Θεοφάνεια
Νά θυμηθοῦμε, νά σκεφτοῦμε, νά προσευχηθοῦμε…
Πρίν ποῦμε ὁτιδήποτε ἄλλο, καθώς ἡ ἑορτή αὐτή σύν τοῖς ἄλλοις εἶναι καί ὁ ἁγιασμός τῶν ὑδάτων, καί φυσικά ὅλων τῶν ὑδάτων, καί ἐκείνων πού εἶναι στίς πηγές καί τῶν ὑδάτων πού εἶναι στά ποτάμια καί στίς θάλασσες, θεωρῶ σκόπιμο νά πῶ τό ἑξῆς· Καθώς θά ἁγιασθοῦν ὅλα τά ὕδατα, ὅπου θά γίνει ἡ ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ, μέ τή ρίψη τοῦ Σταυροῦ πού εἶναι τό ἁγιασμένο ξύλο πάνω στό ὁποῖο ὁ Κύριος παρέδωκε τό πνεῦμα του, θυσίασε τόν ἑαυτό του ὑπέρ ἡμῶν, νά δώσει ὁ Θεός νά ἔχει ὁ ἁγιασμός τῶν ὑδάτων αὐτή τή φορά καί ἄλλο ἀποτέλεσμα, καθώς στήν κοντινή μας θάλασσα συμβαίνουν ἤ μπορεῖ νά συμβοῦν πολλά καί ἀπό ἀέρος καί ἀπό θαλάσσης.
Νομίζω ὅτι εἶναι καλό αὐτή τήν ὥρα πού εἴμαστε μέσα στόν ναό, μέσα στή λατρεία τοῦ Θεοῦ καί προσευχόμαστε, νά σκεφθοῦμε, νά θυμηθοῦμε τήν ὅλη πατρίδα μας, ἀλλά ἰδιαίτερα αὐτά τά παιδιά πού εἶναι στά ἀεροπλάνα, πού εἶναι στά πολεμικά πλοῖα. Ἄλλο εἶναι ν᾿ ἀκούει κανείς ἀπό μακριά, νά διαβάζει, ἄς ποῦμε, κάτι σχετικό, νά φαντάζεται ἄν θέλετε, καί ἄλλο εἶναι νά εἶναι κανείς ὁ ἴδιος ἐκεῖ. Οἱ πιό πολλοί, οἱ παλαιότεροι δηλαδή ἔχουμε κάποια γνώση τί σημαίνει νά εἶναι κανείς σέ ἐμπόλεμη κατάσταση, τί σημαίνει νά εἶναι κανείς στήν πρώτη γραμμή, τί σημαίνει ἀνά πᾶσα στιγμή νά περιμένεις κάτι νά συμβεῖ ἤ νά συμβαίνει κάτι. Ἄλλο εἶναι ἀπό μακριά, ἄλλο εἶναι ἁπλῶς ν᾿ ἀκοῦς, ἄλλο εἶναι ἁπλῶς νά λές ὅτι κάποιοι εἶναι ἐκεῖ, καί ἄλλο νά εἶσαι ὁ ἴδιος.
Θά παρακαλοῦσα αὐτή τήν ὥρα, ὅσο μποροῦμε, νά ἔλθουμε στή θέση τους καί νά σκεφθοῦμε ἔτσι. Στή θέση καί τῶν παιδιῶν πού εἶναι στά ἀεροπλάνα καί τῶν παιδιῶν πού εἶναι στά καράβια καί ἀνά πᾶσα στιγμή δέν ξέρουν τί θά συμβεῖ. Αὐτό ὁπωσδήποτε ἔχει καί φόβο, ἔχει καί ἀγωνία, ἔχει καί κίνδυνο. Νά ἔλθουμε στή θέση τους, νά σκεφθοῦμε, ἀλλά καί νά προσευχηθοῦμε. Ἡ Ἐκκλησία προσεύχεται γενικότερα, ὅπως ξέρουμε, ἀλλά νά προσευχηθοῦμε καί εἰδικότερα. Καί νά μήν ἐπιτρέψει ὁ Θεός νά γίνει τίποτε, καί ἄν γίνει, νά βοηθήσει τά παιδιά ἐκεῖ νά κάνουν τό καθῆκον τους καί νά ἀποτρέψουν κάθε κακό. Νά προσευχηθοῦμε καί γενικότερα γιά ὅλους μας.
Δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι εὐχαριστημένος ἀπό μᾶς
Ἐγώ προσωπικῶς πιστεύω _νομίζω ὅτι αὐτό εἶναι ἡ ἀλήθεια καί γι᾿ αὐτό τό δέχομαι, ἀλλιῶς δέν θά τό δεχόμουν. Ἀλλά ἄς ἀφήσουμε μιά πιθανότητα ὅτι μπορεῖ νά κάνουμε λάθος_ πιστεύω λοιπόν ὅτι σ᾿ ὅλες τίς περιπτώσεις ἕνας χριστιανός πρέπει νά ἀρχίζει ἀπό τόν ἑαυτό του. Τήν ὥρα πού ὑφίστασαι ἀδικία, ὅσο κι ἄν ὄντως εἶναι ἀδικία, ὅσο καί ἄν οἱ κακοί ἄνθρωποι, ἄς ποῦμε, σέ ἀδικοῦν, καλό εἶναι νά σκεφθεῖς μήπως ὁ Θεός τό ἐπιτρέπει αὐτό γιά τίς ἁμαρτίες σου, μήπως ὁ Θεός τό ἐπιτρέπει γιά νά ἔλθεις σέ συναίσθηση νά συνειδητοποιήσεις κάποια πράγματα, νά ἔλθεις σέ ταπείνωση, νά ἔλθεις σέ μετάνοια. Ἐπαναλαμβάνω, μπορεῖ νά κάνω λάθος, ἀλλά ἀπό τήν ἄλλη πλευρά προσωπικῶς δέν ἀμφιβάλλω ὅτι αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια.
Ἔτσι καί γενικότερα, ὅπως τό ἔχουμε πεῖ κι ἄλλη φορά, δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι εὐχαριστημένος ἀπό μᾶς. Ἀπό τήν ἐν γένει ζωή μας, ἀπό τήν ἐν γένει τακτική μας, ἀπό τήν ὅλη νοοτροπία μας, ἀπό τίς ὅποιες θεωρίες ἔχει ὁ καθένας. Μιλῶ τώρα γενικότερα γιά τήν ὅλη πατρίδα. Καί ὅπως λέγαμε καί ἄλλη φορά ἐξ ἀφορμῆς τοῦ σεισμοῦ πού εἶχε γίνει στή Θεσσαλονίκη, τό ὅτι ἔγινε σεισμός στή Θεσσαλονίκη δέν σήμαινε ὅτι ἔγινε, ἐπειδή ἦταν πιό ἁμαρτωλοί οἱ Θεσσαλονικεῖς ἀπό ἄλλους. Ἀλλά ἐπειδή ἡ πόλη αὐτή εἶναι μία ἁγία πόλη, ἔχει μιά παράδοση _καί ὅπως γράφει καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος πρέπει νά εἶναι ὑπόδειγμα1 στούς ἄλλους ἀπό πάσης ἀπόψεως καί ἀπό πνευματικῆς ἀπόψεως_ ὁ Θεός ἤθελε νά τούς στείλει ἕνα μήνυμα.
Ἔτσι τώρα γενικότερα ὁ Θεός ἐπιτρέπει αὐτός ὁ λαός, αὐτό τό γένος, αὐτή ἡ πατρίδα, ὅλοι ἐμεῖς νά κινδυνεύσουμε, καθώς δέν εἶναι εὐχαριστημένος μ᾿ ἐμᾶς. Δέν σημαίνει ὅτι οἱ ἄλλοι εἶναι καλύτεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Δέν τίθεται ἔτσι τό θέμα. Τό θέμα τίθεται πῶς σέ θέλει ἐσένα ὁ Θεός, καθώς σέ εὐλόγησε, σοῦ ἔδειξε τήν ἀγάπη του, καθώς ἔκανε, ἄς ποῦμε, κάτι ἄλλο γιά σένα· ὄχι βέβαια ἔτσι τυχαῖα οὔτε αὐθαίρετα, ἀλλά διότι στηρίχθηκε ὁ Θεός στήν ἀρετή καί στά ὅποια καλά δεδομένα εἶχαν οἱ πρόγονοί μας. Καί θέλει καί νά ἔχουμε ἐπίγνωση τῶν εὐλογιῶν καί νά ἀξιοποιοῦμε τίς εὐλογίες καί νά εἶναι ἀνάλογη ἡ ζωή μας καί ἡ ἀνταπόκρισή μας. Καί ὅταν δέν εἴμαστε ἔτσι, ἀκριβῶς ἐπειδή μᾶς ἀγαπᾶ ὁ Θεός, ἀκριβῶς ἐπειδή δέν θέλει νά μᾶς ἀπορρίψει, ἐπιτρέπει νά ταρακουνηθοῦμε, ἐπιτρέπει νά ὑποστοῦμε πολλά.
Καί νά σκεφθοῦμε λοιπόν αὐτή τήν ὥρα καί νά προσευχηθοῦμε εἰδικά γιά τά παιδιά αὐτά πού εἶναι ἐκεῖ στήν πρώτη γραμμή καί διατρέχουν τόν ὅποιο κίνδυνο, ἀλλά καί νά προσευχηθοῦμε γιά ὅλους μας. Νά μᾶς δώσει μετάνοια ὁ Θεός, νά μᾶς δώσει ἐπίγνωση ὁ Θεός, νά μᾶς δώσει αὐτό πού ἴσως χάσαμε, γιά νά ἔχουμε ἔτσι τήν εὐλογία του, γιά νά ἔχουμε ἔτσι τήν Χάρι του καί νά μᾶς προστατεύει. «Εἰ ὁ Θεός ὑπέρ ἡμῶν, τίς καθ᾿ ἡμῶν;»2 Ὅλο τό θέμα εἶναι μήπως κάποια στιγμή ὁ Θεός _καθώς, ὅπως εἴπαμε, δέν εἶναι εὐχαριστημένος ἀπό μᾶς_ πάρει τήν Χάρι του καί πεῖ «σᾶς χρειάζονται μερικά πράγματα». Αὐτό εἶναι τό ἄσχημο. Ἄν ὅμως ὁ Θεός ὄντως εἶναι ὑπέρ ἡμῶν, τίς καθ᾿ ἡμῶν; Ποιός μπορεῖ νά εἶναι καθ᾿ ἡμῶν; Μπορεῖ νά σκέπτεται κάποιος νά ἐνεργήσει εἰς βάρος μας, ἀλλά δέν τόν ἀφήνει ὁ Θεός καί τόν βάζει στή θέση του, καί τά πράγματα τοῦ ἔρχονται πολύ ἀλλιώτικα ἀπ᾿ ὅ,τι τά θέλει καί τά περιμένει αὐτός, ὁ ὁποῖος θέλει νά εἶναι ἐναντίον ἡμῶν, ὑπέρ τῶν ὁποίων εἶναι ὁ Θεός.
Αὐτά καταρχήν.
Πόσο θά φανερωθεῖ μέσα στήν ψυχή μας τό μυστήριο τῆς ἑορτῆς;
Νά ἀναφερθοῦμε τώρα στή σημερινή ἑορτή. Ἀπόψε, ἐδῶ καί πολλή ὥρα μοῦ κάνει ἰδιαίτερη ἐντύπωση κάτι, πού θά ἤθελα νά ἀναφέρω στήν ἀγάπη σας.
Ἡ γιορτή πού γιορτάζουμε ἔχει πολλά ὀνόματα. Ἀλλά κυρίως εἶναι γνωστή ὡς Θεοφάνεια, Ἐπιφάνεια, Φῶτα. Καί γίνεται πολύς λόγος στά τροπάρια. Ὁ ἐπιφανείς Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν. Ὁ ἐπιφανείς Θεός. Ἐπεφάνη ἡ Χάρις ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις. Ἐπεφάνη ὁ Σωτήρ.
Θεοφάνεια λέγεται ἡ ἑορτή ὄχι ἁπλῶς γιά τή φανέρωση τοῦ Χριστοῦ, πού μερικά τροπάρια εἰδικότερα ἀναφέρονται στό ὅτι ἐπεφάνη ὁ Κύριος, ἀλλά διότι φανερώθηκε ἡ Ἁγία Τριάδα ἐκεῖ στόν Ἰορδάνη. Ὁ Υἱός πού βαπτίζεται, ὁ Πατήρ πού ὁμιλεῖ ἄνωθεν καί τό Ἅγιο Πνεῦμα πού κατεβαίνει ἐν εἴδει περιστερᾶς. Καί ἐκεῖνο πού ἀπό πολλή ὥρα συνέχει τήν ψυχή μου καί μοῦ κάμνει ἀπόψε ἐντύπωση εἶναι αὐτή ἡ λέξη Ἐπιφάνεια, Θεοφάνεια, ἡ λέξη φανέρωση.
Ἐάν αὐτή τήν ὥρα βρεθοῦμε ὅλοι στόν οὐρανό _καί φυσικά ὁπωσδήποτε ἐκεῖ θά δοῦμε τά πράγματα ὅπως εἶναι. Θά μᾶς φωτίσει ὁ Θεός, καί θά μᾶς δείξει ὅλα ἐκεῖνα τά ὁποῖα δέν εἴδαμε ἐδῶ_ τί ἔχουμε νά δοῦμε! Ὄχι μέ τήν ἔννοια ὅτι χρειάζεται νά πᾶμε ἐκεῖ νά δοῦμε, ἀλλά μέ τήν ἔννοια ὅτι, ἐνῶ μποροῦμε νά τά δοῦμε ἐδῶ, ἐνῶ ὑπάρχουν ἐδῶ, γιά νά φανερωθοῦν στόν καθένα μας, ἐμεῖς ἰδέα δέν ἔχουμε. Ἀπόψε, πού μέ ὅλη μας τήν καλή διάθεση, μέ ὅλη μας τήν καλή θέληση εἴμαστε στόν ναό καί ὅλοι θά κάνουμε τήν ὑπομονή νά μείνουμε σ᾿ ὅλη τή διάρκεια τῆς ὁλονύκτιας ἀγρυπνίας _ἄξιος ὁ μισθός ὅλων· ὁ Θεός δέν θά μᾶς ἀφήσει ἔτσι, θά μᾶς εὐλογήσει_ πόσο, ἄς ποῦμε, θά φανερωθεῖ μέσα στήν ψυχή μας, μέσα στό εἶναι μας, μέσα στήν καρδιά μας, τό μυστήριο αὐτῆς τῆς ἑορτῆς;
Ἄλλο εἶναι, καθώς ἀπό μικρά παιδιά γνωρίζουμε ὅτι εἶναι Θεοφάνεια, νά φαντασθοῦμε μερικά πράγματα, ἄλλο εἶναι, καθώς ἀκοῦμε τά τροπάρια τά ὁποῖα λένε τίς ὅποιες ἀλήθειες, κάτι νά ὑποψιαζόμαστε, καί ἄλλο εἶναι νά φανερωθεῖ τό μυστήριο μέσα στήν ψυχή σου. Δηλαδή ὁ ὅλος Θεός, ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὁ ἄπειρος Θεός, ὁ πανάγιος Θεός, πού εἶναι ὄχι μόνο πάσης καθαρότητος ἐπέκεινα, πιό πέρα ἀπό τήν καλύτερη καθαρότητα, ἀλλά ἀκόμη πιό καθαρός _ὡς πρός ὅλα ὁ Θεός εἶναι πέρα ἀπ᾿ ὅ,τι μπορεῖ νά συλλάβει, ἀπ᾿ ὅ,τι μπορεῖ νά σκεφθεῖ ὁ ἄνθρωπος_ ὁ Τριαδικός λοιπόν Θεός φανερώνεται. Φανερώνεται βέβαια ὄχι ὡς θέαμα. Φανερώνεται ὄχι γιά νά ἐντυπωσιάσει, φανερώνεται ὄχι, ἄν θέλετε, ἁπλῶς γιά νά κάνουμε γιορτή, νά ἀσχοληθοῦμε μέ τό θέμα, νά ἔχουμε δουλειά κλπ. Φανερώνεται μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ὁ Θεός, τό ἀπόλυτο ὄν, τό ἄπειρο ὄν, πού εἶναι πέρα ἀπό ὅ,τι μπορεῖ νά συλλάβει κανείς. Ἔρχεται καί μένει μαζί σου καί φανερώνεται καί σ᾿ ἀγαπᾶ καί σέ ἀναλαμβάνει καί σέ κάνει δικό του καί σέ κάνει ὅμοιό του. Ὁ Τριαδικός Θεός. Πόσο, ἄς ποῦμε, θά μᾶς φανερωθεῖ αὐτό τό μυστήριο ἀπόψε, πόσο θά τό νιώσουμε αὐτό τό μυστήριο; Καί δέν θέλει σοφία, γιά νά δοῦμε ὅτι δέν γίνονται τά πράγματα ὅπως πρέπει νά γίνουν. Μένει δυστυχῶς κεκρυμμένο τό μυστήριο.
Εἴμαστε συνεπαρμένοι;
Ἐνθυμεῖσθε τήν περίπτωση τοῦ μοναχοῦ ἐκείνου, στόν ὁποῖο ὁ Θεός ἔκανε συγκατάβαση καί ἔστειλε ἕνα πουλάκι πού κελαηδοῦσε τόσο ὄμορφα καί ἦταν τόσο ὄμορφο πού τόν συνεπῆρε τόν μοναχό. Τόν συνεπῆρε καί ἔτρεξε πίσω του καί τελικά τό πουλάκι μπῆκε σέ μιά σπηλιά. Μπῆκε κι αὐτός ἐκεῖ, ἄκουσε λίγη ὥρα τό πουλάκι καί εὐχαριστήθηκε πολύ. Καί ὅταν γύρισε στό μοναστήρι, διεπίστωσε ὅτι εἶχαν περάσει τριακόσια χρόνια. Οὔτε γνώριζε κανέναν ἀπό τούς μοναχούς οὔτε τόν γνώριζε κανείς. Ἔψαξαν καί βρῆκαν στά βιβλία ὅτι εἶχε ζήσει στό μοναστήρι πρίν τριακόσια χρόνια, ἐνῶ τοῦ φάνηκε ὅτι πῆγε ἐκεῖ στή σπηλιά γιά λίγα λεπτά. Τόσο τόν συνεπῆρε αὐτή ἡ οὐράνια παρουσία. Εἶχε φαίνεται κάποιες ἐπιφυλάξεις, κάποιες ἀμφιβολίες, ἀλλά εἶχε ὅμως καημό μέσα στήν ψυχή του, καί ὁ Θεός ἔκανε συγκατάβαση. Γιατί φαίνεται ὅτι ὁ Θεός κάνει συγκαταβάσεις, ἀλλοῦ ἔτσι, ἀλλοῦ ἀλλιῶς, ὅταν δεῖ ἐντιμότητα, ὅταν δεῖ καημό, ὅταν δεῖ ὅτι ἡ ψυχή δέν ἀναπαύεται σέ ἄλλα πράγματα, ἀλλά θέλει τόν Θεό.
Ἐνῶ ζοῦμε ἀπόψε μέσα στό μυστήριο, καί τό μυστήριο αὐτό εἶναι, γιά νά φανερωθεῖ στήν καθεμιά ψυχή ἀνάλογα μέ τήν πίστη πού ἔχει, ἡ ἀπόδειξη ὅτι τό μυστήριο δέν φανερώνεται εἶναι τό ὅτι δέν εἶναι κανείς καθόλου συνεπαρμένος ἀπό τό ὅλο μυστήριο. Γυρίζει πάλι στά δικά του, γυρίζει πάλι στή φτώχεια του, γυρίζει πάλι στό νά ἀναζητήσει νά γεμίσει τήν ψυχή του μέ ἄλλα πράγματα. Νά φάει καλό φαγητό, νά πιεῖ, νά διασκεδάσει, νά ἁμαρτήσει κλπ. Τελικά δηλαδή καταφεύγει κανείς στήν ἁμαρτία.
Πόσα ἄλλα σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο πρέπει νά μᾶς φανερωθοῦν! Βαπτισθήκαμε καί ἀπόψε γιορτάζουμε τή Βάπτιση τοῦ Κυρίου, ἀπό ὅπου ξεκινάει και ἡ δική μας ἡ βάπτιση. Πόσο, ἄς ποῦμε, φανερώθηκε μέσα στή ψυχή μας αὐτό τό μυστήριο τῆς βαπτίσεώς μας; Ὅτι δηλαδή βαπτισθήκαμε στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος, καί ἔγινε ὅλη αὐτή ἡ ἀναγέννηση. Ἤ ὅταν ἐκκλησιαζόμαστε, εἴμαστε στή Θεία Λειτουργία καί κοινωνοῦμε. Πόσο φανερώνεται αὐτό τό μυστήριο μέσα στήν ψυχή μας; Πόσο φανερώνεται γενικότερα τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας μέσα στήν ψυχή μας;
Διότι, ξέρετε, δέν μποροῦν νά σταθοῦν ὅλα αὐτά πού κάνουμε. Εἶναι μιά ὑποκρισία. Δηλαδή ὑπάρχει ὁ Θεός ἤ δέν ὑπάρχει; Ὑπάρχει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε, ἔγινε ἄνθρωπος, καί ἀπόψε γιορτάζουμε τή Βάπτισή του; Αὐτό ἄν εἶναι ἀλήθεια, καί εἶναι ἀλήθεια, πρέπει νά ἔχει τό ἀποτέλεσμα πού πρέπει νά ἔχει, διότι ὅλα αὐτά ἔγιναν γιά ὅλους μας καί γιά τόν καθένα μας.
Πόσοι χριστιανοί αἰσθάνονται ὅτι ἔχουν μέσα τους τόν ἀληθινό Θεό;
Νά μήν ὑπάρχει κανένας πού νά μήν ἔχει γευθεῖ τή Γέννηση, τή Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ, τή δική του γέννηση ἐν Χριστῷ, τή δική του βάπτιση ἐν Χριστῷ. Νά μήν ὑπάρχει κανείς πού νά μήν ἔχει γευθεῖ αὐτό τό πανάγιο σῶμα τοῦ Κυρίου, αὐτό τό τίμιο καί πανάγιο αἷμα τοῦ Κυρίου, αὐτή τήν παραδεισένια κατάσταση, αὐτή τήν ἀγγελική κατάσταση, αὐτό τό ὁποῖο προσφέρει ὁ Θεός. Ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά κάνουμε τίποτε.
Δέν εἶναι δυνατόν ὁ ἀληθινός Θεός νά ἀρκεῖται, δηλαδή δέν εἶναι δυνατόν ὅλο τό ἔργο του νά ἦταν αὐτό· ὑπάρχουν κάποιοι οἱ ὁποῖοι εἶναι χριστιανοί κατ᾿ ὄνομα, κάνουν καί κάποια πράγματα χριστιανικά, ἀλλά ἀπό κεῖ καί πέρα εἶναι ὅπως οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι. Πόσοι χριστιανοί αἰσθάνονται, ζοῦν μέσα τους ὅτι βρῆκαν τόν ἀληθινό Θεό, ὅτι ἔχουν μέσα τους τόν ἀληθινό Θεό καί ζοῦν ἀκριβῶς αὐτό πού εἴπαμε καί πιό μπροστά «Εἰ ὁ Θεός ὑπέρ ἡμῶν, τίς καθ᾿ ἡμῶν»; Πόσοι χριστιανοί ζοῦν ἐν εὐφροσύνῃ καί ἐν ἀγαλλιάσει; Πόσοι χριστιανοί ἀπολαμβάνουν ὅλο αὐτό πού ἀπορρέει ἀπό τό ἔργο τοῦ Κυρίου καί ἔχουν συνεχῶς αὐτή τή φανέρωση τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ μέσα τους ὅλο καί περισσότερο;
Πιό πολύ ἡ χριστιανική ζωή ἔγινε μιά κατάσταση, ἕνα κατεστημένο. Εἶναι οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι θρησκευτικοί ἄνθρωποι, ἄντε καί ἐμεῖς νά εἴμαστε θρησκευτικοί. Κατά χριστιανικό τρόπο ἐμεῖς, κατ᾿ ἄλλο τρόπο οἱ ἄλλοι. Ὑπάρχει αὐτή ἡ ἔφεση μέσα στόν ἄνθρωπο· εἶναι ἔμφυτο νά ἀναζητεῖ τόν Θεό, νά ἔχει μιά ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό. Ὅμως ἡ ἴδια αὐτή κατάσταση πῶς λειτουργεῖ καί τά κάνει ἔτσι τά πράγματα, ὥστε νά ἐπαναπαύεται κανείς· τόσο φθάνει. Εἶναι χαρακτηριστικό αὐτό πού λένε μερικές μητέρες· «Νά μήν εἶναι πολύ θρησκευτικά τά παιδιά. Λίγο, γιά νά εἶναι φρόνιμα παιδιά, γιά νά εἶναι καλά παιδιά». Τό λένε μέ ἀφέλεια, τό λένε μέ προχειρότητα, ἄς ποῦμε, ἀλλά αὐτό εἶναι τό βαθύτερο νόημα.
Δέν εἶναι εὔκολο νά εἴμαστε ἄθρησκοι, δέν εἶναι εὔκολο νά μήν ἔχουμε κάποιες ἐκδηλώσεις θρησκευτικές. Ἐάν ὑποθέσουμε ξαφνικά ὅλοι ὅσοι ἐκκλησιάζονται, ὅλοι ὅσοι θρησκεύουν ἐξαφανίζονταν, ὅλοι οἱ ἄλλοι, οἱ ἀδιάφοροι, δέν θά μποροῦσαν νά μείνουν ἔτσι. Τώρα, ἐπειδή λίγο-πολύ διαισθάνονται αὐτοί ὅτι κάποιοι πᾶνε στήν ἐκκλησία, καί αὐτοί βολεύονται. Ἄν ἔμεναν ἐντελῶς μόνοι, μᾶλλον θά φρόντιζαν καί αὐτοί νά ἔχουν κάποιες ἐκδηλώσεις, ἀλλά αὐτό μόνο. Εἶναι ἀναπόφευκτο αὐτό· εἶναι μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἔτσι φτιαγμένος ὁ ἄνθρωπος νά ζητάει τόν Θεό.
Ποῦ νά ἀποκαλυφθεῖ, νά φανερωθεῖ τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, τό μυστήριο τῆς σωτηρίας στόν ἄνθρωπο, ὥστε νά εἶναι χορτασμένη ἡ ψυχή μας καί συγχρόνως ἀκόμη πιό πολύ νά ἐπιθυμεῖ αὐτόν τόν χορτασμό, καί συγχρόνως νά ἔχουμε αὐτή τή βεβαιότητα μέσα μας ὅτι βρήκαμε τόν Κύριο, ὅτι μᾶς βρῆκε ὁ Κύριος, ὅτι ὁ Κύριος μᾶς φανερώθηκε! Μπροστά σ᾿ αὐτό, ὅλα τά ἄλλα εἶναι ἕνα τίποτε. Ἀνάλογη βέβαια θά εἶναι ἡ ζωή μας μέσα στόν κόσμο ἀνάμεσα στούς ἄλλους. Γι᾿ αὐτό ἔχουμε πεῖ ὅτι σύν τοῖς ἄλλοις δέν δίνουμε καλή μαρτυρία στόν ἄλλο κόσμο.
Νά εὐχηθοῦμε…
Εὐχῆς ἔργο θά ἦταν, καθώς μᾶς περιτριγυρίζουν ἕνα σωρό κίνδυνοι καί ἕνα σωρό δυσκολίες νά συντελέσουν ὅλα αὐτά νά γίνει ἕνα κάτι. Ὄχι ἀπό τούς ἄλλους πού ἴσως δέν σκέπτονται, ἀλλά ἀπό ὅσους νομίζουν ὅτι εἶναι καλοί χριστιανοί. Πόσο ὅμως τούς ἀναγνωρίζει ὁ Θεός ὡς καλούς χριστιανούς; Καί πόσο ὁ Θεός τούς ἔχει ἐμπιστοσύνη, γιά νά τούς φανερώσει καί νά τούς φανερώνει συνεχῶς τό μυστήριό του;
Ἀπόψε, ὅπως κι ἄν ἔχει τό πράγμα, ἡ ἑορτή εἶναι Θεοφάνεια. Ὁ Θεός φανερώνεται. Αὐτό γιορτάζουμε. Κι ἄν κάθε ὥρα, κάθε στιγμή θά ἤθελε ὁ Θεός νά φανερωθεῖ στήν ψυχή τοῦ καθενός μας, πολύ περισσότερο ἀπόψε πού εἶναι ἡ γιορτή αὐτή.
Παρακαλῶ, νά ταπεινωθοῦμε, νά μετανοήσουμε, νά πιστεύσουμε, νά τό ἐπιθυμήσουμε, νά δεῖ ὁ Θεός ἄν ἔχουμε καημό μέσα μας, νά γίνει ὅ,τι χρειάζεται ἀπό μέρους μας, γιά νά γιορτάσουμε ἀπόψε πράγματι Θεοφάνεια, Ἐπιφάνεια.
6-1-1998