίησε καί ἐν τῇ ψυχῇ μου τό θέλημά Του. Ἔσωσε τήν ψυχήν μου. Τό ἐπίστευσα, διό καί τό διακηρύττω. Ψάλλω τό ἔλεός Του!
Θέλω νά εἴπω εἰς τόν Σωτῆρά μου σήμερον, νά τό γράψω καί ἐδῶ:
Τόν ἀγαπῶ!
Μέ ἔσωσε!
Τόν εὐχαριστῶ!
Μέ ἔκαμε εὐτυχῆ!
Κύριέ μου, μ’ ἔκαμες εὐτυχῆ. Θέλω νά Σοῦ τό εἴπω. Δι’ αὐτό δέν ἔγινες ἄνθρωπος;
Κύριε εἶμαι πολύ εὐτυχής.
Πολύ σέ ἀγαπῶ!
ΣΥΝΘΗΜΑ: Νά μένω εἰς τόν Χριστόν, τήν εὐτυχίαν μου!