Ὁ δρόμος ἄνοιξε. Δέν ἔμειναν ἁπλῶς λόγια ὅλα αὐτά πού εἶπε ὁ Χριστός, γιά νά τά ἀκοῦν οἱ ἄνθρωποι, νά τά πιστεύουν κάπως καί νά ἐλπίζουν ὅτι κάποτε θά γίνει κάτι. Ὄχι. Ὅλα στόν ἅγιο Σπυρίδωνα ἔγιναν πραγματικότητα, ὅπως ἀκριβῶς τά εἶπε ὁ Χριστός, ὅτι αὐτός πού πιστεύει σ᾿ αὐτόν καί τηρεῖ τίς ἐντολές του, αὐτός εἶναι πού τόν ἀγαπᾶ, ἀλλά καί ὁ Χριστός θά τόν ἀγαπήσει καί θά ἔρθει νά κατοικήσει μέσα του. Τά πίστεψε ὁ ἅγιος, καί τοῦ τά ἔδωσε ὁ Κύριος. Νά τό ἀκούσουμε ὅλοι, νά τό μάθουμε. Ἄνοιξε ὁ δρόμος! Δέν εἶναι αὐτά λόγια. Καί φυσικά, δέν εἶναι ὅλα αὐτά μόνο γιά μερικούς. Ὁ δρόμος εἶναι ἀνοιχτός γιά ὅλους, καί ἡ χάρη εἶναι ἕτοιμη νά δοθεῖ σέ ὅλους. Ὁ καθένας μπορεῖ, ὅπως ὁ ἅγιος Σπυρίδων, ὅπως ὁ κάθε ἅγιος, νά πιστέψει στόν Χριστό ἔτσι, νά ἀγαπήσει τόν Χριστό ἔτσι, νά δώσει τόν ἑαυτό του στόν Χριστό ἔτσι, καί νά πάρει τή χάρη ὅπως τήν πῆρε ὁ ἅγιος Σπυρίδων, νά ἁγιασθεῖ καί νά θεωθεῖ.

Ὁ κάθε χριστιανός νά πιστεύει ἀκράδαντα ὅτι, ὅπως κι ἄν ἔχει τό πράγμα, ὁ Θεός μπορεῖ νά τόν ὁδηγήσει στή σωτηρία· δέν ἐμποδίζεται ἀπό τίποτε ὁ Θεός. Ἀρκεῖ κανείς νά ἔχει αὐτή τήν ἐμπιστοσύνη καί συνέχεια νά ὑπακούει στόν Θεό. Ἔπεσες ἔξω; Αὐτό εἶναι ἀναπόφευκτο. Θά πέσεις ἔξω, θά κάνεις λάθη, ἀλλά μόλις τό καταλάβεις, μήν κάνεις τόν κουφό, μή φέρεις δικαιολογία ὅτι τάχα ἔτσι σοῦ εἶπαν. Ὄχι, ἀλλά ἀμέσως νά ἀναγνωρίσεις τό λάθος σου καί νά διορθωθεῖς. Καί ὅλο θά διορθώνεσαι, ὅλο θά ὡριμάζεις, ὥσπου θά φτάσεις κάποτε σέ κάποιο μέτρο πού μετά δέν θά κάνεις μεγάλα λάθη.
Μέσα σ᾿ αὐτό τό πνεῦμα, μιά νέα πού ἀποφασίζει νά παντρευτεῖ, νά γίνει μητέρα, ἤ ἕνας νέος πού θά γίνει πατέρας, θά κάνει οἰκογένεια, θά πρέπει νά ἔχουν φτάσει σέ μιά ὡριμότητα, ὥστε νά μποροῦν νά κουμαντάρουν σωστά τά παιδιά τους καί νά μήν κάνουν σοβαρά λάθη.

Ἀκούσαμε στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή ὅτι εὐθύς ἐξαρχῆς ὅλοι οἱ κεκλημένοι τοῦ Κυρίου παραιτήθηκαν, δηλαδή δέν ἀνταποκρίθηκαν στήν πρόσκληση καί ἔχασαν τελικά τό δεῖπνο. Ἑκουσίως νά πᾶς στόν Θεό· αὐτό ἔχει ἀξία. Ὁ Θεός δέν δέχεται κανέναν ὁ ὁποῖος θά πάει κατ᾿ ἀνάγκην σ᾿ αὐτόν. Μπορεῖ, βέβαια, γιά νά μᾶς ξυπνήσει, γιά νά μᾶς βάλει στόν δρόμο του, νά ἐπιτρέψει νά μᾶς συμβοῦν πράγματα, πού νά μοιάζουν μέ τό ἀνάγκασον πού εἶπε στή συνέχεια τῆς παραβολῆς ὁ Κύριος. Ἀλλά τελικά αὐτό εἶναι ἁπλῶς γιά νά ξυπνήσει κανείς, γιά νά συνέλθει. Εἶναι πολλοί πού ταρακουνιοῦνται ἀπό τά γεγονότα τῆς ζωῆς, ἀλλά τελικά δέν πᾶνε στόν Θεό, καί φυσικά δέν γίνεται τίποτε. Εἶναι ἄλλοι ὅμως πού ξυπνοῦν καί χαίρονται καί εὐχαριστοῦν τόν Θεό, πού τούς ταρακούνησε ἔτσι. Αὐτοί τελικά ἀνταποκρίνονται στήν κλήση τοῦ Θεοῦ –καθώς καλοῦνται μέ αὐτόν τόν τρόπο– καί σώζονται.

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐλεύθερος, γιά νά ἀγαπήσει ἐλεύθερα τόν Χριστό καί νά γίνει ὄντως ἐλεύθερος. Ἡ ἐλευθερία τήν ὁποία ἔχει ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι καθ᾿ ἑαυτήν ἀγαθό. Εἴμαστε ἐλεύθεροι, ὥστε, ἄν ἀποφασίσουμε νά ὑποταχθοῦμε στόν Χριστό, νά μπορέσουμε ἐλεύθερα νά τό πράξουμε. Ἔτσι ἔχει ἀξία ἡ ὑπακοή μας στόν Χριστό. Ὅ,τι γίνεται ἐλεύθερα εἶναι σωτηρία γιά τόν ἄνθρωπο. Τό ἐξ ἀνάγκης ὄχι μόνο δέν ὠφελεῖ, ἀλλά καί βλάπτει. Οἱ ἄνθρωποι ἐπηρεάζονται ἀπό πολλά πράγματα, στά ὁποῖα ὑποτάσσονται ἀπό ἀνάγκη. Καί ἐνῶ νομίζουν ὅτι ἐλεύθερα τά προτιμοῦν, τελικά αἰσθάνονται ἁλυσοδεμένοι. Ἐνῶ ὅσο ὑποτάσσεται κανείς στόν Χριστό, τόσο ἐλεύθερος γίνεται. Ἐκεῖνος ὅμως πού καταφεύγει στόν Χριστό ἀπό κάποια ἀνάγκη, ἀπό ἰδιοτέλεια καί φιλαυτία, δέν βρίσκει ἐλευθερία. Διότι τό Πνεῦμα ἔρχεται στόν ταπεινό, στόν ἀφίλαυτο ἄνθρωπο. Καί ὅπου τό Πνεῦμα, ἐκεῖ ἐλευθερία.

Ἀντικειμενική ἀλήθεια δέν εἶναι, ὅπως ἴσως νομίζουμε: «Πές ἐσύ, νά πῶ καί ἐγώ, νά πεῖ καί ὁ ἄλλος, καί ὅλοι μαζί νά φτιάξουμε μιά ἀλήθεια». Ἀντικειμενική ἀλήθεια εἶναι ὁ Θεός.
Ὅσο σπουδαῖος κι ἄν εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ὅσο ἀνθρωπίνως φωτισμένος κι ἄν εἶναι, ὅσο εὐφυής κι ἄν εἶναι, κινεῖται μέσα στήν ἀλήθεια τήν προσωπική, τήν ἐγκοσμιοκρατική, τήν ἀνθρώπινη. Γιά νά φθάσει κανείς στήν ἀντικειμενική ἀλήθεια, πρέπει νά λάβει τή χάρη, τό φῶς τοῦ Θεοῦ. Ὄχι ἁπλῶς αὐτό, πού κάποτε μᾶς συμβαίνει: μᾶς ἔρχεται μιά φωτεινή ἰδέα καί νομίζουμε ὅτι φωτισθήκαμε. Ὄχι· εἶναι δικά μας αὐτά. Ἀλήθεια εἶναι ὁ Θεός. Εἴτε μόνος σου εἶσαι εἴτε μέ πολλούς, ἄν δέν φωτίσει ὁ Θεός, ἄν δέν δώσει ὁ Θεός τή χάρη του, τή θεϊκή ἀλήθεια, πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός, δέν ἔχεις μέσα σου τήν ἀντικειμενική ἀλήθεια· τήν ἀλήθεια στήν ὁποία εἶναι παρούσα καί ἡ ἀνθρώπινη πλευρά, ἀλλά κυρίως ὅμως εἶναι παρούσα ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἅγιος Διονύσιος, ὅταν ἔκρυψε τόν φονιά τοῦ ἀδελφοῦ του, εἶπε ἕνα ψέμα. Τήν ὥρα ἐκείνη ὅμως ἁγιάζονταν καί τά χείλη του καί ὅλη ἡ ὕπαρξή του. Πῆγε ὁ φονιάς ἐκεῖ πού ἀσκήτευε ὁ ἅγιος καί, ὅταν ἦλθαν οἱ διῶκτες τοῦ φονιᾶ, τούς εἶπε: «Δέν πέρασε ἀπό ἐδῶ», ἐνῶ τόν εἶχε κρυμμένο, καί τόν γλίτωσε. Γιά νά μήν πεῖ ψέμα, ἔπρεπε νά φανερώσει τόν φονιά καί νά τόν παρουσιάσει στούς διῶκτες του; Ὄχι. Διότι, ἄν ἔκανε κάτι τέτοιο, ἐκείνη τήν ὥρα θά θανάτωναν τόν φονιά καί ἔτσι καί ἡ ψυχή τοῦ φονιᾶ θά χανόταν, διότι ἦταν ἀκόμη ἀμετανόητος, καί οἱ διῶκτες του θά γίνονταν φονιάδες. Ἐνῶ, μέ τό νά πεῖ τό ψέμα αὐτό –ἀλλά τέτοιο ψέμα· χρειάζεται προσοχή καί πρέπει πολύ νά ζυγίζει κανείς τά πράγματα– σώζει καί τήν ψυχή τοῦ φονιᾶ, πού ἀργότερα γίνεται μοναχός, καί προλαμβάνει τούς διῶκτες του ἀπό τό νά γίνουν φονιάδες. Καί ἀργότερα, πού θά ἔμαθαν καί ἐκεῖνοι τήν ἀλήθεια, πολύ θά ὠφελήθηκαν ἀπό αὐτό.

Ὁ Θεός δέν ἦρθε στή γῆ νά μιλήσει ἀφ᾿ ὑψηλοῦ ἤ ἁπλῶς νά δώσει κάποιες ἐντολές, ἀλλά ἔγινε ὁ ἴδιος ἄνθρωπος, ἔζησε ὅλη τήν ἀνθρώπινη ζωή, τήν ἁγίασε στιγμή πρός στιγμή καί ἔκανε ὅλο τό ἔργο τῆς σωτηρίας γιά τόν ἄνθρωπο. Καί ὁπωσδήποτε τό ἀποτέλεσμα εἶναι νά ἔχουμε πείρα αὐτῆς τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Θεοῦ. Δυστυχής ἐκεῖνος πού ἀκόμη παλεύει μέ τίς ἀμφιβολίες: «Ἦρθε ὁ Θεός; Ὑπάρχει ὁ Χριστός; Εἶναι ἀλήθεια αὐτά; Γίνονται αὐτά πού λέει τό Εὐαγγέλιο;» Καί μακάριος ὅποιος τά ξεπέρασε αὐτά, πίστεψε στόν Χριστό καί δέχτηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μόνο γενικά ἀλλά καί προσωπικά. Διότι ὅλα αὐτά πού ἔκανε ὁ Θεός ἀπό τότε πού ἦρθε στή γῆ μέχρι σήμερα, εἶναι γιά νά λάβει ὁ ἄνθρωπος πείρα αὐτῆς τῆς ἐπισκέψεως. Ἔτσι βιώνει κανείς τί σημαίνει νά ἔχεις κοινωνία μέ τόν Θεό· τί σημαίνει νά βρεῖ τρόπο ὁ Θεός νά σέ κάνει νά νιώσεις τήν ἀγάπη του καί νά τόν ἀγαπήσεις.