Θά ἔχουμε προσέξει ὅτι, ὅταν βγαίνει ἀπό μέσα μας μιά κραυγή προσευχῆς, ὄχι ἁπλῶς ἐκφώνως ἀλλά μέ δύναμη, μέ καημό, μέ πόθο, συνήθως λέμε: «Θεέ μου, Χριστέ μου, Παναγία μου, ἅγιε μου Νικόλα». Βάζουμε αὐτό τό «μου». ᾿Ενῶ, ὅταν κάνουμε τυπικά προσευχή, δέν αἰσθανόμαστε τήν ἀνάγκη νά βάλουμε τή λέξη «μου». Δέν μᾶς δίδαξε κανένας νά τό λέμε ἔτσι. ῾Η ψυχή εἶναι ἐκείνη πού μᾶς τό διδάσκει· ὁ καημός, ἡ ἀγωνία πού βγαίνει ἀπό μέσα μας μᾶς παρακινεῖ νά προσευχηθοῦμε κατ᾿ αὐτόν τόν τρόπο. Αὐτό τό «μου», τό ὁποῖο ἔχει πολύ μεγάλη σημασία, ἄν τό λέει κανείς ὄχι ἁπλῶς ἐπειδή τό συνήθισε, ἀλλά γιατί ἔτσι τό αἰσθάνεται ἡ ψυχή του, δείχνει ὅτι κάνει μιά ζεστή, μιά θερμή προσευχή. Συγχρόνως δείχνει –ἐκτός ἄν ὑπερήφανα καί μέ πολλή παρρησία προσεύχεται– ὅτι προσεύχεται μέ ταπείνωση, μέ φόβο Θεοῦ, ἀλλά καί μέ ἀγάπη καί οἰκειότητα, μέ τήν καλή ἔννοια, πρός τόν Θεό καί τούς ἁγίους.

Μᾶς λέει ἡ εὐαγγελική περικοπή γιά τή συγκύπτουσα: «Ὅταν τήν εἶδε ὁ Ἰησοῦς, τή φώναξε καί τῆς εἶπε· ‘‘Γυναίκα, ἀπαλλάσσεσαι ἀπό τήν ἀρρώστια σου’’. Ἔβαλε πάνω της τά χέρια του, καί ἀμέσως ἐκείνη ὀρθώθηκε καί δόξαζε τόν Θεό».
Ὅλοι οἱ ἄρρωστοι, χωρίς ἐξαίρεση, θά τό ἤθελαν αὐτό. Καί δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι δέν νοιάζεται ὁ Χριστός γιά τίς ἀρρώστιες μας. Βέβαια, ὁ Χριστός δέν τακτοποιεῖ ἁπλῶς τά προβλήματα τοῦ ἀνθρώπου· θεραπεύει τήν ψυχή του, τόν θεραπεύει ἀπό τήν ἁμαρτία. Καί καμιά φορά ἡ ἀρρώστια βοηθάει στό νά αἰσθανθεῖ κανείς ὅτι ἔχει ἀνάγκη αὐτῆς τῆς θεραπείας. Ἀλλά ἔτσι ὅπως εἶναι σήμερα τά πράγματα, προπαντός στά χρόνια μας, νομίζω πώς ὁ Θεός θά ἀρχίσει ἔτσι, γιά νά ξυπνήσουμε –διότι εἴμαστε πολύ κοιμισμένοι καί πολύ πλανεμένοι– νά κάνει καί τέτοιες θεραπεῖες, σωματικές, ὅπως ἔγινε ἐδῶ μέ τή συγκύπτουσα.

Μεγάλο κακό ἡ προκατάληψη πού ἔχει ὁ σημερινός ἄνθρωπος ἔναντι τοῦ χριστιανισμοῦ. Μήν τυχόν ἀκούσει κάτι πού ἔχει σχέση μέ τή χριστιανική ζωή, ἄν καί ἀσφυκτιᾶ πνευματικά καί ὅπου νά ᾿ναι θά λιποθυμήσει, ἄς ποῦμε, θά ξεψυχήσει. Καί ὅμως, ὁ χριστιανισμός εἶναι ἡ ζωή του· εἶναι καί τροφή, εἶναι καί ποτό. Ὁ σημερινός ἄνθρωπος εἶναι ὅπως ἕνας πού ἔχει πάθει ἀφυδάτωση καί, λίγο πιό πέρα ἀπό ἐκεῖ πού εἶναι ξαπλωμένος, ὑπάρχει ἀκριβῶς αὐτό τό ὁποῖο χρειάζεται γιά νά συνέλθει ἀπό αὐτή τήν κατάσταση. Ἀλλά, ἤ δέν μπορεῖ νά πάει ἐκεῖ ἤ ἔχει μιά προκατάληψη, καί γι᾿ αὐτό δέν πάει, καί κινδυνεύει νά πεθάνει ἐκεῖ ὅπου εἶναι. Χρειάζεται νά σπάσει κάτι μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά ἀνοίξουν τά μάτια του καί νά δεῖ τί εἶναι χριστιανισμός, τί εἶναι Ἐκκλησία, ὥστε νά ἀρχίσει νά ἀναπνέει τό ὀξυγόνο πού εἶναι μέσα στήν Ἐκκλησία καί νά ρουφάει τή ζωή πού βρίσκεται στήν Ἐκκλησία.

Γιά νά ταπεινωθεῖ ἀληθινά ὁ ἄνθρωπος, χρειάζεται νά συνειδητοποιήσει πλήρως τήν ἁμαρτία του, ἀλλά καί ὅτι δέν μπορεῖ μόνος του νά σωθεῖ· τελείωσε. Πρέπει νά ἀσκηθεῖ καί νά ξαναασκηθεῖ –νά γονατίσει στήν ἄσκηση– νά ἀγωνιστεῖ καί νά κοπιάσει πάλι καί πάλι, κάνοντας ἕνα ἄγονο ἔργο, ἐν γνώσει του ὅτι εἶναι ἄγονο καί ἐν γνώσει του ὅτι πρέπει νά γίνει.
Εἶναι πολύ δύσκολο αὐτό γιά τόν σημερινό ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος δέν θέλει νά κάνει τίποτε, καί μόνο περιμένει νά ἔρθουν ὅλα τά εὐχάριστα. Ἤ, ἄν κάνει, θέλει νά εἶναι βέβαιος ὅτι αὐτό τό ὁποῖο κάνει ἀξίζει καί θά ἀποδώσει. Δέν εἶναι ἔτσι. Πρέπει νά κάνει ἀγώνα καί μάλιστα μέ πολύ ζῆλο, ἐλπίζοντας καί προσμένοντας τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού δίνει ὁ Χριστός. Ἄς ἔχουμε ὡς παράδειγμα τήν ἁγία Ἄννα, ἡ ὁποία ἦταν στείρα καί ὕστερα ἀπό πολλά χρόνια ἀκαρπίας καί προσευχῆς ἔλαβε ὡς δῶρο τήν Παναγία.

Ἐκεῖνο πού θά μᾶς βοηθήσει νά βροῦμε τόν Θεό καί νά μιλήσουμε μαζί του ὡς παιδιά του, εἶναι ἡ ἐμπιστοσύνη μας στήν ἀγάπη του, στό ἔλεός του, ἡ πίστη ὅτι ὁ Θεός δέν θυμᾶται τίς ἁμαρτίες μας, δέν τίς προσέχει, ὅταν ἀκριβῶς πηγαίνουμε μέ μετάνοια καί ἐλπίζοντας στό ἔλεός του. Ἔτσι προσεύχεται ὁ Δαβίδ: Κύριε, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου..
Πῶς εἶναι μερικά παιδιά πού τά καταφέρνουν ἔτσι, ὥστε ὁ γονέας, καί νά θέλει, δέν μπορεῖ νά τούς ἀρνηθεῖ κάτι. Ἕνα παιδί εἶχε τόσο θάρρος μέ τόν πατέρα του, ὥστε, ὅταν τά τρία ἀδέλφια ζητοῦσαν κάτι ἀπό τόν πατέρα, ἐνῶ τά δύο μεγαλύτερα περίμεναν νά δοῦν τί θά πεῖ ὁ πατέρας, ὁ μικρός πήγαινε καί ἔπιανε τό κεφάλι τοῦ πατέρα καί τό κουνοῦσε πάνω κάτω φωνάζοντας: «Παιδιά, ὁ πατέρας εἶπε “ναί”». Ὁ πατέρας γελοῦσε καί, ἤθελε δέν ἤθελε, ἔλεγε «ναί». Δέν μποροῦσε σέ ἕνα τέτοιο παιδί νά πεῖ «ὄχι», νά ἀρνηθεῖ.
Ὁ Θεός θά μᾶς ἀρνηθεῖ τό ἔλεός του;

Ἐμεῖς πιθανόν νά νομίζουμε διάφορα, ἀλλά ἔτσι θά συναντήσουμε τόν Χριστό, ἔτσι θά βροῦμε τόν Χριστό, ἔτσι θά ἔρθει μέσα μας ὁ Χριστός, ἔτσι θά εἴμαστε τοῦ Χριστοῦ: μέ τό νά ἀγαπήσουμε τήν ταπείνωση.
Οἱ πάντες μποροῦν νά ταπεινωθοῦν· διότι δέν ἔχεις νά κάνεις τίποτε. Σέ μιά περίπτωση πού σοῦ λένε: «Ἀνέβα λίγο παραπάνω», ἔχει μιά δυσκολία τό πράγμα. Ἐνῶ ἅμα σοῦ λένε: «Κάθισε κάτω», κάθεσαι κάτω· δέν ἔχεις καμιά δυσκολία. Ἄς ποῦμε, εἴμαστε ὄρθιοι κάπου, καί μᾶς δίνουν τή δυνατότητα νά καθίσουμε· εἰ δυνατόν, νά ξαπλώσουμε κιόλας. Δέν μᾶς λένε νά κάνουμε κάτι δύσκολο· εἶναι ἐκεῖνο ἀκριβῶς πού ὁ καθένας τό κάνει μέ ἄνεση. Ἔτσι λοιπόν, ἀπό τό ἕνα μέρος εἶναι κάτι πάρα πολύ ἁπλό ἡ ταπείνωση, ἀπό τό ἄλλο μέρος ὅμως ἐκεῖνο πού τά χαλάει ὅλα μέσα μας εἶναι ὁ ἐγωισμός. Τίποτε δέν μπορεῖ νά μᾶς ἐμποδίσει νά ταπεινωθοῦμε, ἐκτός ἀπό τό ἐγώ μας, τόν ἐγωισμό μας.

Ὁ δρόμος ἄνοιξε. Δέν ἔμειναν ἁπλῶς λόγια ὅλα αὐτά πού εἶπε ὁ Χριστός, γιά νά τά ἀκοῦν οἱ ἄνθρωποι, νά τά πιστεύουν κάπως καί νά ἐλπίζουν ὅτι κάποτε θά γίνει κάτι. Ὄχι. Ὅλα στόν ἅγιο Σπυρίδωνα ἔγιναν πραγματικότητα, ὅπως ἀκριβῶς τά εἶπε ὁ Χριστός, ὅτι αὐτός πού πιστεύει σ᾿ αὐτόν καί τηρεῖ τίς ἐντολές του, αὐτός εἶναι πού τόν ἀγαπᾶ, ἀλλά καί ὁ Χριστός θά τόν ἀγαπήσει καί θά ἔρθει νά κατοικήσει μέσα του. Τά πίστεψε ὁ ἅγιος, καί τοῦ τά ἔδωσε ὁ Κύριος. Νά τό ἀκούσουμε ὅλοι, νά τό μάθουμε. Ἄνοιξε ὁ δρόμος! Δέν εἶναι αὐτά λόγια. Καί φυσικά, δέν εἶναι ὅλα αὐτά μόνο γιά μερικούς. Ὁ δρόμος εἶναι ἀνοιχτός γιά ὅλους, καί ἡ χάρη εἶναι ἕτοιμη νά δοθεῖ σέ ὅλους. Ὁ καθένας μπορεῖ, ὅπως ὁ ἅγιος Σπυρίδων, ὅπως ὁ κάθε ἅγιος, νά πιστέψει στόν Χριστό ἔτσι, νά ἀγαπήσει τόν Χριστό ἔτσι, νά δώσει τόν ἑαυτό του στόν Χριστό ἔτσι, καί νά πάρει τή χάρη ὅπως τήν πῆρε ὁ ἅγιος Σπυρίδων, νά ἁγιασθεῖ καί νά θεωθεῖ.