Τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου.
Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ ἡμῶν Ἀντώνιος ὁ νέος καί θαυματουργός ὁ ἐν τῇ σκήτει τῆς Βερροίας ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται. Τοῦ ἁγίου νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ ἐν Ἰωαννίνοις.
Σήμερα τελοῦμε τή μνήμη δύο μεγάλων ὁσίων· τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου καί τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀντωνίου τοῦ νέου ἀσκητοῦ, τοῦ ἐν Βερροίᾳ. Τελοῦμε ἐπίσης καί τή μνήμη τοῦ ἁγίου νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ ἐν Ἰωαννίνοις.
Ποιούς ἁγιάζει ὁ Θεός;
Καί μᾶς δίνεται ἡ εὐκαιρία νά σταματήσουμε λίγο στό θέμα αὐτό τῆς ἁγιότητος. Νά τό μελετήσουμε, νά ἐγκύψουμε σ᾿ αὐτό καί φυσικά νά μιμηθοῦμε τούς ἁγίους. Ἔχουμε πεῖ καί ἄλλη φορά ὅτι ὁ ἅγιος δέν γίνεται ἅγιος, ἐπειδή τό θέλει αὐτός ἤ ἐπειδή ἔστω κάνει καί ὑπεράνθρωπες πράξεις. Εἶναι ἅγιος, διότι ὁ Θεός τόν κάνει ἅγιο.
Κάθε ἄνθρωπος εἶναι πλάσμα τοῦ Θεοῦ, προέρχεται ἀπό τόν Θεό καί ἀνήκει στόν Θεό. Πρίν ἀπό τήν πτώση, ὁ Θεός ἄφησε ἐλευθέρους τούς πρωτοπλάστους, ἄν θά μείνουν ἤ ὄχι κοντά του. Μετά τήν πτώση πολύ-πολύ περισσότερο ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται, ἄν μποροῦμε νά ποῦμε ἔτσι, σ᾿ αὐτό τό δίλημμα· θά μείνει μακριά ἀπό τόν Θεό καί θ᾿ ἀνήκει στόν ἑαυτό του ἤ κάπου ἀλλοῦ, ἤ θά ἐπιστρέψει στόν Θεό;
Ὁ ἄνθρωπος προέρχεται ἀπό τόν Θεό, ἀνήκει στόν Θεό, ἀλλά ἀφήνεται ἐλεύθερος νά δώσει ἤ νά μή δώσει τόν ἑαυτό του στόν Θεό. Καί ἀπό κάποια πλευρά φαίνεται ὅτι πολλοί ἄνθρωποι ἐπιστρέφουν στόν Θεό, ἀναφέρονται στόν Θεό. Ἀλλά τό θέμα ὅμως τελικά εἶναι ποιούς δέχεται ὁ Θεός. Αὐτοί εἶναι πού ἁγιάζει ὁ Θεός. Καί ὁ Ἄβελ προσφέρει θυσία καί ὁ Κάϊν προσφέρει θυσία. Ἀλλά ἡ θυσία τοῦ Ἄβελ γίνεται δεκτή ἀπό τόν Θεό.1
Καί στά χρόνια τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου καί ἀργότερα στά χρόνια τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου τοῦ νέου τοῦ ἐν Βερροίᾳ καί στά χρόνια τοῦ νεομάρτυρος ἁγίου Γεωργίου πολλοί ἦταν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πίστευαν στόν Θεό, ἀναφέρονταν στόν Θεό, προσέφεραν, ἄν θέλετε, κάποιες θυσίες στόν Θεό. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι τούς δέχθηκε ὅλους ὁ Θεός. Αὐτό φαίνεται καθαρά κυρίως στούς ἁγίους. Ἐκεῖ φαίνεται ποιούς δέχεται ὁ Θεός. Ἕναν ἅγιο τόν δέχεται ὁ Θεός ἐντελῶς ὡς δικό του, τόν ἀναλαμβάνει, τόν χαριτώνει, τόν ἁγιάζει. Καί ἄλλοι πολλοί μπορεῖ νά κάνουν κάποιες θυσίες ὅπως ὁ Κάϊν, ἀλλά νά μήν εἶναι εὐπρόσδεκτες ἀπό τόν Θεό καί κυρίως νά μήν εἶναι εὐπρόσδεκτοι αὐτοί πού κάνουν τίς θυσίες.
Τά ἐμπόδια νά γίνουν ἀφορμή ἀκόμη περισσότερο νά δοθοῦμε στόν Θεό
Ὅλη ἡ ζωή τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου καί τοῦ ἄλλου ἁγίου Ἀντωνίου καί φυσικά ὅλων τῶν ἁγίων ἦταν ἕνα ἀληθινό δόσιμο, ἕνα γνήσιο δόσιμο, στόν Θεό, ἕνα δόσιμο χωρίς ὅρια καί χωρίς κάποιες ἐπιφυλάξεις. Καί ὁ Θεός δέχθηκε αὐτή τή θυσία. Τί ἐμπόδια δέν συνάντησε, π.χ., ὁ ἅγιος Ἀντώνιος! Ἀπό πολλές πλευρές ἀλλά κυρίως ἀπό τόν διάβολο. Τί ἐμπόδια δέν συνάντησε! Ὅμως τά ἐμπόδια ἔγιναν ἀφορμή ἀκόμη πιό πολύ ἐκεῖνος νά προχωρήσει, ἀκόμη πιό πολύ νά προσφέρει τόν ἑαυτό του στόν Θεό. Τά ἐμπόδια προέρχονται, ὅπως εἴπαμε, ἀπό πολλές πλευρές ἀλλά κυρίως ἀπό τόν διάβολο.
Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δέν ἔχει σάν στόχο νά ἀρέσει στόν Θεό, νά προσφερθεῖ στόν Θεό, μπερδεύεται μέσα στά ἐμπόδια καί δαιμονίζεται. Ὅταν ὁτιδήποτε συμβεῖ στή ζωή, ἐσύ τό ξεπερνᾶς ἤρεμα, σταθερά, χωρίς καθόλου νά πικραθεῖς, χωρίς καθόλου νά ἐπηρεασθεῖς, τότε τό ἐμπόδιο γίνεται ἀφορμή νά προχωρήσεις. Ἀλλιῶς μπερδεύεσαι. Ποιός ἀπό μᾶς μπορεῖ νά μιμηθεῖ τόν ἅγιο Ἀντώνιο; Δέν μποροῦμε νά τόν μιμηθοῦμε κατά τόν συγκεκριμένο τρόπο, ἀλλά ὁπωσδήποτε πρέπει νά προσέξουμε τό πνεῦμα τῆς ὅλης ζωῆς τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου καί τῶν ἄλλων ἁγίων καί αὐτό τό πνεῦμα νά μιμηθοῦμε.
Ὅ,τι κι ἄν συνάντησε ὁ Μέγας Ἀντώνιος στόν δρόμο αὐτό πού πῆρε, γιά νά ἀρέσει στόν Θεό, τό ξεπέρασε μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί δέν φοβήθηκε οὔτε τόν διάβολο. Καί αὐτό τό πνεῦμα εἶναι γιά ὅλους μας. Δέν εἶναι δυνατό νά βρεθοῦν ὅλοι σέ κάποια ἔρημο, ὅπως βρέθηκε ὁ ἅγιος Ἀντώνιος, ἀλλά οὔτε ἐπιβάλλεται νά γίνει αὐτό. Ὅπου καί νά ᾿ναι κανείς, σέ κάποια ἔρημο εἶναι. Σήμερα τό καταλαβαίνουμε πολύ καλά αὐτό. Ὅπου κι ἄν εἶναι κανείς, πολλά δαιμόνια ἔχει νά ἀντιμετωπίσει. Καί ἀληθινά δαιμόνια καί ἄλλα πράγματα πού μοιάζουν μέ δαιμόνια. Κυρίως ἔχει ν᾿ ἀντιμετωπίσει κανείς τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του. Νά μή δαιμονίζεται κανείς. Οἱ περισσότεροι αὐτό παθαίνουν καί βουλιάζουν μέσα στά ὁποιαδήποτε περιστατικά τῆς ζωῆς καί χάνονται ἐκεῖ ἤ βρίσκονται συνεχῶς μέ τεντωμένα τά νεῦρα τους, ἐκνευρισμένοι, πικραμένοι, χολωμένοι καί τραυματισμένοι. Ὄχι. Μέ γενναιότητα νά τά ξεπερνᾶ κανείς ἕνα-ἕνα ὅλα αὐτά καί νά βαδίζει ἔτσι τόν δρόμο πρός τόν Θεό.
Ἄν σέ δεχθεῖ ὁ Θεός, αὐτό θά φανεῖ
Τώρα ἤλθαμε ἐδῶ. Τό ἀπόγευμα θά εἴμαστε κάπου ἀλλοῦ. Αὔριο πάλι σέ κάποια ἐκκλησία. Ἀλλά καί ὅπου ἀλλοῦ εἴμαστε, εἴμαστε ὡς χριστιανοί· εἴτε μελετοῦμε κάτι εἴτε σκεπτόμαστε κάτι εἴτε προσευχόμαστε εἴτε κάνουμε κάτι ἄλλο. Ἆραγε γίνεται κάτι στήν ψυχή μας ἤ βρισκόμαστε ἁπλῶς σέ κάποιες δουλειές πού ἔχουν θρησκευτικό χρῶμα; Δέχεται ὁ Θεός τήν προσευχή μας; Δέχεται ὁ Θεός τό δόσιμό μας; Δέχεται ὁ Θεός τόν κόπο μας; Δέχεται ὁ Θεός τήν προσφορά μας; Ἤ μήπως δέν ἄνοιξε αὐτός ὁ δρόμος ἀκόμη; Γιατί ὅλο τό θέμα εἶναι αὐτό· νά σέ δεχθεῖ ὁ Θεός.
Δέν θέλουμε τίποτε ἄλλο σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο, παρά ν᾿ ἀνοίξει αὐτός ὁ δρόμος καί νά αἰσθανθεῖς ὅτι σέ δέχεται ὁ Θεός. Ὄχι ἁπλῶς νά κάνεις ὁρισμένα πράγματα καί ἔτσι ἤ ἀλλιῶς νά τά δικαιολογεῖς καί ἔτσι ἤ ἀλλιῶς νά τά ἀξιολογεῖς ἐσύ. Τό θέμα εἶναι πῶς θά τά ἀξιολογήσει ὁ Θεός καί ἄν τελικά θά σέ δεχθεῖ. Κι αὐτό πάλι δέν εἶναι κάποιο πράγμα συγκεχυμένο καί ἀκαθόριστο, ἀλλά ἅμα σέ δεχθεῖ ὁ Θεός, αὐτό θά φανεῖ. Θά φανεῖ, διότι θά σοῦ δώσει τή χάρι Του, θά αἰσθανθεῖς τήν ἀγάπη του, θά αἰσθανθεῖς τούς ἀσπασμούς του καί τούς ἐναγκαλισμούς του, θά αἰσθανθεῖς μέσα σου τήν παρουσία του, τή δυναμική παρουσία του καί μέρα μέ τήν ἡμέρα θά σέ καθαρίζει, θά σέ σώζει, θά σέ ἁγιάζει.
Ὁ Θεός, ὅπως δείχνουν τά πράγματα, δέν δέχεται καί δέν προσέχει ἐκείνους οἱ ὁποῖοι εἶναι φειδωλοί, τσιγκούνηδες, στό δόσιμό τους στόν Θεό. Αὐτό ἀκριβῶς βλέπουμε στούς ἁγίους, καί γι᾿ αὐτό ἔκαναν ὅλα αὐτά τά θαυμαστά. Ἔδωσαν τόν ἑαυτό τους χωρίς ὅρια, χωρίς λογαριασμούς καί ὑπολογισμούς στόν Θεό καί ὁ Θεός τούς δέχθηκε. Ἄν ἐσύ κάθεσαι καί κάνεις ὑπολογισμούς καί βάζεις κάποια ὅρια καί τελικά τά πράγματα δείχνουν ὅτι ἀλλοῦ δίνεις τόν ἑαυτό σου καί ὄχι στόν Θεό, εἶσαι βέβαια ἕνας θρησκευτικός ἄνθρωπος, ἔχεις σχέση μέ τά χριστιανικά πράγματα, ἀλλά τελικά ὁ Θεός δέν σέ δέχεται. Δέν ἀνεβαίνει ἡ θυσία σου καί τό ὅλο δόσιμό σου ὅπως ἡ θυσία τοῦ Ἄβελ κατευθείαν στόν οὐρανό, ἀλλά γυρίζει πάλι κάτω.
Νά ἐπανατοποθετηθοῦμε ἀπέναντι στόν Θεό
Μέ τήν εὐκαιρία λοιπόν πού γιορτάζουμε σήμερα αὐτούς τούς ἁγίους _ἀλλά καί κάθε μέρα ἔχουμε γιορτή ἁγίων_ νά προσέξουμε καλύτερα καί νά ἐπανατοποθετηθοῦμε ἀπέναντι στόν Θεό. Λίγο-πολύ, ἄς ποῦμε, ἐπιστρέψαμε στόν Θεό καί βρήκαμε κάπως τόν Θεό. Ἀλλ᾿ ὅμως κατά πόσο ὁ Θεός μᾶς δέχθηκε; Ὄχι ὅτι ὁ Θεός εἶναι προσωπολήπτης καί κάνει χατήρια καί ἄλλον τόν δέχεται, ἄλλον δέν τόν δέχεται. Ὁ Θεός δέχεται τόν καθένα, ὅποιος κι ἄν εἶναι, ἐφόσον εἶναι τίμια ἡ προσφορά του καί τίμιο τό δόσιμό του.
Νά ἐπανατοποθετηθοῦμε ἀπέναντι στόν Θεό καί νά δώσουμε τόν ἑαυτό μας πιό εἰλικρινά καί πιό τίμια, χωρίς ὅρια καί χωρίς ὑπολογισμούς καί νά μήν ἡσυχάσουμε, νά μήν ἀναπαυθοῦμε, νά μήν παύσουμε νά κράζουμε, νά μήν παύσουμε νά κάνουμε ὅ,τι μπορεῖ νά γίνει ἀπό μέρους μας, ἑωσότου ἔχουμε τήν πληροφορία, ἑωσότου δείξει ὁ Θεός πάνω στά πράγματα ὅτι μᾶς δέχεται, μᾶς ἀναγνωρίζει, μᾶς ἀναλαμβάνει καί μᾶς ὁδηγεῖ στόν Παράδεισο.
17-1-1987
Τόν ζηλωτήν Ἠλίαν τοῖς τρόποις μιμούμενος,
τῷ Βαπτιστῇ εὐθείαις ταῖς τρίβοις ἑπόμενος,
πάτερ Ἀντώνιε,
τῆς ἐρήμου γέγονας οἰκιστής,
καί τήν οἰκουμένην ἐστήριξας εὐχαῖς σου·
διό πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ
σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.*