Ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία ἦταν τόσο ἁμαρτωλή, πού δέν παίρνει περισσότερο. Καί ἤθελε νά μπεῖ στόν ναό τῆς Ἀναστάσεως νά προσκυνήσει τόν τίμιο Σταυρό, ἀλλά προχωροῦσε ἀγέρωχα· οὔτε πήγαινε τό μυαλό της ὅτι εἶναι αὐτό πού εἶναι. Ἔνιωθε ἀσπροπρόσωπη, θεωρώντας: «Ποιός ξέρει τί εἶμαι ἐγώ». Καί τήν ἐμπόδισε τρεῖς φορές μιά ἀόρατη δύναμη νά μπεῖ μέσα. Μετά ὅμως βρῆκε τή θέση της. Εἶπε μέσα της: «Ἐγώ ποιά εἶμαι; Εἶμαι αὐτή πού εἶμαι. Ἄχ, Παναγία μου! Βοήθησέ με, ἄφησέ με νά μπῶ μέσα, νά προσκυνήσω τόν σταυρό τοῦ Κυρίου σου, τοῦ Υἱοῦ σου, καί δίνω τήν ὑπόσχεση ὅτι ἀπό ἐδῶ καί πέρα θά ἀλλάξω ζωή». Καί ἔτσι ἔκανε.
Μπορεῖ κανείς νά εἶναι πολύ ἁμαρτωλός. Ἀλλά τήν ὥρα πού θά ταπεινωθεῖ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί θά μετανοήσει καί ἔτσι θά πάει στόν Θεό –ὄχι ἀγέρωχα, ὄχι ἀσπροπρόσωπος– ἐκείνη τήν ὥρα μπαίνει στή ζωή τῆς ἁγιότητος.

Ὅταν τό παιδί θαυμάζει τόν πατέρα του, τότε σάν νά ἀνοίγουν ὅλα τά κύτταρά του καί δέχονται τήν ἐπίδραση τοῦ πατέρα. Ἐπιδρᾶ ὁ πατέρας, χωρίς νά τό προγραμματίζει τό παιδί αὐτό· μόνο πού τόν θαυμάζει. Ἀλλά ὁ θαυμασμός στά ἀνθρώπινα πράγματα μπορεῖ νά εἶναι καί λίγο ἐγωιστικός.
Ὅταν ὅμως θαυμάζουμε τόν Θεό, βλέπουμε τό μεγαλεῖο του, τήν ἀγαθότητά του, τή φιλανθρωπία του, τήν ἀγάπη του. Ὁ θαυμασμός αὐτός εἶναι μιά ἀγάπη στόν Θεό, μιά ἀναγνώριση, ἕνας πόθος τοῦ Θεοῦ, ἕνας ἔρωτας πρός τόν Θεό, ὁπότε δέν χρειάζεται νά κουραστεῖ κανείς γιά νά τόν μιμηθεῖ. Ὁ θαυμασμός αὐτός ἀνοίγει διάπλατα τήν ψυχή μας, ὅλη τήν ὕπαρξή μας, καί μπαίνει μέσα μας ἄπλετο τό φῶς, ἡ θερμότητα, ἡ ζεστασιά, ἡ ἀγάπη, ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ἡ καθαρτική ἐνέργειά του, καί ὁ ἄνθρωπος ὅλο καί γίνεται παιδί τοῦ Θεοῦ, ὅλο καί ὁμοιάζει μέ τόν Θεό.

Ἄν ἡ ἀκρόαση τῆς διδαχῆς τοῦ Κυρίου δέν ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἀληθινή μετάνοια –πού τονίζεται ἰδιαίτερα στόν Μεγάλο Κανόνα– τίποτε δέν ἔγινε. Μπορεῖ πάνω-πάνω τάχα νά μετανοεῖς, ἐνῶ βαθιά μέσα ἡ ψυχή σου νά εἶναι ἐντελῶς ἀκατέργαστη.
Ὅπως ἕνα ψωμί πού τό εἶχες στήν κατάψυξη. Μπορεῖ νά τό βάλεις στόν φοῦρνο νά ζεσταθεῖ γιά λίγο, μέχρι τοῦ σημείου πού, ἅμα τό ἀγγίξεις, νά καίει καί νά μοιάζει ὅτι ζεστάθηκε. Ἄν ὅμως πάρεις τό μαχαίρι καί θελήσεις νά τό κόψεις βαθιά, θά διαπιστώσεις ὅτι μέσα εἶναι παγωμένο. Αὐτό θά συμβεῖ, ἄν δέν τό ἀφήσεις ὅση ὥρα χρειάζεται, γιά νά φθάσει μέσα γιά μέσα ἡ ζέστη.
Ἔτσι, πολλές ψυχές εἶναι ἀκατέργαστες. Πάγος, ἀμετανοησία, ἔλλειψη ταπεινώσεως μέσα τους. Καί χρειάζεται νά στρωθοῦν κάτω, ἀκούραστα νά μαθητεύουν, νά ἀκοῦν τή διδαχή καί νά ἀνταποκρίνονται μέ τήν τήρηση ὅλων αὐτῶν πού ἀκοῦν.

Χριστιανοί πού ὑποτίθεται ὅτι εἶναι προχωρημένοι πνευματικά καί χρόνια πολλά ἀγωνίζονται καί κάνουν τά καθήκοντά τους, ἀκόμη καί αὐτοί δέν γνώρισαν τόν ἑαυτό τους. Δέν θέλουν νά γνωρίσουν τόν ἑαυτό τους ἔτσι ἀκριβῶς ὅπως εἶναι οὔτε θέλουν νά παραιτηθοῦν ἀπό τόν ἑαυτό τους. Δέν θέλουν κατά βάθος νά τούς θεραπεύσει ὁ Χριστός. Ὅταν ἡ θεραπεία πού θά σοῦ προσφέρει ὁ Χριστός εἶναι νά σέ ἐλευθερώσει ἀπό τόν παλαιό ἄνθρωπο, καί ἡ ὅλη δική σου στάση καί ἐνέργεια εἶναι σάν νά τοῦ λές: «Ὄχι. Τόν παλαιό ἄνθρωπο δέν θά τόν πειράξουμε», πῶς θά σέ θεραπεύσει; Ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ εἶναι: «Ἅμα δέν θέλεις νά τόν πειράξουμε, ζῆσε μέ αὐτόν». Ὁπότε, σέ ἀφήνει νά ζεῖς μέ τόν παλαιό ἄνθρωπο. Καί ἐσύ τάχα εἶσαι χριστιανός.

Αὐτό θά πεῖ χριστιανός: παρακολουθεῖ κανείς συνεχῶς τόν ἑαυτό του καί δέν ἀφήνει τίποτε νά ξεμυτίσει ἀπό τόν παλαιό ἄνθρωπο.

Ἡ χιλιετής βυζαντινή ζωή μᾶς πείθει ὅτι γενικότερα ἡ Ὀρθοδοξία συνδέθηκε μέ τήν Πόλη καί τό γένος μας, καί ἰδιαίτερα ἡ Παναγία. Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος στή Βασιλεύουσα συντέθηκε καί ἐκεῖ ψαλλόταν, ἰδιαίτερα τότε πού κατά θαυμαστό τρόπο ἐπενέβαινε ἡ Παναγία καί ἔσωζε τήν Πόλη.
Ὁ Θεός εἶναι πού τά κανονίζει ὅλα ὅπως ἐκεῖνος θέλει. Ἄν ὑπάρχουμε, καί ἄν πάλι, παρά τήν πτώση τῶν ἀνθρώπων, σωζόμαστε τελικά, εἶναι ἐπειδή ἔτσι θέλησε ὁ Θεός. Ἄν ἔδειξαν τά πράγματα ὅτι εὐνοήθηκε αὐτός ὁ τόπος καί αὐτό τό γένος, πάλι ὁ Θεός εἶναι πού τό ἔκανε. Καί ἐπίσης ὅ,τι ἔχει νά κάνει ὁ Θεός θά τό κάνει καί στό μέλλον, καί μαζί του ἡ Παναγία Μητέρα. Καί παρά τό ὅτι ἐμεῖς οἱ νεώτεροι Ἕλληνες κάναμε καί κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε γιά νά διαλύσουμε τά πάντα καί νά χαλάσουμε τά πάντα, ὅλα δείχνουν ὅτι ὁ τόπος αὐτός ἔχει ἀκόμη τήν εὔνοια τοῦ Θεοῦ καί σκεπάζεται ἰδιαίτερα ἀπό τήν Παναγία.

Ἡ Μαρία ἡ Αἰγυπτία εἶναι ἡ μεγάλη ἁμαρτωλή. Ὅμως, ἐπειδή ἀκριβῶς συνειδητοποιεῖ τήν κατάστασή της καί τοποθετεῖται ἔτσι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, τῆς Παναγίας καί ὁμολογεῖ αὐτή τήν κατάσταση, ἀμέσως ἀνοίγει ὁ δρόμος. Ἀμέσως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ σπεύδει νά πληρώσει τήν καρδιά της. Ἔτσι ἄνοιξε καί γι᾿ αὐτήν ἡ πόρτα καί προχώρησε καί προσκύνησε τόν τίμιο Σταυρό. Ἀλλά καί ἔμεινε συνεπής σ᾿ αὐτό πού ὑποσχέθηκε. Στό ἑξῆς ἔζησε μέ βαθιά μετάνοια στήν ἔρημο καί ἔγινε ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία.
Ἄνθρωπέ μου, εἶσαι ὅ,τι εἶσαι. Πάρε τή θέση πού σοῦ ἁρμόζει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ταπεινώσου ἀνάλογα, μετανόησε, καί, ἄν ἐκείνη τήν ὥρα πεθάνεις, σώζεσαι. Ἄν δέν πεθάνεις, ἐφόσον ταπεινώνεσαι καί παίρνεις τή στάση πού πρέπει, εἶναι ἀδύνατον νά μήν ἔρθει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ. Καί ὅταν ἡ χάρη ἔρθει, θά σέ κάνει νά μπορεῖς νά κάνεις αὐτά γιά τά ὁποῖα πρῶτα ἔλεγες: «Δέν μπορῶ νά τά κάνω».

Μερικές φορές ἕνα μέλος τῆς οἰκογένειας θέτει τό ἐρώτημα: Τί γίνεται μέ τό ἄγχος πού μᾶς τρώει σχετικά μέ τόν σύζυγο ἤ τή σύζυγο, μέ τό παιδί ἤ μέ τόν γονέα ἤ τόν ἀδελφό, καί λέμε: «Ἄχ! Μήπως δέν σωθεῖ, μήπως χαθεῖ ἔτσι ὅπως ζεῖ;» Αὐτό εἶναι λάθος. Γιά τό παιδί σου, γιά τόν σύζυγό σου, πρῶτα εἶναι ὁ Θεός καί ὕστερα ἐσύ. Δέν ξέρει ὁ Θεός; Εἶναι ὅμως καί ἡ ἀνθρώπινη ἀδυναμία. Ὥς ἕνα σημεῖο, ὡς πατέρας, ὡς μητέρα, ὡς ἀδελφός, ὡς συγγενής, ὡς συνάνθρωπος, ὄχι ἁπλῶς φροντίζεις, ἐνδιαφέρεσαι, ἀλλά πονᾶς, συμπάσχεις· ἄν θέλετε, περνᾶς μαρτύριο. Ὅταν ὅμως αὐτό γίνεται κατά Θεόν καί ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ὄχι μόνο δέν φέρνει ἄγχος, ἀλλά κυριολεκτικά ἁγιάζει τήν ψυχή.

Μήν κοιτάζεις αὐτό πού σοῦ συμβαίνει, ἀλλά νά κοιτάζεις τό φῶς, τόν Χριστό. Ἀπό ἐκεῖ θά ἔρθει ἡ βοήθεια.