Ἡ Σύλληψις τοῦ τιμίου προφήτου Προδρόμου καί βαπτιστοῦ Ἰωάννου
Πίσω ἀπό κάθε σταυρό κρύβεται εὐλογία
Ὅπως λέγαμε στήν ἑορτή τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου, οἱ ἅγιοι θεοπάτορες Ἰωακείμ καί Ἄννα εἶχαν τό μεγάλο ὄνειδος τῆς ἀτεκνίας καί, ἕνεκα τοῦ ὅτι σήκωσαν τή συμφορά μέ ἐμπιστοσύνη καί ἐλπίδα στόν Θεό, ἔλαβαν τέτοια εὐλογία, πού δέν παίρνει περισσότερο· δηλαδή ἀξιώθηκαν νά γεννήσουν τή μητέρα τοῦ Θεοῦ. Καί οἱ γονεῖς τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου ἔχουν καί αὐτοί τό ὄνειδος τῆς ἀτεκνίας, τό ὁποῖο κατά τά τότε κρατοῦντα ἦταν ἀβάσταχτο. Καί αὐτοί τό σηκώνουν μέ ὑπομονή, μέ ταπείνωση, εὐλογοῦντες καί δοξάζοντες τόν Θεό καί ἐλπίζοντες σ᾿ αὐτόν. Καί γι᾿ αὐτό καί αὐτοί λαμβάνουν τή μεγάλη εὐλογία νά γεννήσουν τόν Πρόδρομο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων, ὅπως εἶπε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. Δηλαδή δέν γεννήθηκε ἄλλος μεγαλύτερος ἀπό τόν Ἰωάννη τόν Πρόδρομο, πού ἀξιώθηκε νά γίνει προφήτης καί ὁ πρόδρομος τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου.
Ἀπό κάποια πλευρά καθένας, ἔτσι ἤ ἀλλιῶς, ἔχει νά σηκώσει ἕνα ὄνειδος, ἔχει νά βαστάσει κάτι ἀνεπιθύμητο, ἔχει νά βαστάσει ἕναν σταυρό. Καί ὁ καθένας μας, καθώς γνωρίζουμε τήν ἱστορία τοῦ Θεοῦ μέσα στόν κόσμο, καθώς γνωρίζουμε τήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας, τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, τή ζωή τῶν ἁγίων, ὀφείλουμε ὄχι ἁπλῶς νά ὑπομένουμε, ὄχι ἁπλῶς νά βαστάζουμε καρτερικά τόν ὁποιονδήποτε σταυρό ἐναποθέτει ἐπάνω μας ὁ Κύριος, ἀλλά νά πιστεύουμε καί νά ἐλπίζουμε ὅτι ἐκεῖ κρύβεται μεγάλη εὐλογία. Μήν πεῖ κανένας: «Πῶς νά πιστέψω; Πῶς νά περιμένω κάτι τέτοιο; Ποῦ νά ξέρω;» Τέτοια ἐρωτήματα δέν ἔχουν θέση.
Πρέπει ὡς χριστιανοί νά μάθουμε τίς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ καί νά κρατοῦμε καλά τίς ὑποσχέσεις του, διότι ὅ,τι θά γίνει στήν ψυχή μας, θά γίνει μέ βάση αὐτές. Δέν θά γίνει οὔτε μέ τούς κόπους μας οὔτε μέ τό ὁποιοδήποτε ἔργο μας. Ὅλη ἡ ἀποκάλυψη καί ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας αὐτό λέει: πίσω ἀπό κάθε σταυρό, πίσω ἀπό κάθε ὄνειδος, πίσω ἀπό καθετί πού καλούμαστε νά σηκώσουμε, κρύβεται εὐλογία. Ὀφείλουμε νά τό πιστεύουμε αὐτό. Ἄν δέν τό πιστεύουμε, κατ᾿ ἀρχήν ἁμαρτάνουμε, διότι εἴμαστε χριστιανοί καί πρέπει νά τό γνωρίζουμε αὐτό καί ἑπομένως νά τό πιστεύουμε, ἀλλά καί ταλαιπωρούμαστε καί ἐπιπλέον πηγαίνουν χαμένοι οἱ κόποι μας, ὁ πόνος καί ἡ ὁποιαδήποτε ταλαιπωρία μας.
Πῶς τά δυσβάσταχτα γίνονται ἐλαφρά
Καιρός εἶναι νά μάθουμε μερικά μαθήματα. Μέσα ἀπό τή ζωή τῶν ἁγίων μποροῦμε νά μάθουμε ποιά εἶναι αὐτά τά μαθήματα καί πρέπει νά τά μάθουμε. Ἐμεῖς, καθώς ζοῦμε σάν νά μήν ξέρουμε τίποτε, καθώς ζοῦμε σάν νά μήν προηγήθηκε τίποτε πρίν ἀπό μᾶς, σάν νά μή μᾶς εἶπε καί νά μή μᾶς λέει κανείς τίποτε, δέν ἐνεργοῦμε σωστά.
Εἶναι ἀπορίας ἄξιον πῶς ἀντέχουμε νά εἴμαστε κατά τέτοιον τρόπο χριστιανοί. Ὁ χριστιανός ἔχει τόν σταυρό του, ἔχει τό ὁποιοδήποτε ὄνειδος καί τίς ὁποιεσδήποτε ταλαιπωρίες, πού θά ἀφήσει ἐπάνω του ὁ Κύριος, ἀλλά αὐτά δέν εἶναι ἁπλῶς κάποια δύσκολα πράγματα, πού πέφτουν ἐπάνω του καί τόν βαραίνουν. Εἶναι τά προμηνύματα τῶν εὐλογιῶν τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἐκεῖνα μέσα ἀπό τά ὁποῖα θά ἔρθουν οἱ εὐλογίες τοῦ Θεοῦ. Ὅποιος τά παίρνει ἔτσι, ὅσο δυσβάσταχτα κι ἄν εἶναι, ὄχι ἁπλῶς τά σηκώνει, ἀλλά τά σηκώνει μέ χαρά. Ὅταν δέν τά παίρνει ἔτσι, ἡ ζωή του εἶναι πολύ ἄχαρη, πολύ δύσκολη καί ἀβάσταχτη. Ἀπορεῖ λοιπόν κανείς ἀφ᾿ ἑνός πῶς τά παίρνουμε ἔτσι στραβά τά πράγματα καί ἀφ᾿ ἑτέρου πῶς ἀντέχουμε. Βλέπει κανείς χριστιανούς νά ταλαιπωροῦνται, νά παιδεύονται, νά χτυπιοῦνται ἀπό δῶ, νά χτυπιοῦνται ἀπό κεῖ, νά βαραίνουν διάφορα δύσκολα πράγματα ἐπάνω τους, καί αὐτά ὅλα, θέλουν δέν θέλουν, τά σηκώνουν, χωρίς ὅμως νά ὑπάρχει κάποια ἐλπίδα, κάποιο φῶς, καί χωρίς νά περιμένουν κάτι.
Καθώς οἱ χριστιανοί, οἱ τέτοιου εἴδους χριστιανοί, χωρίς παρηγορία καί χωρίς ἐλπίδα σηκώνουν ὅλα αὐτά τά ὁποῖα πέφτουν ἐπάνω τους –καί ἀπό κάποια πλευρά ἔχουν μιά πείρα νά βαστάζουν ἀβάσταχτα πράγματα, καί ἡ ὁποία πείρα εἶναι ἄσκοπη καί δέν βγάζει πουθενά– ἀπορεῖ κανείς πῶς δέν ἔμαθαν ἀκόμη νά κύπτουν τόν αὐχένα καί νά σηκώνουν εὐχαρίστως καί εὐγνωμονώντας τόν Θεό, μέ ἐλπίδα καί μέ πίστη, τό ὁποιοδήποτε ὄνειδος, τήν ὁποιαδήποτε ταλαιπωρία καί δοκιμασία βάζει ἐπάνω τους ὁ Κύριος. Διότι αὐτά μετά γίνονται ἐλαφρότατα. Τό διαβεβαιώνει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος εἶπε: Ὁ γάρ ζυγός μου χρηστός καί τό φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν, ὅπως ἐπίσης καί ὁ μαθητής του, πού ἔχει μέσα του τόν Κύριο: Αἱ ἐντολαί αὐτοῦ βαρεῖαι οὐκ εἰσίν. Ἀλλά τό διαβεβαιώνουν καί ἡ Ἐκκλησία καί ὅλοι οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας. Τό διαβεβαιώνουν ὅλοι αὐτοί πού βάσταξαν τό κάθε ὄνειδος καί τόν κάθε σταυρό καί τό κάθε βάρος, ἀλλά τά βάσταξαν μέ ἐλπίδα, μέ πίστη, τά βάσταξαν προσβλέποντες στό φῶς τοῦ Κυρίου· καί ἔτσι τά βάσταξαν, σάν νά ἦταν παιχνίδι.
Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος βαστάζει ἐπί χρόνια, μιά ζωή ὁλόκληρη, χωρίς αὐτή τήν ἐλπίδα πού κάνει ἐλαφρό τόν ζυγό καί τό φορτίο, καί γι᾿ αὐτό εἶναι καταπονημένος, θά ἔλεγε κανείς ὅτι αὐτός εἶναι πολύ δοκιμασμένος. Αὐτός φθάνει νά βρεῖ τό μυστικό πού κρύβουν τά λόγια τοῦ Χριστοῦ καί ἀμέσως θά ἀποφασίσει ἑκουσίως καί εὐγνωμόνως, ὅπως εἴπαμε, νά βαστάξει τόν ζυγό τοῦ Κυρίου.
«Σ᾿ εὐχαριστῶ, Θεέ μου, πού δέν εἶμαι τίποτε»
Γιά νά τό καταλάβουμε αὐτό καλύτερα, νά πῶ τό ἑξῆς. Γνωρίζετε ὅλοι πόσο δύσκολο εἶναι, π.χ., νά ταπεινωθεῖ κανείς. Ὑπάρχουν μοναχοί, ἀσκητές, πού χρόνια, πολλά χρόνια, παλεύουν, ἀγωνίζονται νά ταπεινωθοῦν. Κάνουν εἰδική ἄσκηση, εἰδικό ἀγώνα καί πάλι καί πάλι καί πάλι καί πειράζονται καί ξαναπειράζονται, καί ἔρχεται κάποτε ἡ ταπείνωση. Ἀλλά ἔρχεται ὕστερα ἀπό πολλούς κόπους καί ὕστερα ἀπό πολλά χρόνια. Ὅπως λέει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, ὕστερα ἀπό πολλούς πειρασμούς ἔρχεται ἡ ταπείνωση.
Ἕνας ὁ ὁποῖος, ἀπό τότε πού ἄρχισε νά καταλαβαίνει τόν ἑαυτό του μέσα στή ζωή, ζεῖ, ἄς ποῦμε ἔτσι, μέ αἴσθημα μειονεξίας καί μιά ζωή ὁλόκληρη κυριολεκτικά ποδοπατεῖται κάτω ἀπό αὐτό τό αἴσθημα, αὐτός ὑποφέρει, ἄγχεται καί ἀρρωσταίνει. Ὑποφέρει, διότι θέλει νά εἶναι κάτι, ἀλλά δέν μπορεῖ νά ἔχει καλή ἰδέα γιά τόν ἑαυτό του. Ἐάν αὐτός, ὅλο αὐτό τό ἕτοιμο βίωμα πού ζεῖ μιά ζωή ὁλόκληρη ὅτι εἶναι ἕνα τίποτε, τό πάρει σωστά καί σταθεῖ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί πεῖ: «Εὐτυχῶς, Θεέ μου, πού δέν εἶμαι τίποτε. Εὐτυχῶς πού εἶμαι πεπεισμένος γιά πολλούς καί διαφόρους λόγους ὅτι δέν εἶμαι τίποτε», καί τό ἀντιμετωπίσει τό θέμα σωστά ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι ὑπερβολή νά ποῦμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἀποκτᾶ τήν ταπείνωση σέ λίγες ἡμέρες ἤ σέ λίγες ὧρες, ἄν θέλετε. Ἀποκτᾶ τό βίωμα τῆς ταπεινώσεως –πού ἄλλοι χρόνια πολλά ταλαιπωροῦνται ἀσκούμενοι, ἀγωνιζόμενοι, γιά νά τό ἀποκτήσουν– διότι τό ἔχει ἕτοιμο μέσα του.
Εἴμαστε τόσο παιδεμένοι, τόσο ταλαιπωρημένοι! Διότι ποιός σημερινός χριστιανός δέν πιέζεται κάτω ἀπό ἕνα ὄνειδος –καθένας ἔτσι ὅπως τό νομίζει– κάτω ἀπό κάτι ἀβάσταχτο; Καί τί νά κάνει ὁ καημένος; Μιά ζωή ὁλόκληρη τό βαστάει. Ἔχει μιά πείρα ὅτι μιά ζωή ὁλόκληρη βάσταξε πράγματα ἀβάσταχτα καί τυραννίστηκε. Νά πάρει λοιπόν ὅλη αὐτή τήν πραγματικότητα καί μέ αὐτήν νά ἔρθει ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καί νά πεῖ: «Σ᾿ εὐχαριστῶ, Θεέ μου, σ᾿ εὐχαριστῶ. Ἐσύ ἄφησες ἀβάσταχτα πράγματα καί ἀβάσταχτες καταστάσεις ἐπάνω σέ μεγάλους ἁγίους, σέ δικούς σου ἀνθρώπους, σέ ἅγιες ψυχές καί τίς εὐλόγησες τόσο πολύ. Τί ἄλλο θέλω κι ἐγώ, ἀφοῦ μέσα σ᾿ αὐτά τά ἀβάσταχτα καί κάτω ἀπό αὐτά τά ἀβάσταχτα κρύβεται ἡ εὐλογία σου; Νά ᾿ναι εὐλογημένο, Θεέ μου. Ἄς εἶναι ἔτσι».
Αὐτό πού κάνει κανείς, θέλει δέν θέλει, μιά ὁλόκληρη ζωή –βαστάει τά ἀβάσταχτα· τί νά κάνει;– αὐτό τώρα μπορεῖ νά τό κάνει ἑκούσια καί μέ ὅλη του τήν καρδιά λέγοντας: «Νά ᾿ναι εὐλογημένο, Θεέ μου». Καί –ὤ τοῦ θαύματος!– μόλις ἀρχίσει κανείς νά σκέπτεται ἔτσι καί νά τοποθετεῖται ἔτσι, ὅλο τό ἀβάσταχτο γίνεται πολύ ἐλαφρό. Καί βλέποντας ὁ Κύριος ὅτι ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος, ὁ παιδευόμενος ἄνθρωπος ἐπιτέλους κατάλαβε περί τίνος πρόκειται καί τί πρέπει νά κάνει, καί ὅτι μπορεῖ τώρα νά συνεννοηθεῖ μαζί του, τοῦ δίνει ἄφθονη τήν εὐλογία. Τοῦ δίνει τόση εὐλογία, πού ὅσο ἄπληστος καί ἀχόρταγος κι ἄν εἶναι ὁ ἄνθρωπος, πάλι θά τοῦ φανεῖ πολλή ἡ εὐλογία πού τοῦ δίνει ὁ Θεός.
Ἡ περίπτωση τῶν γονέων τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί τῶν γονέων τῆς Παναγίας ἀλλά καί ἡ περίπτωση ὅλων τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας ἄς μᾶς γίνουν παράδειγμα καί σ᾿ αὐτό τό σημεῖο, καί ἄς τούς μιμηθοῦμε. Ὅλοι ἐμεῖς, ἄλλος ἔτσι, ἄλλος ἀλλιῶς, ὁπωσδήποτε ἔχουμε ἕναν καημό πού βαραίνει μέσα μας. Μποροῦμε νά φύγουμε ἀνάλαφροι ἀπόψε ἀπό δῶ, καθώς μάλιστα τώρα θά λειτουργηθοῦμε, καί ἀπό δῶ καί πέρα νά εἶναι τέτοια ἡ ζωή μας, πού νά εἴμαστε σάν τά πουλάκια, πού εἶναι ἀνάλαφρα καί πετοῦν καί δέν νιώθουν βάρος. Καί θά περιμένουμε τήν εὐλογία. Ὁ Θεός ξέρει πότε. Καί μόνο πού θά τό νιώσει κανείς ἔτσι τό βάρος καί τό ὄνειδος, εἶναι εὐλογία, ἀλλά θά ἔρθει καί ἡ εὐλογία, ὅταν θά θελήσει ὁ Κύριος, ὅπως καί ὅσο θά θελήσει ὁ Κύριος.
23-9-1987