Τοῦ ἁγίου ἐνδόξου καί πανευφήμου ἀποστόλου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου.
Οὗτος ἦτον ἀπό τήν πόλιν Βηθσαϊδᾶν, υἱός μέν Ἰωνᾶ, ἀδελφός δέ Πέτρου τοῦ Ἀποστόλου· ἔγινε δέ πρότερον μαθητής Ἰωάννου τοῦ μεγάλου Προδρόμου καί βαπτιστοῦ, ἀλλ᾿ ἔπειτα, ὅτε ἤκουσε τόν διδάσκαλόν του λέγοντα καί δακτυλοδεικτοῦντα τόν Ἰησοῦν Χριστόν· «Ἴδε ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», τότε, λέγω, ἀφήσας τόν Πρόδρομον ἠκολούθησε τόν Χριστόν. Ἀλλά καί πρός τόν ἀδελφόν του τόν κορυφαῖον Πέτρον οὗτος εἶπεν· «Εὑρήκαμεν τόν Μεσσίαν», καί μέ τόν λόγον αὐτόν εἵλκυσε τόν Πέτρον εἰς τόν τοῦ Χριστοῦ πνευματικόν ἔρωτα. Καί ἄλλα πολλά εὑρίσκονται εἰς τήν θεόπνευστον Γραφήν εἰρημένα περί τοῦ ἀποστόλου τούτου. Εἰς ἄλλον μέν λοιπόν ἀπόστολον ἄλλο μέρος τῆς οἰκουμένης ἐκληρώθη. Εἰς τοῦτον δέ τόν πρωτόκλητον ἐκληρώθη μετά τήν ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου ἡ Βιθυνία καί ἡ Μαύρη θάλασσα καί τά μέρη τῆς Προποντίδος (τά ἀπό τῆς θαλάσσης τοῦ Μαρμαρᾶ ἀρχόμενα καί ἐκτεινόμενα ἕως εἰς τήν Μαύρην θάλασσαν), ὁμοίως καί ἡ Χαλκηδών καί τό Βυζάντιον (ἡ νῦν Κωνσταντινούπολις) καί ἡ Θράκη καί ἡ Μακεδονία καί τά μέρη τά ἐκτεινόμενα ἕως τόν Δούναβιν ποταμόν· ὡσαύτως καί ἡ Θεσσαλία καί Ἑλλάς καί τά μέρη ὅσα φθάνουσιν ἕως τήν Ἀχαΐαν, δηλαδή ἕως εἰς τό μέρος ἐκεῖνο τῆς Πελοποννήσου τό περιεχόμενον μεταξύ τῶν Βασιλικῶν καί τῆς Γαστούνης· ὁμοίως καί ἡ Ἀμινσός (ἡ καλουμένη Σαμσόν καί Ἐμήδ) καί ἡ Τραπεζοῦς καί ἡ Ἡράκλεια καί ἡ Ἄμαστρις, ἥτις Σήσαμος ὠνομάζετο πρότερον.
Αὐτάς δέ τάς πόλεις καί ἐπαρχίας δέν τάς διῆλθεν ὁ ἀπόστολος οὕτω ταχέως ὡς τάς διέρχεται ὁ λόγος, ὄχι! Ἀλλ᾿ εἰς ἑκάστην πόλιν ἐδοκίμαζεν ὁ μακάριος πολλά ἐναντία καί ἀπήντα πολλάς δυσκολίας πραγμάτων· εἰς ὅλας ὅμως εὕρισκε καί τήν βοήθειαν καί δύναμιν τοῦ Θεοῦ καί μέ αὐτήν ἐνίκα τά πάντα καί ἐγίνετο πάσης βλάβης ἀνώτερος. Ἀπό τάς ἀνωτέρω δέ πόλεις μίαν μόνον θέλω ἐνθυμηθῆ ἐδῶ, ἀφήνων τάς λοιπάς. Ὅτε ὁ θεῖος οὗτος ἀπόστολος ὑπῆγεν εἰς τήν πόλιν τῆς Σινώπης καί ἐκήρυξε τόν λόγον τοῦ Εὐαγγελίου, εἰς πολλάς θλίψεις καί βάσανα ὑποβάλλεται ἀπό τούς ἐκεῖ κατοικοῦντας, διότι οἱ θηριώδεις ἐκεῖνοι ἄνθρωποι ἔρριπτον αὐτόν κατά γῆς καί πιάνοντές τον ἀπό τάς χεῖρας καί τούς πόδας τόν ἔσυρον καί μέ τά ὀδόντιά των τόν ἐσπάραττον καί μέ ξύλα τόν ἔδερον καί πέτρας τόν ἐκτύπων καί ἔξω τῆς πόλεως τόν ἔρριπτον, ὅτε καί μέ τά ὀδόντιά των τοῦ ἔκοψαν ἕνα δάκτυλον. Ἀλλ᾿ ὅμως ὕστερον ἀπό ὅλα αὐτά, πάλιν ὑγιής καί ἀκέραιος ἔγινε παρά τοῦ Χριστοῦ καί Διδασκάλου ὁ θεῖος ἀπόστολος. Ἀπό τήν Σινώπην δέ ἀναχωρήσας ἐπέρασε πολλάς πόλεις, τήν Νεοκαισάρειαν, τά Σαμόσατα (τουρκιστί Σεμψάτ), τούς Ἀγαυούς, τούς Ἀβασγούς τούς ἐν Κριμαίᾳ εὑρισκομένους, τούς ἐν τῇ Κολχίδι Ζηκχούς, τούς Βοσπορινούς, ἤτοι τούς περί τόν Κιμμέριον Βόσπορον οἰκοῦντας, καί τούς Χερσωνίτας. Ἔπειτα ἐπέστρεψε πάλιν εἰς τό Βυζάντιον καί ἐκεῖ ἐχειροτόνησε τόν Στάχυν ἐπίσκοπον· διαπεράσας δέ τάς λοιπάς χώρας ὑπῆγεν εἰς τήν περιφανῆ Πελοπόννησον καί ξενοδοχηθείς ἐν ταῖς παλαιαῖς Πάτραις ὑπό τινος Σωσίου ὀνομαζομένου, ὅστις ἦτο πολλά ἀσθενής, ἰάτρευσεν αὐτόν καί παρευθύς ὅλη ἡ πόλις τῶν Πατρῶν ἐπίστευσεν εἰς τόν Χριστόν. Τότε καί ἡ γυνή τοῦ ἀνθυπάτου τῆς πόλεως Αἰγεάτου, Μαξιμίλλα ὀνόματι, ἰατρευθεῖσα ὑπό τοῦ ἀποστόλου ἀπό τήν ἀσθένειαν ἥν εἶχεν ἐπίστευσεν εἰς τόν Χριστόν ὁμοῦ μέ τόν σοφόν Στρατοκλῆν καί μέ τόν ἀδελφόν τοῦ ἀνθυπάτου. Καί ἄλλοι δέ πολλοί πάσχοντες ἀπό διαφόρους ἀσθενείας ἔγιναν ὑγιεῖς διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ ἀποστόλου.
Ὅθεν ταῦτα μαθών ὁ ἀνθύπατος Αἰγεάτης ἤναψεν ἀπό τόν θυμόν καί συλλαβών τόν τοῦ Κυρίου ἀπόστολον ἐκάρφωσεν αὐτόν ἀνάποδα εἰς τόν σταυρόν. Διά τοῦτο δέ ὁ ἄδικος ἔλαβε δικαίως παρά Θεοῦ τήν ἐκδίκησιν, διότι πεσών εἰς τήν γῆν ἀπό ἕνα ὑψηλόν κρημνόν κατεσυντρίφθη καί κακῶς ὁ κακός ἐξέψυξε. Τό δέ λείψανον τοῦ ἀποστόλου ὕστερον ἀπό πολλούς χρόνους μετετέθη εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν μέ προσταγήν τοῦ βασιλέως Κωνσταντί(ν)ου τοῦ υἱοῦ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, ὑπηρετήσαντος εἰς τήν μετάθεσιν αὐτοῦ Ἀρτεμίου τοῦ μεγάλου Δουκός καί μάρτυρος τοῦ ἑορταζομένου κατά τήν εἰκοστήν Ὀκτωβρίου, καί κατετέθη ὁμοῦ μέ τά λείψανα τοῦ εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ καί Τιμοθέου τῶν ἀποστόλων εἰς τόν περίφημον ναόν τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Ἡ κατάθεσις δέ αὕτη τοῦ λειψάνου του ἑορτάζεται κατά τήν εἰκοστήν Ἰουνίου. (Τόν κατά πλάτος βίον τοῦ ἀποστόλου τούτου ὅρα εἰς τόν Νέον Θησαυρόν).
Οἱ Ἀπόστολοι ὡς πνευματέμφοροι ἔκαναν τό ἔργο πού ἔκαναν
Πῶς ἦταν οἱ Ἀπόστολοι ὄχι μόνο πρίν τούς γνωρίσει ὁ Χριστός καί πρίν γνωρίσουν τόν Χριστό, ἀλλά καί ἐνόσω ἦταν μέ τόν Χριστό πρό τοῦ Πάθους καί πρό τῆς Πεντηκοστῆς καί πῶς ἔγιναν μετά τήν Πεντηκοστή! Ἐάν ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας ὅπως καί οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι ἔμεναν αὐτοί πού ἦταν μέχρι καί τή Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ _θά ἔλεγα, ἀκόμη καί μετά τή Σταύρωση, ὅλες ἐκεῖνες τίς πενήντα ἡμέρες πρίν ἀναληφθεῖ ὁ Χριστός καί πρίν ἔλθει τό Ἅγιο Πνεῦμα_ ποτέ δέν θά μποροῦσαν νά κάνουν ἕνα τέτοιο τεράστιο ἔργο, τό ὁποῖο δέν πρέπει νά τό δοῦμε μόνο σάν ἔργο, σάν δουλειά, ἀλλά σάν ἔργο τό ὁποῖο εἶχε τέτοια ἐμπόδια καί τόσα πολλά ἐμπόδια.
Ἐάν δηλαδή στήν προκειμένη περίπτωση ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας, αὐτός πού ἦταν πρό τῆς Πεντηκοστῆς, ἦταν καί μετά, ἐλάχιστα ἀπ᾿ αὐτά τά ἐμπόδια καί ἐλάχιστες ἀπ᾿ αὐτές τίς δυσκολίες πού ἔπρεπε νά ἀντιμετωπίσει, θά ἄντεχε. Θά τά παρατοῦσε. Διότι θά σκεπτόταν κι αὐτός ἀνθρώπινα, ὅπως σκέπτονται ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, θά ἐπηρεαζόταν ἀπό τό ὅτι κινδύνευε ἡ ζωή του, θά ἐπηρεαζόταν ἀπό τό ὅτι κακοπερνοῦσε, θά ἐπηρεαζόταν ἀπό κάποια ἐρωτήματα πού θά τοῦ ἔρχονταν· μήπως δέν ἀξίζει, μήπως κάποιος ἄλλος νά τά κάνει αὐτά; κλπ.
Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, πού τόν μετέβαλε ἀπό ἕναν συνηθισμένο ἄνθρωπο σέ ἀπόστολο τοῦ Χριστοῦ, ἐκεῖνο ἦταν πού τόν ἄλλαξε ἐντελῶς, καί μποροῦσε κι αὐτός ἄνετα νά λέει αὐτό πού ἔλεγε ὁ ἀπόστολος Παῦλος· «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός».1 Καί ἀκριβῶς ὡς καινούργιος πλέον ἄνθρωπος, ὡς πνευματέμφορος, ὡς ὁδηγούμενος ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ὡς ἄλλος ἄνθρωπος, ἔκανε αὐτά πού ἔκανε.
Κάποια ἁπλά ἐρωτήματα, γιά νά βλέπουμε ποῦ βρισκόμαστε
Ὅπως λέγαμε κι ἄλλη φορά, ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, οἱ καλοί χριστιανοί, στηριζόμενοι στά προσόντα πού ἔχουμε, στίς ἱκανότητες πού ἔχουμε, στίς γνώσεις πού ἔχουμε, ἄν θέλετε, καί στήν πρόθεση ἁπλῶς τήν ἀνθρώπινη πού ἔχουμε, στηριζόμενοι λοιπόν σ᾿ αὐτά, θέλουμε νά γίνουμε ὄντως ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καί τό ἔργο μας νά εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ. Δέν γίνεται. Ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ θά μᾶς κάνει τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Κι αὐτό ἐπίσης εἶναι ἐκεῖνο πού θά κάνει δι᾿ ἡμῶν τό ἔργο τοῦ Θεοῦ καί ἔτσι θά φέρει τό ἔργο, τό ὁποιοδήποτε ἔργο, τή σφραγίδα τοῦ Θεοῦ.
Μπορεῖ κανείς νά θέτει κάποια ἁπλά ἐρωτήματα, γιά νά βλέπει ποῦ βρίσκεται. Μποροῦμε νά ποῦμε· «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός»; Ἐάν αὐτό δέν μπορεῖ νά τό πεῖ ὁ χριστιανός, πολύ νά ταπεινωθεῖ, πολύ νά κλάψει καί νά μήν ἡσυχάσει, ἑωσότου τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ θά πραγματοποιήσει αὐτό τό θαῦμα μέσα του· «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός». Νά διερωτώμεθα καί ἀκόμη πιό πολύ, ἄν ἐπιτρέπεται νά πῶ, νά ζορίσουμε τόν ἑαυτό μας· Θέλουμε νά γίνει ἔτσι; Θέλουμε νά γίνει ἔτσι, ὥστε νά μή ζοῦμε ἐμεῖς, ἀλλά νά ζεῖ ὁ Χριστός ἐν ἡμῖν; Γιατί ἀπό κεῖ ξεκινάει τό πράγμα. Ἄν τό θέλουμε ὄντως, θά κάνουμε καί ἐκεῖνο πού πρέπει νά κάνουμε, καί θά γίνει τό θαῦμα. Ἄν δέν ἔγινε, δέν ἔγινε, διότι δέν τό θέλουμε. Ὄντως τό θέλω νά μή ζῶ ἐγώ, ἀλλά νά ζεῖ ἐν ἐμοί ὁ Χριστός;
Καί ἄλλο ἐρώτημα μποροῦμε νά θέτουμε· Μήπως ἔχω τήν ἐντύπωση ὅτι ζεῖ ἐν ἐμοί ὁ Χριστός καί δέν ζῶ ἐγώ, καί αὐτό εἶναι ἕνα λάθος; Μήπως νομίζω ὅτι ἔτσι εἶναι, ἐνῶ δέν εἶναι ἔτσι; Γιατί, ἀπό ὅ,τι μπορεῖ νά καταλάβει κανείς, δέν εἶναι λίγοι ἐκεῖνοι πού πέφτουν καί σ᾿ αὐτό τό σφάλμα· δηλαδή νομίζουν ὅτι αὐτό τό ὁποῖο κάνουν εἶναι τοῦ Θεοῦ, νομίζουν ὅτι αὐτό πού ζοῦν εἶναι ὁ Χριστός. Ἄν ὅμως προσέξει κανείς βαθιά μέσα του, θά βρεῖ ὅτι ζεῖ καί βασιλεύει ὁ ἑαυτός, του καί ἁπλῶς ἔχει καί κάποιο ἐπίχρισμα χριστιανικό, κάποιο ἐπίχρισμα εὐαγγελικό, κάποιο ἐπίχρισμα Χριστοῦ.
Καί ἕνα ἄλλο ἐρώτημα πού μποροῦμε νά θέτουμε εἶναι· Μέ ὁδηγεῖ ἐμένα τό Ἅγιο Πνεῦμα; Ζῶ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι; Εἶναι ἐλεύθερο τό Ἅγιο Πνεῦμα νά μέ ὁδηγήσει ὅπως θέλει; Ἤ, μπορεῖ νά θέλω κάτι τέτοιο, ἀλλά τελικά ὅμως, καθώς ἐγώ ὁδηγῶ τόν ἑαυτό μου, δέν ἐπιτρέπω στό Ἅγιο Πνεῦμα νά μέ ὁδηγεῖ; Καί κατά τόν λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου «τό Πνεῦμα μή σβέννυτε»,2 ὅταν δέν τό θέλεις τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν δέν συγκατατίθεσαι νά ὁδηγεῖσαι ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα _τό ὁποῖο εἶναι ἕτοιμο νά κάνει αὐτή τήν ἐργασία μέσα μας, ἀλλά ἐμεῖς κάνουμε ὅτι δέν καταλαβαίνουμε_ τότε τό σβήνεις τό Ἅγιο Πνεῦμα. Τό σβήνεις τό Ἅγιο Πνεῦμα καί δέν ἔχεις Πνεῦμα Ἅγιο μέσα σου καί φυσικά ἀκόμη πιό πολύ ἄγεσαι καί φέρεσαι ἀπό τόν ἑαυτό σου.
Δέν ἐξαιρεῖται κανείς
Ἐπίσης θά ἦταν καλό ἀκόμη μιά φορά νά σκεφθοῦμε καί νά πιστεύσουμε ὅτι αὐτή ἡ ἀλλαγή πού ἔκανε τό Ἅγιο Πνεῦμα στούς μαθητάς καί τήν ὁποία ἔκανε καί σ᾿ ὅλους τούς ἁγίους, αὐτή ἡ ἀλλαγή γίνεται στόν καθένα. Δέν ὑπάρχει κανείς πού ἐξαιρεῖται καί δέν πρέπει νά ἐπηρεάζεται κανείς ἀπό τό τί εἶναι. Ὅσο κι ἄν εἶναι κανείς διεφθαρμένος, διεστραμμένος, ἀχρειωμένος ἀπό τήν ἁμαρτία, γιά λόγους εἴτε κληρονομικούς εἴτε ἐπίκτητους, δέν ὑπάρχει περίπτωση πού νά μήν μπορεῖ νά τόν ἀλλάξει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Θά ἔλεγα ὅτι ἐκεῖνος πού δέν τό πιστεύει αὐτό, δηλαδή δέν πιστεύει ὅτι μπορεῖ νά τόν ἀλλάξει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, ἁμαρτάνει καί ἴσως κάνει τή μεγαλύτερη ἁμαρτία. Διότι εἶναι σάν νά καταργεῖς ὅλο τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, ὅλη τήν οἰκονομία τοῦ Χριστοῦ, εἶναι σάν νά καταργεῖς τήν ἀλήθειά του, τό Εὐαγγέλιό του, εἶναι σάν νά τόν διαψεύδεις, ἐνῶ πουθενά ὁ Χριστός δέν ἀφήνει νά ἐννοηθεῖ ὅτι ὑπάρχουν μερικοί πού δέν μποροῦν ν᾿ ἀλλάξουν, ὅτι ὑπάρχουν μερικοί πού δέν μποροῦν, ἄν θέλουν, νά μετανοήσουν.
Θά σταματήσουμε ἐδῶ.
30-11-1988